Πρόσκληση προς την ομογένεια και, ειδικότερα, προς φορείς και άτομα που νοιάζονται για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση της Διασποράς, με σκοπό να λάβουν μέρος στο διάλογο για τις «μεγάλες αλλαγές» που συντελούνται στον χώρο της Παιδείας, απηύθυνε η αναπληρωτής υπουργός Παιδείας, Δία Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων Φώφη Γεννηματά. «Υπάρχει πολιτική βούληση και θέληση», τόνισε η κ. Γεννηματά, μιλώντας σε ανοικτή συγκέντρωση που πραγματοποιήθηκε στο Κρητικό Σπίτι, στην Αστόρια, επισημαίνοντας ότι «αν δουλέψουμε συλλογικά, θα μπορέσουμε να καταλήξουμε σ’ ένα σχέδιο νόμου για τα επόμενα δεκαπέντε με είκοσι χρόνια».
Η αναπληρωτής υπουργός Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, η οποία νωρίτερα παραχώρησε συνέντευξη Τύπου προς τα ομογενειακά ΜΜΕ στο Γραφείο Τύπου και Επικοινωνίας της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη, αναφέρθηκε εκτενώς και απάντησε σε αρκετές ερωτήσεις πάνω στο κείμενο των δέκα σημείων αρχών που ετοιμάστηκε από το Υπουργείο και αφορά την ελληνόγλωσση εκπαίδευση των Ελλήνων της Διασποράς. Κάλεσε τους ομογενείς να λάβουν μέρος στο διάλογο μέχρι τις 11 Μαρτίου, επισημαίνοντας ότι στόχος είναι να κατατεθεί στη Βουλή το σχέδιο Νόμου το Μάιο, ενώ θα προβλέπεται και μεταβατικό στάδιο, σύμφωνα και με τις προτάσεις που θα στείλουν οι συντονιστές εκπαίδευσης και ομογενειακοί φορείς.
Μεταξύ άλλων, υπογράμμισε ότι έχουν περάσει δεκαπέντε χρόνια από τότε που υπήρξε νομοθετική τροπολογία για την ελληνόγλωσση παιδεία των Ελλήνων του εξωτερικού, τα δεδομένα έχουν αλλάξει, σήμερα έχουμε παιδιά 3ης, 4ης, ακόμη και 5ης γενιάς, όπως είπε, και πρέπει να προχωρήσουμε σε «καταγραφή των πραγματικοτήτων, αποτυπώνοντας μια συνεκτική και συνθετική πρόταση».
Η κ. Γεννηματά τόνισε ότι «είμαστε ανοικτοί» σε κάθε ιδέα που θα ενδυναμώσει την ελληνόγλωσση εκπαίδευση εκτός των συνόρων της πατρίδας μας, σημειώνοντας ότι κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της στη Νέα Υόρκη επιδίωξε να επισκεφθεί σχολεία και οργανισμούς που αντιπροσωπεύουν όλο το φάσμα του εκπαιδευτικού συστήματος, ημερήσια και απογευματινά σχολεία που ανήκουν στις Ελληνορθόδοξες Κοινότητες της Αρχιεπισκοπής, ιδιωτικά, σχολεία και «τσάρτερ» που χρηματοδοτούνται από τις αμερικανικές πολιτείες.
Τόσο κατά την ομογενειακή συγκέντρωση, όσο και κατά τη συνέντευξη Τύπου, η κ. Γεννηματά εκτός από ερωτήσεις, έγινε αποδέκτης αρκετών παραπόνων, παρατηρήσεων και εισηγήσεων για θέματα παιδείας στο εξωτερικό. Μερικοί πρότειναν να συμβάλλουν οι «πάμπλουτοι ομογενείς» στο εκπαιδευτικό σύστημα της Αμερικής για την ελληνική γλώσσα και «να μην ζητούμε όλο από την Ελλάδα».
Όταν υπάρξει «ολοκληρωμένη και συγκεκριμένη» πρόταση, τόνισε η αναπληρωτής υπουργός, μπορούμε να απευθυνθούμε προς διάφορες κατευθύνσεις, «αλλά να ξέρουμε τι θέλουμε, τι ζητούμε και γιατί».
«Είμαστε λίγοι και σκόρπιοι, πρέπει να είμαστε ενωμένοι και να δώσουμε προτεραιότητα στην ελληνική γλώσσα, γιατί χωρίς τη γλώσσα μας δεν θα υπάρχει Ελληνισμός» παρατήρησε ένας από τους παραβρισκόμενους στην ομογενειακή συγκέντρωση, ενώ ένας άλλος αναφέρθηκε στο γεγονός ότι δεν υπάρχει στον ελληνοαμερικανικό χώρο ένας «συντονιστικός φορέας» για τα θέματα παιδείας, επισημαίνοντας ότι «η Αρχιεπισκοπή δεν μπορεί να έχει ρόλο, για παράδειγμα, στη δημόσια εκπαίδευση. Χρειάζεται ένας ηγετικός, συντονιστικός φορέας που θα συνεργάζεται και με την Ελλάδα, ώστε να υπάρξει αποκρυσταλλωμένη και συνολική εικόνα και κατεύθυνση».
Ορισμένοι αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί υποστήριξαν ότι «είναι λάθος» να σταματήσει η απόσπαση γυμναστών (οι οποίοι διδάσκουν ελληνικούς χορούς) και μουσικών εκπαιδευτικών. Γι’ αυτό το θέμα, η κ. υπουργός είπε ότι κατανοεί την ανάγκη να στέλνονται γυμναστές και μουσικοί, αλλά, όπως σημείωσε, πρέπει να δούμε ποιες είναι οι προτεραιότητές μας με βάση τα οικονομικά δεδομένα, διαμορφώνοντας ένα «νέο πλαίσιο» αξιοποίησης αυτών των εκπαιδευτικών, με λιγότερο κόστος.
Η κ. Γεννηματά είπε, επίσης, ότι βασική επιδίωξη είναι να «ανταποκριθούμε στις σύγχρονες ανάγκες, να θέσουμε τέλος στο ρουσφέτι, στις πελατειακές σχέσεις και στις οικονομικές παρεκτροπές, με διαφάνεια και διάλογο». Ανάμεσα στους ερωτώντες ήταν και αρκετοί αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί, στους οποίους έκανε σαφές ότι θα υπάρξει «ανθρώπινη αντιμετώπιση», θα λειτουργήσει «μεταβατικό στάδιο» και θα δοθούν προτεραιότητες σύμφωνα με τις ανάγκες του χώρου, αλλά και με «σωστά κριτήρια», γιατί υπήρξαν φαινόμενα, για παράδειγμα, που στέλνονταν εκπαιδευτικοί από την Ελλάδα για να διδάξουν σε σχολεία της Αμερικής και δεν γνώριζαν την αγγλική γλώσσα.
Η κ. Γεννηματά σημείωσε ότι η ελληνόγλωσση εκπαίδευση στη Διασπορά έχει πάνω από 100 χρόνια ιστορία. Η παράδοση αυτή είναι «άρρηκτα συνδεδεμένη» με την «διαχρονική παρουσία και προσφορά» της ελληνικής πολιτείας. Παρά τους περιορισμούς και τις ιδιαιτερότητες που προκύπτουν από το εκπαιδευτικό μοντέλο της εκάστοτε χώρας στην οποία λειτουργεί, η ελληνική εκπαίδευση έχει καταφέρει να διατηρήσει την παρουσία της και σε ορισμένες περιπτώσεις μια αξιόλογη δυναμική.
Στη συνέχεια, τόνισε ότι η ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο εξωτερικό διέρχεται σήμερα μια «μεταβατική περίοδο», επισημαίνοντας, παράλληλα, ότι έχουμε γίνει αποδέκτες «πολλαπλών διαμαρτυριών και σοβαρών καταγγελιών» που αφορούν το εκπαιδευτικό αποτέλεσμα, αλλά και μια πληθώρα θεμάτων που έχουν να κάνουν με μια «παρωχημένη μικροπολιτική νοοτροπία που διόγκωσε των αριθμό των αποσπασμένων εκπαιδευτικών κατά την τελευταία πενταετία, δυσανάλογα σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες της εκπαίδευσης, δημιουργώντας σοβαρές επιπλοκές, τόσο σε οργανωτικό όσο και σε διοικητικό επίπεδο».
Η κ. Γεννηματά είπε ότι επιδιώκει την επαναλειτουργία συντονιστικής επιτροπής με συναρμόδια υπουργεία με σκοπό την αντιμετώπιση του συνολικού φάσματος που διέπει την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο εξωτερικό, καθώς και για τη λειτουργία Εδρών Ελληνικών Σπουδών σε ξένα πανεπιστήμια και ιδρύματα, προσθέτοντας ότι σκοπός μας είναι να «ανασυγκροτήσουμε τη διδασκαλία» της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού στο εξωτερικό και, ταυτόχρονα, να «αναδείξουμε τον εξέχοντα ρόλο» που παίζει η ζωντανή δύναμη της Διασποράς στη σύγχρονη εποχή.
Μιλώντας αναλυτικότερα για τα δέκα σημεία που αφορούν την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στη Διασπορά, η κ. Γεννηματά, τόνισε ότι «η μείωση του κόστους δεν αποτελεί αυτοσκοπό, παρά το γεγονός ότι η οικονομική κρίση θέτει νέα δεδομένα «και ότι «αποσκοπούμε στο να προσφέρουμε χρήσιμες και ποιοτικές εκπαιδευτικές υπηρεσίες».
Τα δέκα σημεία-προτάσεις που παρουσίασε είναι τα ακόλουθα:
1. Δημιουργία συστήματος διάγνωσης εκπαιδευτικών αναγκών, συντονισμού και αξιολόγησης του παραγόμενου έργου σε σχέση με τους διατιθέμενους πόρους. Στο πλαίσιο αυτό ο γεωγραφικός διαχωρισμός σε Ευρώπη, Υπερπόντιες χώρες (Αμερική, Αυστραλία), Αφρική και άλλες χώρες είναι ιδιαίτερα χρήσιμος.
2. Διοικητική αναδιάρθρωση και επανακαθορισμός των ρόλων και των ευθυνών των εκπαιδευτικών εταίρων (συντονιστών, εκπαιδευτικών, συλλόγων γονέων, κοινοτήτων, κρατικών υπηρεσιών) και της μεταξύ τους συνεργασίας, με σκοπό την καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και των υλικών πόρων.
3. Διαφάνεια και αξιοκρατία στον τρόπο επιλογής του εκπαιδευτικού δυναμικού, επαναπροσδιορισμός του χρόνου παραμονής στις εκπαιδευτικές μονάδες, καθώς και του τρόπου αμοιβής τους.
4. Επιδίωξη της καλύτερης συνεργασίας και αξιοποίησης των ομογενών και αποσπασμένων εκπαιδευτικών ώστε να εξασφαλίζεται η αλληλεπίδραση και η ανατροφοδότηση των εκπαιδευτικών πρακτικών σε Ελλάδα και διασπορά.
5. Προώθηση μορφών ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης ενταγμένων ή έμμεσα συνδεδεμένων με το εκπαιδευτικό σύστημα της εκάστοτε χώρας διαμονής και αναγνώριση και πιστοποίηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων από τα κατά τόπους εκπαιδευτικά συστήματα.
6. Ανάπτυξη πολιτιστικών κέντρων ανάδειξης του ελληνικού πολιτισμού (“Λόγος”) μέσα από την αξιοποίηση υπαρχουσών δομών (π.χ. πανεπιστημιακά τμήματα, ημερήσια σχολεία, ΤΕΓ, κ.λπ.) που θα λειτουργούν ως πολυδύναμες κοινότητες δια βίου μάθησης.
7. Ενίσχυση, ανάπτυξη και εφαρμογή προσχολικών προγραμμάτων όπου η ελληνική γλώσσα θα διδάσκεται μέσω του παιχνιδιού, του τραγουδιού και του θεάτρου.
8. Αξιολόγηση, διατήρηση και ενίσχυση των ελληνικών σπουδών και της έρευνας στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση των χωρών του εξωτερικού και διασύνδεσή τους με ελληνικά ΑΕΙ και το Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Η καθιέρωση διακρατικών προγραμμάτων κινητικότητας επιστημόνων, φοιτητών, μαθητών και εκπαιδευτικών και διεθνών ερευνητικών προγραμμάτων θα συμβάλει στην καλύτερη διασύνδεση και συνεργασία οικοδομώντας ισχυρά δίκτυα της διασποράς.
9. Κοινωνική δικτύωση, αξιοποίηση ψηφιοποιημένου εκπαιδευτικού υλικού και δημιουργία ηλεκτρονικών κοινοτήτων μάθησης. Σε αυτό το πλαίσιο απαραίτητη είναι η προέκταση της δια βίου και ηλεκτρονικής μάθησης στον ελληνισμό της διασποράς και η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών.
10. Ανάπτυξη της διαπολιτισμικής ταυτότητας των ομογενών μέσα από τη δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων αμοιβαίας ανταλλαγής όπου παιδιά θα επισκέπτονται την Ελλάδα αλλά και παιδιά από την Ελλάδα θα επισκέπτονται τις χώρες του εξωτερικού.
Την κ. Γεννηματά παρουσίασε στους ομογενείς η γενική πρόξενος της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη, Άγη Μπαλτά.