«Στην πορεία των 2.000 χρόνων οι χριστιανοί που έζησαν εδώ βίωσαν πολύ δυσκολότερες στιγμές από τις σημερινές. Και δεν έφυγαν. Ούτε εμείς έχουμε το δικαίωμα, όσο δραματικές και αν είναι οι συνθήκες, να εγκαταλείψουμε τους Αγίους Τόπους. Αυτό θα πράξουμε, όσο και αν υποφέρουμε». Μ΄ αυτόν τον τρόπο ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος απαντά, στο φαινόμενο της φυγής των χριστιανών από την αραβική χερσόνησο και τις χώρες της Μέσης Ανατολής.

«Οι χριστιανοί είναι αναστατωμένοι» τονίζει ο κ. Θεόφιλος, στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγονται τα ορθόδοξα ποίμνια στο Ισραήλ, στα παλαιστινιακά εδάφη, στην Ιορδανία και στο Κατάρ. Και διαπιστώνει: «Πολλοί χριστιανοί παίρνουν για ακόμη μία φορά τον δρόμο της εξόδου. Η κατάσταση σε κάθε χώρα είναι διαφορετική. Στην Ιορδανία οι χριστιανοί απολαμβάνουν πλήρους ελευθερίας και έχουν ίδια δικαιώματα με τους χριστιανούς. Εδώ στην Ιερουσαλήμ όπου βρισκόμαστε και πάλι η κατάσταση είναι καλή. Στα Κατεχόμενα όμως η χριστιανική νεολαία μεταναστεύει, είτε λόγω σπουδών είτε αναζητώντας καλύτερη τύχη, και δυστυχώς δεν επιστρέφει. Στον Λίβανο το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο. Και στο Ιράκ η κατάσταση είναι ακόμη πιο τραγική».

ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΧΤΙΔΑ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑΣ;

«Υπάρχει. Αραβικές χώρες λαμβάνουν μέτρα προκειμένου να προστατέψουν τους χριστιανικούς πληθυσμούς. Στο Κατάρ μάς δόθηκε η άδεια και χτίσαμε έναν ορθόδοξο ναό για τις ανάγκες των ορθοδόξων μεταναστών είτε από τη Δύση είτε από τις πρώην σοβιετικές χώρες».

Την ίδια ώρα ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ. Θεόδωρος που ζει στην Αίγυπτο, δηλώνει στο «Βήμα» ότι «καθήκον και αποστολή της Εκκλησίας είναι πρωτίστως η συνέχιση της ιστορικής πορείας της υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, καθώς και η πνευματική κατάρτιση, η στήριξη και η ανύψωση του ποιμνίου της, πέρα από αριθμούς».

Όσο για τους απλούς χριστιανούς που μεγάλωσαν, έζησαν και ζουν με τους φανατικούς μουσουλμάνους, αυτοί βλέπουν, όπως μας τόνισαν εκπρόσωποι των κοπτών που μετανάστευσαν στην Ελλάδα, μια προσπάθεια εξάλειψης της χριστιανικής ιστορίας, αφού «ακόμη και στα σχολικά βιβλία δεν υπάρχει καμία αναφορά στη χριστιανική παράδοση της Αιγύπτου».

Το αίμα των 23 αθώων στην κοπτική εκκλησία της Αλεξάνδρειας έφερε στην επιφάνεια τον «σιωπηλό» διωγμό ενός πανάρχαιου, ζωντανού θρησκευτικού και κοινωνικού κυττάρου από την κοιτίδα του χριστιανισμού.  Το μακελειό στο Κάιρο ανήμερα την Πρωτοχρονιά έχει δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μείγμα θυμού και φόβου μεταξύ των κοπτών.

Εκκλησίες βυθισμένες στη σιωπή, κλειδαμπαρωμένες γειτονιές, θρησκευτικές διακρίσεις, φόβος παντού. Η «τυφλή» τρομοκρατική επίθεση μισή ώρα μετά την Πρωτοχρονιά σε κοπτική εκκλησία της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου όχι μόνο στοίχισε τη ζωή σε 23 αθώους ανθρώπους, αλλά έφερε στην επιφάνεια και το φαινόμενο της συρρίκνωσης των χριστιανικών πληθυσμών σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Είτε πρόκειται για οργανωμένο σχέδιο διωγμού είτε για αδυναμία των κυβερνήσεων να προστατεύσουν ένα πανάρχαιο, ζωντανό κύτταρο των κοινωνιών τους, στις περισσότερες χώρες της Ημισελήνου τα αντιχριστιανικά τύμπανα ηχούν δυνατά. Και «σπρώχνουν» τους χριστιανούς σε ασφαλέστερα εδάφη, σε μια άτυπη μεγάλη έξοδο που εξελίσσεται αργά αλλά σταθερά, με ιστορικούς ρυθμούς, τις τελευταίες δεκαετίες.

«Πλέον ο xριστιανισμός μάχεται για την επιβίωσή του στην ίδια του την κοιτίδα. Πρόκειται για ιστορικές, “γηγενείς” χριστιανικές κοινότητες, πιστές στην αραβική πολιτισμική παράδοση. Όμως ο φανατισμός δεν υπακούει σε καμία λογική και τα συνθήματα του παρελθόντος που ήθελαν την Ημισέληνο να αγκαλιάζει τον Σταυρό δεν ισχύουν πια. Τώρα οι χριστιανοί βρίσκονται υπό διωγμόν», δηλώνει στο «Βήμα» ο κ. Φουάντ Ατζαμί, ο 65χρονος, λιβανέζικης καταγωγής πρόεδρος του Τμήματος Μεσανατολικών Σπουδών του αμερικανικού Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς.

Δεκαετίες περιθωριοποίησης και εκπαιδευτικών, εργασιακών και πολιτικών διακρίσεων σε βάρος των κοπτών στην Αίγυπτο, της μεγαλύτερης χριστιανικής μειονότητας στη Μέση Ανατολή που αριθμεί περί τα 8.000.000 πιστούς, έχουν οδηγήσει πολλούς από αυτούς να αναζητήσουν καταφύγιο στην Αυστραλία, στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική.

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της οργάνωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα Ηuman Rights Watch, «οι κόπτες και οι μουσουλμάνοι που ασπάζονται τον χριστιανισμό αντιμετωπίζουν σοβαρές παραβιάσεις των πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους. Πέφτουν συχνά θύματα αυθαίρετων συλλήψεων και επιθέσεων μισαλλοδοξίας, ενώ ακόμη και για την παραμικρή επισκευή σε χριστιανικό ναό απαιτείται η έγκριση του αιγύπτιου προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ».

Μετά το μακελειό της 1ης Ιανουαρίου και την ανακοίνωση ότι η επίθεση όπως και αναλυτική μέθοδος κατασκευής εκρηκτικών μηχανισμών είχαν αναρτηθεί από καιρό σε ισλαμιστική ιστοσελίδα, έχει δημιουργηθεί ένα εκρηκτικό μείγμα θυμού και φόβου μεταξύ των κοπτών, οι οποίοι νιώθουν αποκλεισμένοι και απροστάτευτοι.
Αναμφισβήτητα όμως το μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζει η χριστιανική κοινότητα του Ιράκ, μια από τις παλαιότερες στον κόσμο. Αν και το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν προστάτευσε σε γενικές γραμμές τους χριστιανούς, η αμερικανική εισβολή το 2003 σήμανε μια κατακόρυφη αύξηση των φαινομένων βίας εναντίον τους. Άρχισαν να δέχονται πιέσεις για τον εξισλαμισμό τους, έπεφταν θύματα απαγωγών, βασανιστηρίων και ανεξέλεγκτων βομβιστικών επιθέσεων• με μεγαλύτερη εκείνη που πραγματοποιήθηκε στις 31 Οκτωβρίου του 2010 σε καθολική εκκλησία της Βαγδάτης, κατά την οποία σκοτώθηκαν 58 άτομα. Ως αποτέλεσμα, οι μισοί από τους 800.000 χριστιανούς που ζούσαν στο Ιράκ το 2003 εγκατέλειψαν κατά κύματα τη χώρα πηγαίνοντας στον Λίβανο, στη Σύρια, στην Ιορδανία και στο Κουρδιστάν.
Όπως εξηγεί στο «Βήμα» ο ιρακινός πρεσβευτής στην Αθήνα Μπουρχάν Τζαφ, «η εκδίωξη των χριστιανών από τη χώρα είναι ένα πολύ μοχθηρό σχέδιο. Δεν διαθέτουν ένοπλες ομάδες και είναι αληθινοί Ιρακινοί, αλλά ταυτόχρονα είναι αδύναμοι και αυτό τους κάνει εύκολους στόχους. Αν είναι “ένοχοι” για κάτι είναι γιατί πιστεύουν στη δημοκρατία και στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Αν και ορισμένοι θα πίστευαν ότι οι εβραίοι επιδεικνύουν μεγαλύτερη ανοχή προς τους χριστιανούς σε σχέση με τους μουσουλμάνους γείτονές τους, οι 331.000 ορθόδοξοι άραβες της Δυτικής Όχθης, της Λωρίδας της Γάζας και του ίδιου του Ισραήλ μοιάζουν να βρίσκονται παγιδευμένοι μεταξύ σφύρας και άκμονος. Εξτρεμιστικές εβραϊκές οργανώσεις, με ονόματα όπως «Τα λιοντάρια του μονοθεϊσμού», πραγματοποιούν βομβιστικές επιθέσεις σε εκκλησίες, ενώ δεν λείπουν οι διακρίσεις και τα περιστατικά βίας από υπερορθόδοξους εβραίους προς χριστιανούς Ισραηλίτες.

Ζοφερή είναι η κατάσταση στο Ιράν. Μετά την Ισλαμική Επανάσταση, το 1979, η χριστιανική μειονότητα υπέστη απροκάλυπτα διωγμούς και κοινωνικοοικονομικές πιέσεις, οι οποίες ανάγκασαν ένα μεγάλο της κομμάτι να μεταναστεύσει. Το 2000 οι ιρανοί χριστιανοί μετρούσαν μόλις 300.000, παρουσιάζοντας συνεχώς πτωτική τάση.

Υπάρχει βέβαια και η άλλη όψη. Ιδίως στον Λίβανο, αλλά και στην Ιορδανία, οι χριστιανοί προστατεύονται και συμμετέχουν στην οικονομική, την κοινωνική και την πολιτική ζωή. Το ίδιο και στη Συρία, όπου όμως υπάρχουν όρια, όπως για παράδειγμα ότι κανένας χριστιανός δεν δικαιούται να ανέλθει στα ανώτατα πολιτειακά αξιώματα.