Σοβαρές καταγγελίες για σημαντικές παραβάσεις της Σύμβασης της Γενεύης αντιμετωπίζει η Πτέρυγα Ειδικών Δυνάμεων της Αεροπορίας (Special Air Services Regiment – SAS), για περιστατικά που συνέβησαν το 2012 στο Αφγανιστάν.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εφημερίδας The Age, μία επίλεκτη μονάδα της SAS, λειτουργώντας αυθαίρετα προχώρησε σε εγκλήματα πολέμου, ενώ για δύο από αυτά υπάρχουν λεπτομερείς μαρτυρίες. Υπεύθυνος και για τα δύο είναι ένας στρατιώτης, ο οποίος αναφέρεται με το ψευδώνυμο “Λεωνίδας”, ο οποίος φέρεται να οδήγησε έναν αιχμάλωτο, δεμένο με χειροπέδες, στην άκρη ενός γκρεμού και να τον πέταξε από εκεί, σπρώχνοντάς τον με το πόδι, ενώ στην συνέχεια, μαζί με άλλα μέλη της ομάδας φέρεται να αποφάσισε την εκτέλεσή του.
Στο δεύτερο περιστατικό, ο “Λεωνίδας” φέρεται να διέταξε έναν Αφγανό στρατιώτη που συνεργαζόταν με τις Αυστραλιανές Ειδικές Δυνάμεις να εκτελέσει έναν άοπλο αιχμάλωτο πολέμου. Το ψευδώνυμο “Λεωνίδας” (το πραγματικό όνομα του στρατιώτη δεν έχει αποκαλυφθεί για νομικούς λόγους), φέρεται να προήλθε λόγω της εμμονικής αγάπης που τρέφει ο εν λόγω στρατιώτης και τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας προς την ταινία ‘300’, που βασίζεται σε κόμικ με θέμα την μάχη των Θερμοπυλών και παρουσιάζει μία υπερβολική και διαστρεβλωμένη εικόνα της πολεμικής κουλτούρας της αρχαίας Σπάρτης. Ειδικά το πρώτο περιστατικό, φέρεται πως συνέβη κατ’ αντιγραφή μιας από τις πιο γνωστές σκηνές της ταινίας.
Οι καταγγελίες έγιναν από μέλη των επίλεκτων δυνάμεων που αποφάσισαν να προχωρήσουν στις αποκαλύψεις, με την υποστήριξη υψηλόβαθμων αξιωματικών. Τα δύο περιστατικά περιλαμβάνονται στην απόρρητη έρευνα που διεξάγει το Γενικό Επιτελείο Άμυνας Αυστραλίας (Australian Defence Force), προς εξακρίβωση φημών αντικανονικής διαγωγής από τις ειδικές δυνάμεις. Η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και τρία χρόνια, υπό την αιγίδα του Γενικού Επιθεωρητή Άμυνας και του Ανώτατου Δικαστή της Νέας Νότιας Ουαλίας, Paul Brereton, ενώπιον του οποίου έχουν καταθέσει τουλάχιστον δώδεκα αξιωματικοί.
Σύμφωνα με περιγραφές, οι καταθέσεις είχαν διάρκεια έως και πέντε ωρών και ήταν εξαντλητικές, καθώς ο Δικαστής λέγεται πως έχει στην διάθεσή του λεπτομερή στοιχεία. Ωστόσο, αρκετοί από τους αξιωματικούς, τόσο εν ενεργεία, όσο και απόστρατους, οποίοι έχουν προχωρήσει στις καταγγελίες, επέλεξαν να αψηφήσουν το πρωτόκολλο και την ιεραρχία και να μιλήσουν στα Μέσα Ενημέρωσης, υπό τον φόβο ότι η έρευνα δεν θα ολοκληρωθεί ή ότι η Ομοσπονδιακή Αστυνομία δεν θα προχωρήσει σε δική της έρευνα για τα εγκλήματα πολέμου, κάτι το οποίο αποτελεί προϋπόθεση για την άσκηση διώξεων.
ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΤΩΝ ΕΝΟΠΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την διαρροή των εγγράφων που δημοσίευσε το Σάββατο, η εφημερίδα The Age, στα οποία περιγράφεται “παράνομη και μη εγκεκριμένη χρήση βίας στη διάρκεια επιχειρήσεων” από μέλη της επίλεκτης ομάδας, τα οποία δεν έχουν αναλάβει τις ευθύνες για τις πράξεις τους. Στο έγγραφο, το οποίο συντάχθηκε το 2016, περιγράφεται η “περιφρόνηση προς την ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια”, την οποία φέρονται να επέδειξαν ορισμένοι στρατιώτες των ειδικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν από το 2001 μέχρι το 2013.
Σημειώνεται ότι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο έχει κληθεί να αποφασίσει αν θα ασκήσει δίωξη κατά πάντων, για εγκλήματα που διαπράχθησαν στην διάρκεια της πολυετούς σύγκρουσης στο Αφγανιστάν, της πιο μακροχρόνιας σύρραξης στην οποία έχει λάβει μέρος η Αυστραλία. Η Σύμβαση της Γενεύης ορίζει το διεθνές νομικό πλαίσιο ανθρωπιστικής μεταχείρισης των θυμάτων πολέμου. Η παράβασή της από επίλεκτη μονάδα ειδικών καταδρομών της Αυστραλίας δεν εγείρει μόνο ανησυχίες για την συμπεριφορά των εμπλεκομένων, αλλά κυρίως για την αποτυχία της στρατιωτικής ηγεσίας, να επιβάλει πειθαρχεία σε μία ομάδα στρατιωτών που φέρονται να λειτουργούν αυθαίρετα και κατά παράβαση εντολών.
Η εφημερίδα επικαλείται πηγές που εκφράζουν ανησυχίες για το κάτά πόσον το Επιτελείο Άμυνας και η κυβέρνηση είναι έτοιμοι να εξετάσουν αυτές τις αβλεψίες από την μεριά υψηλόβαθμων αξιωματικών, οι οποίοι αγνόησαν τις προειδοποιήσεις για την παράνομη συμπεριφορά των φερόμενων ως υπαίτιων.
Απαντώντας στις εκκλήσεις του Εργατικού Κόμματος για την δημοσιοποίηση της απόρρητης έκθεσης του Επιτελείου Άμυνας, η Υπουργός Άμυνας, Marise Payne, δήλωσε ότι οι καταγγελίες ερευνώνται διεξοδικά και ανεξάρτητα από την ιεραρχία, ενώ τόνισε ότι οι καταδρομείς καλούνται να επιχειρήσουν σε ένα “σύνθετο, χαοτικό και πολύ επικίνδυνο περιβάλλον, προκειμένου να υπερασπιστούν τις ελευθερίες μας”.
Δεν είναι όμως μόνο η αντιπολίτευση που ζητά την δημοσιοποίηση της έκθεσης. Μιλώντας στο ραδιόφωνο του ABC, ο Φιλελεύθερος Βουλευτής, Andrew Hastie, ο οποίος στο παρελθόν υπηρέτησε ως καταδρομέας, τόνισε ότι οι καταγγελίες πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπ’ όψιν και κάλεσε τα Μέσα Ενημέρωσης να κάνουν ελεύθερο ρεπορτάζ για όλα τα ζητήματα που αφορούν το δημόσιο συμφέρον.