Δεν υπάρχει περίπτωση να πας στο σπίτι του κ. Κοσμά και της κ. Πόπης Καραμανλή και να φύγεις με άδεια χέρια. Θες λεμόνια, θες αγγουράκια, θες ντομάτες, καμιά μελιτζάνα, μαρούλια, αντίδια, κανένα μπρόκολο ή βλίτα, ανάλογα με την εποχή, όλο και κάποιο φρέσκο «δώρο» της γης και του κόπου τους θα σε φιλέψουν.
Ο κήπος της Εδέμ -συγνώμη του Κοσμά ήθελα να πω- που για 56 χρόνια τώρα ανθίζει και καρποφορεί σε 450 περίπου τετραγωνικά μέτρα γης στο Lalor της Μελβούρνης, είναι διάσημος στο Δήμο Whittlesea. Για πάνω από πέντε χρόνια τώρα θες το πρώτο, θες το δεύτερο, θες το τρίτο βραβείο του Δήμου για τον καλύτερο «βρώσιμο» κήπο της περιοχής, πάει στον «χρυσοχέρη» Κοσμά και την αγαπημένη του κ. Πόπη, που, όπως μας λέει, είναι η ακούραστη βοηθός του.
Οι δύο τους, όπως μας λέει, κάθε χρόνο χειμώνα και καλοκαίρι ξοδεύουν τουλάχιστον δύο-τρεις ώρες την ημέρα, φροντίζοντας το «καμάρι» τους που είναι ο κήπος τους.
Γεννημένος στο «ορεινότερο» χωριό της Λήμνου, Σαρδές, ο Κοσμάς έμαθε από τα παιδικά του χρόνια να αγαπά τη γη, να την κανακεύει.
Τότε στις Σαρδές η φροντίδα της ήταν δουλειά, σκληρή δουλειά, και τα προϊόντα της απαραίτητα για την επιβίωση. Τα χρόνια πέρασαν, όμως, οι εποχές άλλαξαν και κάπως έτσι άλλαξε και ο ρόλος της γης και των καρπών της στη ζωή του κ. Κοσμά.
«Δεν μπορώ να πάω πουθενά αυτές τις μέρες, δεν οδηγώ πλέον, έχω και κάτι προβλήματα με τα πόδια, οπότε ο κήπος είναι η μόνη μου ασχολία. Του αφιερώνω δύο-τρεις ώρες την ημέρα, τον σκάβω, του βάζω λίπασμα, τον καθαρίζω» λέει ο κ. Κοσμάς, που, έστω και αν τα πόδια του πονούν, αυτός συνεχίζει ακάθεκτος να εργάζεται στον κήπο του και, σίγουρα, δεν σκοπεύει να σταματήσει να το κάνει τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον.
«Δεν με κουράζει καθόλου. Πάω για λίγη ώρα, σκαλίζω ξεχορταριάζω και αν κουραστώ κάθομαι και ξεκουράζομαι. Μετά μπορεί να πάω πάλι το απόγευμα. Δεν σκάβω πλέον γιατί έχω μηχανή και το κάνει αυτή οπότε μόνο χαρά μου δίνει».
Ας αρχίσουμε να απαριθμούμε τα καλά του λαχανόκηπου του Κοσμά: σταφύλια, μανταρίνια, πορτοκάλια, ροδάκινα, βερίκοκα, ελιές, λεμόνια, μήλα τριών διαφορετικών ποικιλιών, αχλάδια, δαμάσκηνα, μελιτζάνες ντομάτες, πιπεριές, μαϊντανό, δυόσμο, σέλινο, βλίτα, μαρούλια, αντίδια, κρεμμύδια, σκόρδα, μπρόκολα που και που κανένα κουνουπίδι και βέβαια αγγουράκια που φέτος ο Κοσμάς όπως λέει είχε «πολύ πράγμα. Έφαγε όλος ο κόσμος».
Το μυστικό της καλής ντομάτας του Κοσμά λέγεται καλός σπόρος που μας τον έχει φέρει πριν χρόνια από την Ελλάδα.
Δεν είναι, όμως, μόνο η παραγωγική επιτυχία του κήπου του κ. Κοσμά, που τα τελευταία χρόνια πέντε χρόνια επιβραβεύεται από τον Δήμο Whittlesea, είναι και το γεγονός ότι η καλλιέργειά του γίνεται με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον και χωρίς σπατάλη φυσικών πόρων.
Με ήλιο, βροχή και λίγο λίπασμα, ευημερεί ο κήπος του Κοσμά. «Έχω 35 βαρέλια στον κήπο εκεί μαζεύω το βρόχινο νερό και μ’ αυτό ποτίζω τον κήπο μου. Το καλοκαίρι, βέβαια, που δεν βρέχει, αναγκάζομαι να ποτίσω από την βρύση, αλλά όχι πολλές φορές». Απόδειξη του ότι η σπατάλη δεν έχει θέση στον λαχανόκηπο του Κοσμά το ότι ο λογαριασμός του νερού δεν ξεπερνά τα $100 το μήνα.
Ο επί μισό αιώνα κηπουρός είναι, όμως, απογοητευμένος από «αυτό που κάνουμε στο περιβάλλον».
«Το καταστρέφουμε και το βλέπω. Το βλέπουν και άλλοι. Μου το λένε πολλοί στο κλαμπ που πάω. Παραπονιούνται ότι πότε χάλασε το ένα, πότε το άλλο. Υπάρχουν περισσότερες αρρώστιες και ανωμαλίες στην καρποφορία. Εμένα φέτος, για παράδειγμα, τα δέντρα μου δεν μου έκαναν καρπό. Δεν λέω εκατό τα εκατό ότι φταίει μόνο το περιβάλλον, αλλά κάτι έχει να κάνει κι αυτό».
Από τον κήπο του Κοσμά δεν τρώει μόνο ο Κοσμάς και η κ. Πόπη, που αντιλαμβάνεστε ότι έχουν ξεχάσει κατά πού πέφτει μανάβης της γειτονιάς, τρώνε παιδιά, εγγόνια, φίλοι, γνωστοί και, βέβαια, γείτονες, για την ακρίβεια όλη η γειτονιά.
«Έκανα γύρω στα 200 κιλά ντομάτα φέτος. Θα κάνω και τοματοπολτό, φάγαμε και εμείς. Δώσαμε και στους γείτονες. Ήταν καλή η σοδειά» λέει ο Κοσμάς.
Ο νικητής του πρώτου βραβείου «βρώσιμου κήπου» του Δήμου Whittleasea θα πάρει μαζί με τον τίτλο και το χρηματικό ποσό των $250. Τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν σύντομα και ο Κοσμάς τα περιμένει με ανυπομονησία.
«Είναι καλός ο διαγωνισμός. Μου αρέσει και μας βοηθά. Με τα χρήματα θα αγοράσουμε το λίπασμα για την επόμενη χρονιά» λέει ο Κοσμάς που έχει αρχίσει ήδη να σχεδιάζει τι και πού θα φυτέψει τη χειμερινή περίοδο.
Του λέω καλή επιτυχία και, βέβαια, καλή χειμερινή σοδειά και, αφού με ευχαριστεί, προσθέτει με μία έντονη ανησυχία στην φωνή. «Για να δούμε. Τι θα γίνει φέτος με τα δέντρα; Θα συνέλθουν; Θα δούμε φρούτα; Αυτά παθαίνουμε όταν καταστρέφουμε το περιβάλλον».