Πιο ασφαλείς στην αιχμαλωσία, παρά στη φύση


Έντεκα και μισή η ώρα. Είναι η ώρα φαγητού στο πάρκο προστασίας του διαβόλου της Τασμανίας. Δυο από τους δώδεκα διαβόλους στο πάρκο δείχνουν την έξαλλη φύση τους σε επισκέπτες του πάρκου. Φαίνεται ότι το κινούμενο σχέδιο της εταιρίας Warner Bros, χάρη στον οποίο έγινε πασίγνωστος ο διάβολος της Τασμανίας, έχει τις βάσεις της στην πραγματικότητα – στην αρπακτική όρεξή τους που έγινε το βασικό χαρακτηριστικό του τέρατος του σχεδιαστή Μεκκίμσον. Οι διάβολοι καταβροχθίζουν ό,τι βρίσκεται μπροστά τους – ακόμα και ο ένας τον άλλον, για το τελευταίο κομμάτι του κρέατος που τους δίνεται ως τροφή.

Η απεικόνιση της ιδιαίτερης φύσης αυτού του «τέρατος» που παρομοιάζεται με κυκλώνα, μπορεί να είναι ευχάριστα ενδιαφέρουσα σ’ ένα από τα πιο αγαπημένα κινούμενα σχέδια – όχι όμως και στη πραγματικότητα, μιας και βοηθάει στην ταχύτερη επέκταση του μεταδοτικού όγκου του προσώπου, μιας ασυνήθιστης ασθένειας που αποτελεί το μεγαλύτερο και τον πιο σοβαρό κίνδυνο για το απειλούμενο είδος της Τασμανίας.  Η ασθένεια αυτή απειλεί με εξαφάνιση τα μαρσιποφόρα της Τασμανίας, καθώς σκοτώνει το ζώο σε έναν με πέντε μήνες.

Ο Τζον Χάμιλτον, ιδιοκτήτης του πάρκου προστασίας των διαβόλων κοντά στο Port Arthur της Τασμανίας, έχει αφιερώσει 30 χρόνια απ’ τη ζωή του σ’ αυτά τα νυκτόβια θηλαστικά, βοηθώντας όχι μόνο τα ζώα, αλλά και τον τουρισμό του νησιού. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που δίνει το «Save the Tasmanian Devil Program», μια επίσημη απάντηση της αυστραλιανής ομοσπονδιακής αλλά και της πολιτειακής κυβέρνησης της Τασμανίας στο πρόβλημα των απειλουμένων διαβόλων από την ασθένεια η οποία για πρώτη φορά εμφανίστηκε το ‘95, ο αριθμός των 120.000 διαβόλων που ζούσαν στη Τασμανία το 1990 μειώθηκε στις 17 με 42 χιλιάδες. Μόνο τα τελευταία 2 χρόνια, από την μυστήρια αυτή ασθένεια σκοτώθηκαν περισσότερα από τα 80% των διαβόλων της Τασμανίας.
Έτσι το πάρκο του κ. Χάμιλτον έγινε αρωγός για τη σωτηρία των μασκότ της Τασμανίας, καθώς ένα παραμένουν ελεύθεροι στην άγρια φύση θα είχαν εξαφανιστεί με την επέκταση της ασθένειας.

«Είναι η δουλειά που κάνω εδώ και 30 χρόνια. Τη στιγμή που οι διάβολοι που ζουν στην άγρια φύση και έτσι πεθαίνουν από τον καρκίνο του προσώπου, στο πάρκο μας ζουν τα υγιή ζώα, μπορώ να πω ότι ο στόχος μας έχει επιτευχθεί» λέει ο κ. Χάμιλτον.

Κίνητρο στην ιδέα του Τζον να δημιουργήσει το πρώτο πάρκο στον κόσμο για τους διαβόλους της Τασμανίας, αποτέλεσε η επιθυμία του να δείξει στον κόσμο τα αυτόχθονα είδη της Τασμανίας.

Αν και το γνωστό μαρσιποφόρο ζώο είναι παμφάγο και είναι ικανό να βρίσκει φαγητό παντού -μπορεί να τραφεί ακόμα και με σκοτωμένα ζώα στους δρόμους- η συγκυρία της φύσης είχε ως αποτέλεσμα να μην μπορούν να επιβιώσουν εκεί έξω. Εκτός από τον όγκο, άλλες απειλές για την μασκότ της Τασμανίας αποτελούν και τα ατυχήματα στους δρόμους και η ευρωπαϊκή αλεπού, την οποία στην Αυστραλία μετέφεραν οι Ευρωπαίοι μετανάστες. Όλοι αυτοί οι παράγοντες  έκαναν  την ζωή των διαβόλων  πιο ασφαλή στην αιχμαλωσία απ’ ό,τι στο φυσικό τους περιβάλλον.

Αυτός είναι και ο λόγος, όπως είπε ένας από τους εργαζομένους στο πάρκο, για τον οποίο ο αριθμός και η ώρα των γευμάτων τους στην αιχμαλωσία ποικίλει συχνά, με σκοπό να αποκομίσουν τα ζώα την αίσθηση του κυνηγιού και της ζωής στην άγρια φύση.

Τα κύτταρα του καρκίνου μεταφέρονται από το ένα ζώο στο άλλο απλώς με τη φυσιολογική συμπεριφορά τους, δηλαδή το δάγκωμα στις περιόδους σίτισης και ζευγαρώματος. Αυτό που σημαίνει ότι μόνο στις περιοχές στις οποίες ακόμα δεν έχει εμφανιστεί η ασθένεια μπορούν να προστατευθούν τα ζώα από την εξαφάνιση. Για το λόγο αυτό, η προστασία του διαβόλου της Τασμανίας δεν μοιάζει με κανένα άλλο εγχείρημα στον κόσμο, εξηγεί ο Τζον. Παρ’ ότι περισσότερα προγράμματα προστασίας προσπαθούν να απελευθερώσουν τα ζώα, οι μαρσιποφόροι της Τασμανίας είναι ασφαλείς μόνο αν παραμείνουν στα ειδικά πάρκα άγριων ζώων.    
Το μελλοντικό σχέδιο του πάρκου είναι η απομόνωση των περίπου 1.500 διαβόλων στα πάρκα της Τασμανίας, που θα αποτελέσουν αρκετή γενετική ποικιλότητα μέχρι ο καρκίνος να κάνει τον κύκλο του και το απειλούμενο είδος να απελευθερωθεί εκ νέου στο φυσικό του περιβάλλον.

Τα μικρά νυκτόβια ζώα πολύ συχνά προκαλούν το θυμό των ανθρώπων στην Τασμανία. Κάνουν άνω-κάτω τους κήπους τους, ψάχνοντας φαγητό, ή απλώς διασκεδάζουν κλέβοντας τα παπούτσια που αφήνουν οι αγρότες στην πόρτα τους. Αν τους πιάσετε στον τόπο του εγκλήματος, θα ανοίξουν το σαγόνι τους προσπαθώντας να σας τρομάξουν, αλλά στην ουσία εκτονώνουν με αυτόν τον τρόπο το φόβο τους και την αρνητική τους ενέργεια.
Όπως και να έχει, η εξάλειψη αυτών των ανεπιθύμητων επισκεπτών θα μπορούσε να έχει καταστρεπτικές συνέπειες για το περιβάλλον. Η θέση που έχουν στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας κάνει τους διαβόλους τα πιο σημαντικά ζώα στην οικολογία της Τασμανίας.

Όπως εκτιμάται από το  «Save the Tasmanian Devil Program», γύρω στα 70 είδη αυτοχθόνων ζώων της Τασμανίας θα βρίσκονταν σε κίνδυνο αν εξαφανιστούν οι διάβολοι.