Η φετινή ημέρα των ANZACs βρήκε την Αθήνα λουσμένη στο φως του ήλιου. Αναπόφευκτα μου ήρθαν στον νου οι καταγεγραμμένες περιγραφές Αυστραλών στρατιωτών της που έφτασαν στην πόλη γύρω στον Απρίλη του 1941, κάνοντας λόγο για μια “αυστραλιανή λιακάδα” στην Ελλάδα.
Περισσότερα από 200 άτομα συγκεντρώθηκαν στο Πολεμικό Κοιμητήριο Παλαιού Φαλήρου για να παρακολουθήσουν την ετήσια τιμητική εκδήλωση που διοργάνωσε η αυστραλιανή Πρεσβεία στην Ελλάδα.
Μεταξύ αυτών, δεν έλειπαν φυσικά οι αξιωματούχοι, οι διπλωματικοί αντιπρόσωποι κρατών, αλλά και εκπρόσωποι οργανισμών και λοιποί παρευρισκόμενοι που ταξίδεψαν μικρές και μεγαλύτερες αποστάσεις για τον σκοπό.
Επικεφαλής της αυστραλιανής αντιπροσωπείας της Επιτροπής Μνήμης Λήμνου Καλλίπολης ήταν ο Lee Tarlamis, ενώ το παρών έδωσαν μεταξύ άλλων ο ομοσπονδιακός βουλευτής Steve Georganas και o βουλευτής John Pantazopoulos μαζί με μέλη της ειδικής αποστολής από τη Βουλή της Βικτώριας.
Αισθητή ήταν βέβαια και η παρουσία στρατιωτών από τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, με τη στρατιωτική μπάντα να παίζει εθνικά εμβατήρια.
Στην εκφώνησή της, η πρέσβης της Αυστραλίας στην Ελλάδα, Kate Logan, έκανε ιδιαίτερη αναφορά στους δεσμούς των ANZACs με την Ελλάδα, μια σχέση που βασίστηκε στον ρόλο της Λήμνου το 1915.
Τις εντυπώσεις όμως έκλεψαν -αναμφίβολα- δύο νεαρά Ελληνόπουλα, ο Εμμανουήλ Ψαρομάτης και η Πόπη Δαρδάνη που διάβασαν γράμματα που γράφτηκαν εκείνη την εποχή από τον Αυστραλό στρατηγό George Herbert Bourne, και την νοσοκόμα Anne Donnell.
Αντίστοιχα, συγκίνηση προκάλεσε στο πλήθος των παρευρισκόμενων ο λόγος του Επίτιμου Γενικού Προξένου Νέας Ζηλανδίας στην Αθήνα, Κώστα Κοτσιλίνη, ο οποίος διάβασε απόσπασμα από τον Επιτάφιο Λόγο του Περικλή.
Στεφάνια κατατέθηκαν εκ μέρους της Επιτροπής Μνήμης Λήμνου Καλλίπολης και των Πανκορινθιακών Ενώσεων Αυστραλίας μεταξύ άλλων, ενώ για εμένα προσωπικά υπήρξε ιδιαίτερη τιμή να καταθέσω στεφάνι εκ μέρους του Συντονιστικού Συμβουλίου Μνήμης για τη Μάχη της Κρήτης και της υπόλοιπης Ελλάδας, με τη συνοδεία του κ. Malcolm McDonald.
Τέλος, παρόντες στην εκδήλωση ήταν και μαθητές και δάσκαλοι του Γυμνασίου Βούλας που είχαν πρόσφατα πραγματοποιήσει επίσκεψη στη Μελβούρνη.
Εν τω μεταξύ, είχα την ευκαιρία να δείξω στην κ. Logan το ταφικό μνημείο του γεννημένου στο Σίδνεϊ λοχία Robert Patterson. O Patterson ήταν ανάμεσα στους αιχμαλώτους πολέμου που βρήκαν τραγικό τέλος μετά την πυρπόληση του πλοίου “Nino Bixio”, έξω από το λιμάνι της Πύλου τον Αύγουστο του 1942. Αξίζει να σημειωθεί ότι αναμένεται η ανέγερση τιμητικής πλακέτας στην Πύλο στις 6 Μαΐου για την ανάμνηση του τραγικού περιστατικού, σε εκδήλωση που διοργανώνει ο δήμος Πύλου – Νέστορος, καθώς και στη Μεθώνη για την αντίστοιχη τραγωδία του πλοίου Sebastiano-Veniero το 1941. Η κατασκευή των πλακών έχει υπάρξει πρωτοβουλία του Bill Rudd, ενός από τους επιζώντες της τραγωδίας “Nino Bixio”, της Παμμεσσηνιακής Αδελφότητας «Παπαφλέσσας», της Παμπυλιακής Αδελφότητας «Ναυαρίνο» και του γράφοντος.
Μετά το πέρας της εκδήλωσης για την ημέρα των ANZACs, ο κ. Ταρλάμης έκανε λόγο για την ιδιαίτερη τιμή που ένιωσε συμμετέχοντας και εκπροσωπώντας την Αυστραλία, ενώ δεν παρέλειψε να εκφράσει τη χαρά του για την ειδική αναφορά που έγινε κατά τη διάρκεια της τιμητικής ημέρας στη Λήμνο και τον ρόλο της στην εκστρατεία της Καλλίπολης.
Προσωπικά, ο ίδιος εύχομαι για το μέλλον ακόμη περισσότερες ελληνοαυστραλιανές οργανώσεις και επιτροπές μνήμης να εκπροσωπούνται στις εκδηλώσεις για μια τόσο σημαντική ημέρα.
* Ο Jim Claven είναι ιστορικός και συγγραφέας, γραμματέας της Επιτροπής Μνήμης Λήμνου Καλλίπολης και μέλος του Συντονιστικού Συμβουλίου Μνήμης για τη Μάχη της Κρήτης και της υπόλοιπης Ελλάδας. Επί του παρόντος βρίσκεται στην Ελλάδα προκειμένου να ερευνήσει περαιτέρω τον ελληνικό σύνδεσμο με τους ANZACs, να διοργανώσει περιηγήσεις και να συμμετάσχει σε εκδηλώσεις μνήμης που λαμβάνουν χώρα στη Λήμνο, την Αθήνα, την Καλαμάτα, την Πύλο και τη Μεθώνη.