Επαναλαμβάνω εδώ μια παλιά μου φράση, που μόνο επαγγελματίες φιλόλογοι θα μπορέσουν να συλλάβουν το βαθύτερο νόημά της – αν το συλλάβουν.  Η φράση λέει: «Κάλλιο χρηστός και άχριστος παρά χριστός και άχρηστος».  Όσοι δεν καταλαβαίνετε τι λέω με τη φράση αυτή, θα σας αφήσω να ψήνεστε στην αγωνίας σας!  Επειδή όμως σας λυπάμαι και δεν θέλω να σας βλέπω να περνάτε «μαύρα» Χριστούγεννα, θα σας δώσω ένα χέρι βοηθείας.  Τα μεν επίθετα «χριστός» και «άχριστος» κολλούν στο πανάρχαιο ρήμα «χρίω» («αλείφω»), τα δε επίθετα «χρηστός» και «άχρηστος» κολλούν στο αρχαίο απρόσωπο ρήμα «χρη» («πρέπει»).  Τώρα τα πράγματα είναι πιο εύκολα!  Ξέρετε τι θέλω να πω . . .  

Ερώτηση:  Πότε γεννήθηκε ο Πλάτων;  Απάντηση:  Γεννήθηκε το πρώτο έτος της 88ης Ολυμπιάδας, στις 7 του μηνός Θαργηλιώνος (Μαΐου), δηλ. το 427 π.Χ..  Ερώτηση:  Πότε γεννήθηκε ο Αριστοτέλης;  Απάντηση:  Γεννήθηκε το τέταρτο έτος της 98ης Ολυμπιάδας, δηλ. το 384 π.Χ.  Ερώτηση:  Γιατί ο πολιτισμένος κόσμος γνωρίζει πότε γεννήθηκαν οι ως άνω Έλληνες σοφοί;  Απάντηση:  Διότι ήσαν σημαντικά ιστορικά πρόσωπα και ως εκ τούτου οι αρχαίοι ιστορικοί και βιογράφοι θεώρησαν πως άξιζε τον κόπο ν’ ασχοληθούν με τα πρόσωπα αυτά – και καλώς έπραξαν.

ΚΑΡΑΜΠΙΝΑΤΗ ΑΓΝΟΙΑ

Ερώτηση:  Πότε γεννήθηκε ο Ιησούς ο Ναζωραίος, γνωστός και με τον ελληνόγλωσσο τίτλο «Χριστός» («χρισμένος»);  Απάντηση:  Κανένας άνθρωπος στον κόσμο δεν γνωρίζει.  Ερώτηση:  Για ποιο λόγο κανένας δεν γνωρίζει;  Απάντηση:  Διότι κανένας Έλληνας ιστορικός ή βιογράφος του 1ου μ.Χ. αιώνα δεν ασχολήθηκε με το πρόσωπο αυτό.  Συγκεκριμένα, τη χρονιά που πέθανε ο Απόστολος Παύλος, ο Πλούταρχος (περίφημος Έλληνας βιογράφος, ιστορικός και φιλόσοφος) ήταν 21 ετών.  Ο Πλούταρχος δεν ασχολήθηκε ούτε με τον Παύλο ούτε με τον Χριστό, γιατί προφανώς δεν το συγκίνησαν τα πρόσωπα αυτά.  Ασχολήθηκε όμως με δεκάδες άλλες σημαίνουσες προσωπικότητες του ελληνορωμαϊκού κόσμου (βλ. Παράλληλοι Βίοι). 

Φαίνεται πως οι λογοκρατούμενοι Έλληνες ιστορικοί και βιογράφοι του 1ου μ.Χ. αιώνα δεν ασχολούνταν με πρόσωπα που η ζωή τους άρχιζε με «θαύμα», τελείωνε με «θαύμα» και το ενδιάμεσό της ήταν γεμάτη «θαύματα».  Τα επιδεικτικά «θαύματα» της εποχής εκείνης (όπως του Ιησού του Ναζωραίου και του Απολλώνιου του Τυανέα) ήσαν συνηθισμένες επίνοιες και ως εκ τούτου δεν αποτελούσαν αντικείμενο σοβαρής μελέτης (όπως δεν αποτελούν και σήμερα).  Με άλλα λόγια, οι φιλοσοφικά καλλιεργημένοι Έλληνες της εποχής εκείνης γνώριζαν ότι όπου υπάρχει πληθώρα «θαυμάτων», υπάρχει έλλειψη κριτικής σκέψης.  Δυνατές είναι οι θρησκείες που δεν στηρίζονται σε κανένα «θαύμα».  

Ο Ευαγγελιστής Λουκάς, ο οποίος ποτέ δεν συνάντησε τον Χριστό, μιλά για κάποιους Εβραίους «ποιμένες», που τις νύχτες κάθονταν έξω στο ύπαιθρο («αγραυλούντες») και φύλαγαν τα πρόβατά τους.  Μία από αυτές τις νύχτες, ένας «άγγελος» τους πληροφορεί ότι «ετέχθη υμίν σήμερον σωτήρ ος έστιν Χριστός κύριος εν πόλει Δαυίδ» (Κατά Λουκά 2:11). 

Πολύ όμορφα τα λέει εδώ ο Λουκάς, αλλά για κακή μας τύχη ξέχασε να μας δώσει την ημερομηνία γέννησης του Χριστού!  Ξέχασαν και οι ποιμένες να χαράξουν πάνω στις γκλίτσες τους την «κοσμοϊστορική» αυτή ημερομηνία!  Πάντως, δεν μπορεί να ήταν η 25η Δεκεμβρίου, δεδομένου ότι μέσα στο καταχείμωνο κανένας ποιμένας με σωστό μυαλό δεν κάθεται έξω τις νύχτες για ν’ ακούει τα δόντια να χτυπούν σαν πολυβόλο!  Αν, λοιπόν, κανένας δεν γνωρίζει πότε γεννήθηκε ο Χριστός, τότε πότε, πώς και ποιοι «κάρφωσαν» την 25η Δεκεμβρίου ως ημερομηνία γέννησης του Χριστού; 

Για να είμαι ειλικρινής, η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν μ’ ενδιαφέρει.  Αυτό που για μένα έχει σημασία είναι το γεγονός ότι, ενώ κανένας δεν γνωρίζει πότε γεννήθηκε ο Χριστός, σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι, σε κάθε γωνιά του πλανήτη, ετοιμάζονται να γιορτάσουν τα «άγνωστα Χριστούγεννα»!  Αλλ’ ας πούμε δυο λόγια γι’ αυτό το «κάρφωμα». 

ΤΟ «ΚΑΡΦΩΜΑ»

Οι πρώιμοι χριστιανοί συγγραφείς (Ειρηναίος, Τερτυλλιανός, Ωριγένης) δεν κάνουν λόγο για «εορτή Χριστουγέννων» ούτε ψάχνουν να βρουν πότε γεννήθηκε ο Χριστός.  Το θέμα αυτό δεν τους ενδιαφέρει.  Άλλωστε, οι αληθινοί θεοί δεν έχουν ημερομηνία γέννησης.  Ένας μάλιστα από αυτούς (ο Ωριγένης) θεωρούσε ότι τα γενέθλια ενός θεού έχουν «ειδωλολατρικές» ρίζες (βλ. ημερομηνία γέννησης του Απόλλωνα στις 7 Μαΐου) και ως εκ τούτου οι χριστιανοί δεν πρέπει να μιμούνται τους «ειδωλολάτρες», γιορτάζοντας τη γέννηση του Χριστού.  Όμως κάποιες ομάδες χριστιανών μιμούνταν τους «ειδωλολάτρες» και γιόρταζαν τη γέννηση του Κυρίου τους.
Η παλαιότερη ένδειξη που έχουμε για τον εορτασμό των Χριστουγέννων έρχεται από τον Κλήμη τον Αλεξανδρινό (θεολόγος και συγγραφέας του 2ου–3ου αι. μ.Χ.), ο οποίος μας πληροφορεί ότι στις μέρες του κάποιοι χριστιανοί στην Αίγυπτο γιόρταζαν τη γέννηση του Χριστού στις 20 του μηνός Μαΐου, ενώ κάποιοι άλλοι στις 20 ή 21 Απριλίου.  Ο ίδιος όμως δεν αναφέρει πουθενά την 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα γέννησης του Χριστού.  Τον 4ο μ.Χ. αιώνα η δυτική Εκκλησία δέχτηκε να γιορτάζεται η γέννηση του Χριστού στις 25 Δεκεμβρίου.  Γιατί 25 Δεκεμβρίου; 

Υπάρχουν διάφορες απόψεις μελετητών γύρω από το θέμα επιλογής της 25ης Δεκεμβρίου, ως ημερομηνία γέννησης του Χριστού.  Η πλέον διαδεδομένη είναι η ακόλουθη:  Το 274 μ.Χ., ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Λεύκιος Αυρηλιανός ίδρυσε μια γιορτή για τη γέννηση του «Αήττητου Ήλιου» (Sol Invictus) κι έθεσε την 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα εορτασμού.  Όντως, την 25η Δεκεμβρίου η μέρα αρχίζει να «μεγαλώνει», που σημαίνει ότι ο Αήττητος Ήλιος «ξαναγεννιέται».  Στα ρωμαϊκά νομίσματα ο Αήττητος Ήλιος εμφανίζεται μέχρι την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου, αλλά πολλοί Ρωμαίοι εξακολουθούσαν να γιορτάζουν τη γέννηση του Αήττητου Ήλιου μέχρι τον 5ο μ.Χ. αιώνα.  Οι χριστιανοί, προκειμένου να ενισχύσουν την εξάπλωση της πίστης τους μέσα στον ελληνορωμαϊκό κόσμο, σκόπιμα επέλεξαν την 25η Δεκεμβρίου ως ημερομηνία γέννησης του Χριστού.  Από τότε τα πάμε μια χαρά!