Γέννημα-θρέμμα… ελληνικά!

Ποιος θα μπορούσε να το φανταστεί; Τα γραφικά γαλακτοπωλεία που ανθούσαν στην Ελλάδα την εποχή του μεσοπολέμου, σε συνδυασμό με τα αμερικάνικα αναψυκτήρια της ίδιας εποχής, να εμπνεύσουν έναν Έλληνα μετανάστη να δημιουργήσει τα τόσο γνωστά σε όλους μας milk bar; Ίσως να ακούγεται άκρως παράδοξη αυτή η πρόταση, αποτελεί, όμως, ιστορική πραγματικότητα που έφεραν στο φως πριν από λίγο καιρό δύο ιστορικοί η Έφη Αλεξάκη και ο Λέοναρντ Τζανισέβσκι, ερευνητές του Πανεπιστημίου Macquarie του Σίδνεϊ.

Ο Ιωακείμ Ταβλαρίδης που καταγόταν από το παραλιακό χωριό Περίσταση (σημερινό Sarkoy) της Τουρκίας και μετανάστευσε στην Αυστραλία λίγο πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή, είναι ο «πατέρας» του πιο διαδεδομένου τύπου επιχείρησης της Αυστραλίας.

«ΑΣΠΡΟ, ΜΑΥΡΟ ΚΑΙ ΜΗ ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΟ»

Ο νεαρός Ιωακείμ Ταβλαρίδης έφτασε στην Αυστραλία λίγο πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ήταν η εποχή που αρκετοί Έλληνες της Μικράς Ασίας, φοβούμενοι την έκρυθμη πολιτική κατάσταση, αποφάσιζαν να αφήσουν τα πάτρια εδάφη, αναζητώντας μία καλύτερη τύχη, οι περισσότεροι στην Αμερική, αλλά και στην Αυστραλία.
 Άλλη χώρα για τον Ιωακείμ και άλλο όνομα. Σίγουρα, όμως, όχι λόγω τυχοδιωκτισμού. Έτσι, ο Ιωακείμ Ταβλαρίδης έγινε Μικ Άνταμς.
Δεν πέρασαν πολλά χρόνια έως ότου ο νεαρός Μικ καταλάβει ότι η καλύτερη επιχείρηση για να εργαστεί, ήταν η… δική του.

Από ένα καφενείο ξεκίνησε τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες στην Αυστραλία. Όλα τα «μοντέρνα αμερικάνικα ποτά» σερβίριζε ο Μικ στο καφενείο του, που βρισκόταν στο κέντρο του Σίδνεϊ στην οδό Pitt, και σίγουρα οι δουλειές πήγαιναν καλά, αφού μέσα σε λίγο καιρό κατάφερε να εξοικονομήσει αρκετά χρήματα για να χρηματοδοτήσει το πρώτο του ταξίδι στην Αμερική.

Μην φανταστείτε, όμως, ότι αυτό το ταξίδι ήταν ταξίδι αναψυχής. Ο νεοφερμένος μετανάστης της Αυστραλίας πήγε στην Αμερική για να πάρει νέες ιδέες, ώστε να επεκταθεί επαγγελματικά. Εκεί έμαθε για τις νέες εξελίξεις στον χώρο των αναψυκτηρίων, τις νέες γεύσεις και τάσεις στο επάγγελμα, γεγονός που έβαλε στην κυριολεξία το μυαλό του Μικ σε πολλές και «επικερδείς», όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια, σκέψεις.

Επιστρέφοντας από την Αμερική και έχοντας ανακαλύψει το «φοβερό» και υγιεινότατο milk shake, το οποίο είχε έρθει, μεν, στην Αυστραλία νωρίτερα, αλλά ήταν σχεδόν άγνωστο στον πολύ κόσμο και «πρωτόγονο» γευστικά, σε σχέση με αυτό που συνάντησε ο Μικ στην Αμερική, αποφάσισε να κάνει το δικό του γαλακτοπωλείο στο κεντρικό Σίδνεϊ και, συγκεκριμένα, στο ιστορικό εμπορικό κέντρο της πόλης, το Martin Place. Θυμόταν τα γαλακτοπωλεία της πατρίδας του και σκέφτηκε γιατί όχι ένα… αποκλειστικό γαλακτοπωλείο και στην Αυστραλία.

Και έτσι έγινε. Τον Νοέμβριο του 1932 ο Μικ άνοιξε το.. «Άσπρο και Μαύρο 4d» (Black & White 4d). Παράξενο όνομα για γαλακτοπωλείο ή, καλύτερα milk bar, όπως ο ίδιος το ονόμασε ευφυέστατα.

Μπορεί το όνομα να ήταν «παράξενο», αλλά, σύμφωνα με τους ιστοριογράφους ερευνητές, η επιλογή του ονόματος αυτού αποδεικνύει ότι ο Μικ δεν ήταν μόνο γεννημένος επιχειρηματίας, αλλά και καλός… και στο μάρκετινγκ.

Αν σήμερα ακούσετε το όνομα Johnnie Walker πού πάει το μυαλό σας; Συνειρμικά είναι σχεδόν βέβαιο ότι πάει στο… ουίσκι. Ε! λοιπόν κάτι ανάλογο συνέβαινε την εποχή εκείνη με το όνομα Black & White, που επίσης ήταν μία από τις πιο επιτυχημένες φίρμες ουίσκι.

Μόνο που στον Μικ δεν άρεσαν τα αλκοολούχα ποτά. Με κάμποση δόση σαρκασμού, λοιπόν, νέες αμερικανικές συνταγές και διάθεση να προκαλέσει τους λάτρεις του Black & White να δοκιμάσουν το δικό του μοναδικό milk shake, αφού υιοθέτησε το Black & White κόλλησε στο όνομα του μαγαζιού του και το 4d.
Ενώ το Black & White ήταν εκεί για να προσελκύσει γευστικά τους καταναλωτές του φημισμένου ουίσκι, το 4d δεν ήταν τίποτε άλλο από ένας συμβολισμός της εποχής που αναφερόταν στις τιμές των προϊόντων του, «μιλούσε» στην τσέπη τους. Ήθελε οι πελάτες του, να ξέρουν εκ των προτέρων και πριν ακόμα δοκιμάσουν τα milk shake του, ότι με 4 πέννες, (εξευτελιστική τιμή για την εποχή) μπορούσαν όχι μόνο να απολαύσουν ένα γευστικό, αλλά παράλληλα και υγιεινό ποτό.

Η καινοτομία του Μικ δεν ήταν μόνο το γεγονός ότι δημιούργησε το πρώτο… «όνομα και πράμα» milk bar αφού στην ουσία σερβίριζε μόνο ποτά με γάλα. Είναι και το ιστορικά πρωτοπόρο γεγονός για την εποχή ότι το δικό του το μαγαζί δεν είχε τραπέζια για να κάτσει κάποιος να πιεί το ποτό του. Ήταν στην ουσία ένα γαλακτοπωλείο – milk bar, ταχείας εξυπηρέτησης (take away).
Πολύ σοφά ο Μικ Άνταμς σκέφτηκε ότι αν κατάφερνε να σερβίρει milk shakes στο… πόδι, τότε και μεγαλύτερη πελατεία θα μπορούσε να εξυπηρετήσει και λιγότερα λειτουργικά έξοδα θα είχε.

ΧΡΥΣΕΣ ΔΟΥΛΕΙΕΣ

Οι καλές τιμές του, αλλά και το καλό του προϊον σε σινδυασμό με την περιέργεια των καταναλωτών για κάθε τι καινούριο (παλιά συνταγή επιτυχίας που δουλεύει ακόμα), έκαναν θραύση.

Πάνω από 5000 milk shakes πουλήθηκαν την ημέρα των εγκαινίων του «γαλακτοπωλείου». Μέσα σε μία εβδομάδα λέγεται ότι περίπου 27.000 κάτοικοι του Σίδνεϊ και των περιχώρων απόλαυσαν τα milk shake του Μικ. Δεν προλάβαιναν οι προμηθευτές γάλακτος να μεταφέρουν την «πρώτη ύλη» στο milk bar του Μικ. Κάθε δυο ώρες ξεφόρτωναν τους κάδους με το γάλα.

To milk bar του Έλληνα μετανάστη μέσα σε ένα περίπου χρόνο έγινε το πιο «κουλ» στέκι του Σίδνεϊ. Ακόμα και διάσημοι ηθοποιοί της εποχής όπως οι Cyril Ritchard και Madge Elliot φωτογραφήθηκαν στο Black & White να σερβίρουν τα γευστικά milkshakes στους πελάτες του Μικ. Πολιτικοί, δήμαρχοι, ραδιοσχολιαστές και πολλοί άλλοι επώνυμοι περνούσαν συχνά από το «Άσπρο, Μαύρο και Μη Αλκοολούχο» milk bar του Ιωακείμ γιατί απλά ήταν της μόδας.

Η επιτυχημένη επιχειρηματική συνταγή του Ιωακείμ Ταβλαρίδη στο Σίδνεϊ δεν άργησε να εξαπλωθεί σε όλη την Αυστραλία. Η μηχανική αγελάδα που στόλιζε την βιτρίνα του Βlack & White στο milk bar του Martin Place έγινε το σήμα κατατεθέν της επιχείρησής του σε πολλές άλλες μεγάλες πόλεις της Αυστραλίας που εξαπλώθηκε στην συνέχεια. Γύρω στα τέλη της δεκαετίας του 1930 τα milk bar ξεφύτρωσαν σε κάθε γειτονιά της χώρας.

Ο Μικ γέννησε την ιδέα, η οποία, με την πάροδο των χρόνων, μεταλλάχθηκε. Το όνομα, όμως, που ο Μικ εμπνεύστηκε από τα γαλακτοπωλεία του χωριού του, παρέμεινε και παραμένει αναλλοίωτο μέχρι σήμερα.

Τα milk bar εμπλουτίστηκαν με πολλά άλλα προϊόντα, μία λογική εμπορική εξέλιξη, μιας και ήσαν σπαρμένα σε όλες τις γειτονιές της χώρας. Στρατιές μεταναστών που ακολούθησαν μεταμόρφωσαν τα milk bar του Μικ σε ψιλικατζίδικα και μέσα από τις μικρές αυτές επιχειρήσεις κατάφεραν να ζήσουν και να ευημερήσουν στην νέα χώρα.
Η ιστορία της γέννησης των milk bar δεν αντιπροσωπεύει μόνο μία ελληνική μεταναστευτική ιστορία αλλά μία ιστορία δεμένη με τις ζωές πολλών μεταναστών, ανεξαρτήτου εθνικότητας, που έχτισαν την δική τους αλλά και την ζωή των παιδιών τους στα χιλιάδες milk bar των αυστραλιανών γειτονιών. Πάνω απ’ όλα, όμως, είναι μία ιστορία άρρηκτα δεμένη με την καθημερινή μας ζωή όπως και τα milk bar της γειτονιάς μας.