Αντίο Αριστείδη!

Καθώς πλησιάζουμε την εθνική μας ημέρα (Australia Day), είναι πολύ χρήσιμο να συλλογιστούμε την κοινή ζωή ενός εξαιρετικού Ελληνοαυστραλού. Η ιστορία του πιθανόν να προσεγγίζει πολλούς από τους μετανάστες της περιόδου 1950-1960.

Ο Αριστείδης Καλλονιάτης γεννήθηκε στο χωριό Στύψη της Λέσβου, στις 20 Απριλίου 1925 και απεβίωσε στην Μελβούρνη στις 28 Δεκεμβρίου 2011. Και τι δεν του έδειξε η ζωή στο διάβα του, ότι ένας μη αγγλομαθής, απόφοιτος του Δημοτικού, ένας ανειδίκευτος μετανάστης, μπορεί να συνεισφέρει στην κοινωνία μας σημαντικά κάτι πολύ σχετικό, που σύντομα θα γιορτάσουμε την εθνική μας εορτή.

Όπως πολλοί μετανάστες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Αυστραλία, ήταν όντως ανειδίκευτος με λιτή μόρφωση. Χωρίς εκπαιδευτικές ευκολίες, πέρα από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση στο χωριό και τις δύσκολες οικονομικές καταστάσεις, ήταν υποχρεωμένος να δουλεύει από την εφηβεία του για να βοηθήσει την οικογένειά του. Υπηρέτησε την στρατιωτική του θητεία κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Παντρεύτηκε και συντηρούσε τη νέα του οικογένεια κατά τη διάρκεια τρομερής οικονομικής κρίσης στη Λέσβο στις αρχές του ’50.

Πρώτα μετανάστευσε από το χωριό του στην Αθήνα στα μέσα του ’50, όπου το φτωχικό του σπίτι ήταν προσωρινή κατοικία για πολλούς φίλους και συγγενείς που μετακόμισαν στην Αθήνα ή ήταν υπό μετανάστευση στο εξωτερικό. Ο Αριστείδης ήταν πάντοτε οξυδερκής και αναγνώριζε την λανθασμένη πολιτική αναστάτωση στην Ελλάδα (η στρατιωτική χούντα εξουσίαζε την Ελλάδα το 1967) και τις τεράστιες ευκαιρίες για την οικογένεια του στην Αυστραλία.

Εκείνος πήρε την περήφανη απόφαση να φύγει, και έτσι το 1965, σε ηλικία 40 ετών, μετανάστευσε για Αυστραλία με την σύζυγό του και δύο ανήλικα παιδιά. Αρχικώς, έζησαν πέντε χρόνια στο Geelong και κατόπιν εγκαταστάθηκαν μόνιμα στη Μελβούρνη.

Κάποιος με τέτοια προσόντα δεν θα ικανοποιούσε τους σημερινούς όρους μετανάστευσης στην Αυστραλία. Μετανάστες όπως εκείνος ήταν καλοδεχούμενοι και δούλευαν σε δουλειές με τις οποίες η Αυστραλία χρειαζόταν να χτίσει την οικονομική της βάση.

Η μετανάστευση συνεχίζει να είναι αμφισβητούμενη, όμως έρευνες στην Αυστραλία έχουν δείξει ότι παιδιά των μεταναστών, ιδιαίτερα από τις νότιες και ανατολικές ευρωπαϊκές χώρες και μερικά κράτη της Ασίας, αποκτούν καλύτερο επίπεδο μόρφωσης και καλύτερα επαγγέλματα από αυτούς που είναι από τις παλιές γενιές (1). Έρευνες σύγχρονων μεταναστών από εθνικότητες στις Η.Π.Α. έχουν αποδείξει ότι οι προοπτικές τους εξαρτώνται από την εκπαιδευτική επιτυχία και την κοινωνική προσαρμογή των παιδιών των μεταναστών (2). Δηλαδή, η σύγχρονη μετανάστευση στην Αυστραλία έχει πετύχει. Το επίπεδο της εκπαίδευσης και τα επαγγέλματα που έχουν αποκτήσει τα παιδιά των μεταναστών είναι απόδειξη της επιτυχίας αυτής.

Μερικές φορές μια καινούργια εθνική κοινότητα ίσως υφίσταται έναν κύκλο εξέλιξης και υποφέρουν πριν να αφομοιωθούν στην κοινωνία. Μετά στον κύκλο εξέλιξης οι μειονότητες γίνονται υπόδειγμα της κοινωνίας όπως τόνισε ο καθηγητής, Andrew Jakubowicz, στο «The Age» στις 7 Ιανουαρίου. Ο καθηγητής, επίσης, υπογραμμίζει ότι οι πολιτικοί μας έχουν κρίσιμους ρόλους στο να ρυθμίσουνε τις κοινωνικές αξίες έτσι «ή με τα ο να συνεισφέρουν στην ίδρυση της δημιουργικής πολύ κουλτούρας κοινωνίας ή να ωθήσει μια κοινωνία να γίνει δίνη, να σχιστεί με μίσος, φόβο και αυτό-ήττα. Γι’ αυτό είναι αξιόλογο να διαβάσεις άρθρο του πολιτειακού πρωθυπουργού της Βικτώριας, Τed Bailieu, που καλεί τους Αυστραλούς να γίνουν πιο ευπρόσδεκτοι στους πρόσφυγες. (Farrah Tomazin 2012, «The Age», 15 Ιανουαρίου 2012).
Είναι απογοητευτικό ότι αρνητικά αισθήματα συνεχίζουν να εκφράζονται από μερικούς από τους πολιτικούς σχετικά με τους πρόσφυγες και μετανάστες, τα οποία είναι σχεδιασμένα για προσωρινές νίκες. Οι πολιτικοί πρέπει να προσφέρουν λύσεις μακράς διαρκείας που στηρίζονται με αποδείξεις και έρευνες.

Περιληπτικά, οι συνεισφορές του Αριστείδη Καλλονιάτη στη δική μας κοινωνία, ενός όχι Αγγλομαθή, ελάχιστα μορφωμένου και ανειδίκευτου μετανάστη την δεκαετία του 1060.
*Ήταν τολμηρός και μόνιμος
*Είχε έμπνευση και ήταν ταπεινός
*Αυτούς δούλευε σκληρά να είναι σίγουρος ότι προμήθευε τα παιδιά του. Η οικογένεια ερχόταν πάντα πρώτη.
Αυτά τα χαρακτηριστικά έχει αποδώσει στους απόγονους του, οι οποίοι τώρα συνεισφέρουν στην αυστραλιανή κοινωνία, ως ανώτερος ακαδημαϊκός, ως αξιωματικός της Πολεμικής Αεροπορίας της Αυστραλίας με τον βαθμό του σμηναγού (RAAF), υπηρετώντας ως γιατρός μέσα στην τεχνική και μέσα στις πωλήσεις και επίσης στο να διευθύνουν μικρές επιχειρήσεις.

Αυτός αγαπούσε τη χώρα που γεννήθηκε αλλά είχε και μερικές ιδιαίτερες λέξεις για την υιοθετημένη του χώρα. Με την Εθνική Γιορτή της Αυστραλίας είναι ώρα να δημοσιεύουμε αυτές τις λέξεις. Εγώ τον είχα ρωτήσει πριν από πολλά χρόνια σχετικά με τις σκέψεις του για την Αυστραλία.
«Μιχάλη, μέσα στα τριάντα περίπου χρόνια που εμείς ζούμε στην Αυστραλία, κανένας ποτέ δεν μου είπε τι να κάνω και σε ποιον να μιλήσω. Η γραφειοκρατία είναι ευκολομεταχείριστη, οι ευκαιρίες για την υγεία και την μόρφωση είναι υπέροχες, και πάντα υπήρχε αρκετή δουλειά. Τι ωραία χώρα!»
Συνολικά το μήνυμά του ήταν πάντα να αντανακλά στο παρελθόν, να θυμάσαι τις ρίζες σου και επίσης να εκτιμάς τις ευκαιρίες που σου έχουν δοθεί. Αυτός θα μπορούσε να πει:
«Να είσαι περήφανος από τις συνεισφορές σου» – αυτό ιδιαίτερα είναι σχετικό για τους μετανάστες.
«Να γνωρίζεις και να ανταποκρίνεσαι στις υποχρεώσεις σου» – αυτό ιδιαίτερα είναι σχετικό με τους απογόνους των μεταναστών.
«Να είσαι ανεκτικός, δίκαιος και σωστός» – το μεγαλύτερο μήνυμα και αυτό ισχύει για όλους μας.

Σημειώσεις
(1) Khoo, McDonald, Giorgos, Birrell (2002): Second generation Australians, report for the Department of Immigration and Multicultural and Indigenous Affairs: available at http://www.immi.gov.au/media/publications/multicultural /2gen/
(2) Portes and Macleod (1996): Sociology of Education 69, 255-275