Εδώ και λίγο καιρό, μία σειρά από ζητήματα που αφορούν την θέση των γυναικών στην κοινωνία, έχουν έρθει στο προσκήνιο, διεκδικώντας τον χώρο που τους αξίζει στη δημόσια σφαίρα. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι παρακολουθούμε τον φεμινισμό να μετασχηματίζεται μπροστά στα μάτια μας σε ένα νέο, δυναμικό κίνημα, υπάρχουν φωνές που δεν ακούγονται. Είναι οι φωνές των γυναικών που προέρχονται από μεταναστευτικά και προσφυγικά περιβάλλοντα. Τώρα, μία νέα πρωτοβουλία, η οργάνωση Harmony Alliance (Συμμαχία Αρμονίας) επιχειρεί να το αλλάξει αυτό.
Μιλώντας στον “Νέο Κόσμο”, η πρόεδρος της οργάνωσης, Μαρία Δημοπούλου, εξηγεί την ανάγκη ύπαρξης ενός οργανισμού που θα επικεντρώνεται σ’ αυτές τις γυναίκες και διαλύει μερικούς μύθους για την Αυστραλία ως προοδευτικής δυτικής χώρας.
Τι είναι η Harmony Alliance;
Είναι μία πλατφόρμα που δίνει φωνή στις γυναίκες πρόσφυγες και τις μετανάστριες, ώστε να έχουν λόγο στις αποφάσεις πολιτικής για την ισότητα των φύλων. Εδώ και λίγα χρόνια προσπαθούμε να επανασυστήσουμε μία οργάνωση για μετανάστριες και πέρσι τελικά καταφέραμε να εξασφαλίσουμε χρηματοδότηση και είμαστε υπό την αιγίδα του Συμβουλίου Μετανάστευσης της Αυστραλίας. Είναι πολύ σημαντικό το ότι έχουμε στο πλευρό μας ανθρώπους όπως η Μαρία Βαμβακινού, που συμμετείχε στην εναρκτήρια εκδήλωση της Harmony Alliance στη Μελβούρνη. Η υποστήριξη τέτοιων ανθρώπων μας δίνει δύναμη και βοηθά να δυναμώσει η φωνή μας και να ακούγεται σε χώρους όπου δεν είχαμε πρόσβαση.
Γιατί είναι σημαντικό να υπάρχει μία οργάνωση ειδικά για τις μετανάστριες;
Όσο κι αν προσπαθούν οι άλλες γυναικείες οργανώσεις να ασχοληθούν με ζητήματα που αφορούν διάφορους τομείς, όπως είναι oι εκφάνσεις του ρατσισμού, του σεξισμού και της ομοφοβίας, συχνά ο τρόπος που μπαίνουν οι προτεραιότητες τους αντανακλά περισσότερο τα ενδιαφέροντα και τις ανησυχίες των λευκών γυναικών που προέρχονται από την κυρίαρχη αγγλοαυστραλιανή κουλτούρα, όχι την οδυνηρή εμπειρία της μετανάστευσης και της ανθρωπιστικής υποδοχής προσφύγων. Αυτά τα θέματα λείπουν από το αφήγημα των γυναικείων οργανώσεων και αυτό το χάσμα αποτελεί πρόβλημα. Εμείς επικεντρωνόμαστε σε ζητήματα που έχουν επίδραση στην δική μας κοινότητα, όπως είναι ο ρατσισμός και η ισλαμοφοβία που δεν υπάρχουν στην ευρύτερη γυναικεία ατζέντα. Για παράδειγμα, πρόσφατα το Αυστραλιανό Ινστιτούτο Υγείας και Πρόνοιας δημοσίευσε μία μεγάλη έκθεση που συνδυάζει όλες τις στατιστικές οικογενειακής βίας. Δεν υπάρχει μέσα ούτε μία αναφορά στην εθνικότητα. Ακόμα και τώρα, δηλαδή, το 2018, δεν έχουμε στοιχεία που να λένε αν το ζήτημα της οικογενειακής βίας είναι λιγότερο ή περισσότερο έντονο στις μεταναστευτικές και προσφυγικές κοινότητες. To βρίσκω απίστευτο. Πρέπει συνέχεια ανακινούμε τα θέματα και να ρωτάμε: “τι γίνεται με εμάς;”
Ποιοι είναι οι στόχοι σας;
Ο βραχυπρόθεσμος στόχος μας είναι να αποκτήσουμε ορατότητα, να καταφέρουμε να μας βλέπουν. Πρέπει να σταματήσουμε το κυρίαρχο αφήγημα που θεωρεί την πολιτισμική και εθνοτική ποικιλομορφία ως μειονέκτημα και να την βλέπουμε ως πηγή δύναμης. Πρέπει να μιλήσουμε για την εκπροσώπηση, για τις ευκαιρίες απασχόλησης, για την ηγεσία. Για μας το ζήτημα δεν αφορά μόνο την ισότητα των φύλων, αφορά επίσης τη φυλή, την κοινωνική τάξη, μία σειρά από πράγματα που, επειδή είναι πολύπλοκα, παραβλέπονται.
Πρέπει, επίσης, να θέσουμε το ζήτημα του εδραιωμένου ρατσισμού εναντίον των Αβοριγίνων γυναικών κι αυτό είναι επίσης στις προτεραιότητές μας. Βρισκόμαστε σε συζητήσεις με το Εθνικό Κογκρέσο Πρώτων Λαών της Αυστραλίας (National Congress of Australia’s First People) για να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε εμείς, ως γυναίκες μεταναστευτικής και προσφυγικής προέλευσης, για να στηρίξουμε τον αγώνα τους για την υπογραφή συνθήκης, ποιες είναι οι υποχρεώσεις μας. Γιατί το θέμα δεν είναι μόνο να ακουστεί η δική μας φωνή, αλλά και η φωνή των αυτοχθόνων γυναικών.
Ποιο μήνυμα στέλνετε στις αγγλοαυστραλιανές φεμινιστικές οργανώσεις;
Κάθε συνεργασία είναι ευπρόσδεκτη και μερικές οργανώσεις είναι πραγματικά αξιέπαινες. Αλλά την ίδια στιγμή, πρέπει να παραμερίσουν και να κάνουν χώρο για άλλες γυναίκες, να τούς δώσουν την ευκαιρία να κάνουν μία προσπάθεια. Αυτό που λέμε είναι: είστε πρόθυμες να σταματήσετε να μιλάτε για λογαριασμό μας; Είστε όσο έτοιμες λέτε να δημιουργήσετε ευκαιρίες; Γιατί το θέμα δεν είναι να βοηθήσουμε τις γυναίκες, αλλά να τους δώσουμε την δυνατότητα να βοηθήσουν μόνες τους τον εαυτό τους.
Και προτού αρχίσουν οι λευκές αδελφές μας να πανηγυρίζουν για την πρόοδο που έχουν πετύχει στο θέμα της ισότητας φύλων, ας μην ξεχνάμε ότι η Αυστραλία βρίσκεται πολύ χαμηλά, σε παγκόσμιο επίπεδο. Δεν είναι και τόσο προοδευτική. Χώρες όπως η Ελλάδα είναι πιο μπροστά. Στο ζήτημα της μισθολογικής ισότητας, η Αυστραλία βρίσκεται μία θέση κάτω από την Ουγκάντα, παγκοσμίως. Οι γυναίκες στην Αίγυπτο είχαν δικαίωμα ψήφου 200 χρόνια προτού εμφανιστούν καν οι σουφραζέτες στον δυτικό κόσμο κι όμως αυτή είναι μία ιστορία που δεν την μαθαίνουμε. Υπάρχει ένας μύθος ότι η Αυστραλία είναι πιο προηγμένη χώρα, αλλά αυτήν την στιγμή στην Αφρική τρεις χώρες έχουν γυναίκες στην ηγεσία τους και η Αυστραλία δυσκολεύτηκε να δεχθεί μία πρωθυπουργό. Υπάρχει μία αντίληψη ότι έχουμε πετύχει την ισότητα των φύλων στην Αυστραλία, αλλά όλες αυτές οι εθνοτικές ομάδες μας πηγαίνουν πίσω, οπότε είναι πολύ σημαντικό να πούμε την ιστορία των μεταναστριών και των προσφύγων που αγωνίζονται και κάνουν σκληρή δουλειά για χρόνια χωρίς αναγνώριση. Αυτή είναι η βραχυπρόθεσμη στρατηγική μας, να καταφέρουμε να βάλουμε αυτές τις ιστορίες, αυτούς τους αγώνες, στην πρώτη σελίδα κάθε φεμινιστικής ατζέντας.
Η Μαρία Δημοπούλου και η Μαρία Βαμβακινού στην εναρκτήρια εκδήλωση της οργάνωσης Harmony Alliance στη Μελβούρνη.
Πώς μπορεί να συμβάλλει σ’ αυτό το αφήγημα η εμπειρία μιας Ελληνίδας μετανάστριας στην Αυστραλία;
Νομίζω ότι η εμπειρία της μετανάστευσης από μόνη της, αλλάζει τον άνθρωπο και αλλάζει το αφήγημά του. Είναι μία διαδικασία που σε πολιτικοποιεί. Μπορείς μετά να υποκρίνεσαι, να το αγνοήσεις ή να αποσιωπάς αυτήν την ιστορία και να ενσωματωθείς – και δυστυχώς ξέρω μερικές Ελληνίδες που έκαναν αυτήν την επιλογή, βρέθηκαν σε θέσεις ισχύος και επέλεξαν να αποσυνδεθούν πλήρως από την ιστορία της μετανάστευσης. Αλλά εγώ επέλεξα να μην το κάνω, προτίμησα να αναγνωρίσω ότι είμαι σε προνομιακή θέση, γιατί είχα δυο γονείς που δούλευαν σκληρά στα εργοστάσια ώστε να μπορέσουν να σπουδάσουν τα παιδιά τους, και να χρησιμοποιήσω αυτό το προνόμιο και την εμπειρία μου στον ακτιβισμό για την αλλαγή των νόμων, συνεχίζοντας να εξετάζω τι σημαίνει για τις γυναίκες στις μεταναστευτικές και προσφυγικές κοινότητες αυτή τους η εμπειρία. Πολλές Ελληνίδες σαν εμένα χρησιμοποιούν την εμπειρία που απέκτησαν, όλα αυτά τα χρόνια που προσπαθούν να βρουν τρόπους και στρατηγικές να αντιμετωπίσουν τον ρατσισμό και αξιοποιούν την δύναμη και την ψυχική τους αντοχή για να βρουν λύσεις. Είναι σημαντικό για τις Ελληνίδες να μην πέσουν στην παγίδα να γίνουν μέρος του συστήματος που καθιστά ανίσχυρες αυτές τις γυναίκες. Έχουμε στα χέρια μας μία δύναμη που άλλες γυναίκες, οι οποίες φτάνουν τώρα στην Αυστραλία, δεν την έχουν. Πρέπει να αποδεχτούμε αυτό το προνόμιο και να το χρησιμοποιήσουμε με τρόπο που δίνει στους άλλους την δύναμη να αποκτήσουν φωνή, να δώσουν τη μάχη τους και να αλλάξουν τα δεδομένα.