Ένα από τα σημαντικότερα εικαστικά γεγονότα του φετινού καλοκαιριού στην Ελλάδα είναι η έκθεση του διακεκριμένου εκλιπόντα ομογενή Αιγυπτιώτη καλλιτέχνη Γιώργου Λάππα, στον Πολυχώρο Πολιτισμού και Τέχνης Citronne στον Πόρο, η οποία θα διαρκέσει έως τις 11 Ιουλίου.

Πρόκειται για 31 έργα -γλυπτά, μελέτες και σχέδια-, τα οποία καλύπτουν την περίοδο 1978-2015, από τα φοιτητικά του χρόνια έως τον πρόωρο θάνατό του πέρυσι. Η έκθεση επιχειρεί να δώσει μια όσο το δυνατόν πληρέστερη εικόνα από τη σύνθετη προσωπικότητα και την εικαστική αναζήτηση του καλλιτέχνη. Φιγούρες, σε μεγάλο και μικρό μέγεθος, από μπρούντζο, αλουμίνιο, ύφασμα, πλαστικό και ηλεκτρικές λυχνίες απαρτίζουν τον εικαστικό κόσμο του Γιώργου Λάππα. Οι φιγούρες αυτές «κινούνται» ή στέκουν στα άκρα της πραγματικότητας, αγνοώντας τους νόμους της φυσικής και της ισορροπίας. Καλλιτέχνες, άνθρωποι των Γραμμάτων, ακαδημαϊκοί, επιχειρηματίες, συλλέκτες και φιλότεχνοι τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό, παρευρέθηκε στα εγκαίνια της έκθεσης, τιμώντας με την παρουσία του τον μεγάλο Έλληνα γλύπτη που χάθηκε πρόωρα.

Η διακριτική παρουσία της γλύπτριας, καθηγήτριας της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών και συντρόφου του Λάππα, Αφροδίτης Λίτη, σηματοδότησε το εικαστικό γεγονός. Η Λίττη ταυτόχρονα παρουσιάζει μια ξεχωριστή έκθεση γλυπτικής με γλαύκες, τα ιερά πτηνά της σοφίας στην Αρχαία Ελλάδα στον Αρχαιολογικό μουσείο Πόρου έως τέλος Οκτωβρίου.

Μιλώντας στο Νέο Κόσμο, η επιμελήτρια της έκθεσης και διευθύντρια της γκαλερί Citronne, Τατιάνα Σπινάρη-Πολλάλη, ομογενής από την Αμερική, τόνισε, ότι οι αφετηρίες της έμπνευσης του Γιώργου Λάππα δεν γνωρίζουν γεωγραφικά, χρονικά, πολιτισμικά ή εθνικά όρια. Τα γλυπτά του παραπέμπουν υπαινικτικά στην Αίγυπτο και τα ιερογλυφικά, στην Ινδία και τους ναούς των Βραχμάνων, προβάλλουν το παράδοξο και υπαινίσσονται την μαγεία – ως ενδείξεις, ίσως, μιας νοσταλγίας για ένα «μεταφυσικό» παρελθόν της Ανατολής που έρχεται σε αντίθεση με τον ορθολογισμό της Δύσης. Μοναδικό αντίδοτο σε αυτό είναι είναι το έργο τέχνης, ο μόνος τρόπος να γεφυρώσει τις αντιθέσεις, να οικειοποιηθεί το μη γνώριμο- δηλαδή, να περατωθεί «ο ξένος κόσμος». Οι σαμάνοι και οι ταχυδακτυλουργοί, οι ισορροπιστές-ακροβάτες στο έργα του Γιώργου Λάππα, αφηγούνται παραστατικά την αέναη επιθυμία του ανθρώπου να υπερβεί τα εκάστοτε όρια – είτε πρόκειται για τον φυσικό κόσμο που τον περιβάλλει είτε για την πεπερασμένη νόηση και γνώση. Θα ήθελα να επισημάνω, ότι ο Λάππας, γεννημένος το 1950 στο Κάιρο της Αιγύπτου, με σπουδές στην Αμερική και πολλά χρόνια ζωής και δημιουργίας στη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, είναι ένας κοσμοπολίτης που δεν γνωρίζει όρια στο έργο του.

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, το καλοκαίρι του 2017, η γκαλερί Citronne μέσα από τις εκθέσεις της, αποσκοπεί στο να εισάγει έναν διάλογο, εντάσσοντας τις δημιουργίες των καλλιτεχνών στους ευρύτερους προβληματισμούς του σύγχρονου κόσμου. Τα τελευταία χρόνια η γκαλερί σε συνεργασία με το Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου και την αρχαιολόγο Μαρία Γιαννοπούλου, διοργανώνουν περιοδικές εκθέσεις Ελλήνων καλλιτεχνών, συνδέοντας το χθες με το σήμερα. Φέτος το Μουσείο φιλοξενεί τις «Γλαύκες» της Λίττη, τα ιερά πτηνά της Αθηνάς και τα ασύμβολα της σοφίας. Στην εγκατάσταση της δημιουργού στέκονται ή πετούν ανάμεσα στα κιονόκρανα και τις κεραμώσεις των αρχαίων ναών, σα να βρίσκονται στο φυσικό τους περιβάλλον. Ατενίζουν τα εκθέματα του Μουσείου, με αυστηρότητα και γνώση για το παρελθόν και το παρόν, έτοιμες να διηγηθούν τις «αμφιλεγόμενες» ιστορίες τις οποίες διέσωσε η παράδοση. Η έκθεση της Αφροδίτης Λίττη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου θα διαρκέσει έως τέλος Οκτωβρίου. Θα γίνουν εκπαιδευτικά σεμινάρια για παιδιά και ενήλικες κατά τη διάρκεια της έκθεσης, υπογράμμισε η κ. Πολλάλη.

Η θεματική του καλοκαιριού εστιάζεται στα «Όρια». Τρεις σύγχρονοι καλλιτέχνες, Γιώργος Λάππας, Γιάννης Αδαμάκος και Αλεξάνδρα Αθανασιάδη, από άλλη αφετηρία και διαδρομή ο καθένας, αναζητούν, νοηματοδοτούν και προτείνουν. Με κυρίαρχο στοιχείο την ‘Μνήμη», προσωπική ή συλλογική, οι καλλιτέχνες εντοπίζουν καταβολές και συγκροτούν ταυτότητες. Τα «Όρια» περιορίζουν, επεκτείνονται, αναστέλλουν, λειτουργούν, απαγορεύουν ή ξεπερνιούνται. Ο Γιώργος Λάππας (20 Μαΐου–11 Ιουλίου) ανατρέπει τα Όρια, απωθεί τον περιορισμό, αδιαφορεί για τον «ορθολογισμό». Ο Γιάννης Αδαμάκος (15 Ιουλίου–4 Σεπτεμβρίου) κινείται πάνω στο Όριο, σε μια νοητή ιδεατή μεθόριο, εξαντλεί τα όρια ανάμεσα στον αισθητό κόσμο και την υποκειμενική-υποσυνείδητη πρόσληψη της πραγματικότητας. Τέλος, η Αλεξάνδρα Αθανασιάδη (9 Σεπτεμβρίου-31 Οκτωβρίου) επιχειρεί να μετατοπίσει τα Όρια. Αντιπαλεύει την φθορά, συνθέτει τα θραύσματα, συνενώνει τα αποτυπώματα, δημιουργεί στρώσεις και επιστρώσεις, όπως οι φάσεις και οι αναμνήσεις του ανθρώπινου βίου.