Εντός του 2018 θα ψηφιστεί η νομοθετική κυβερνητική ρύθμιση η οποία θα αφορά την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού, όπως δεσμεύθηκε στην Βουλή ο υπουργός Εσωτερικών, Π. Σκουρλέτης.
Ελπίζουμε έτσι να διαψευστεί και ο πρωτοσέλιδος τίτλος του «Νέου Κόσμου» της περασμένης Δευτέρας ότι η Ελλάδα, σε ό,τι αφορά τους απόδημους είναι μόνο «Θα», αν και εδώ και 40 χρόνια μας δίνουν αυτή την υπόσχεση.
Ας επικεντρωθούμε, όμως, στο θέμα της ψήφου για να διαλύσουμε και κάποιους μύθους που σκόπιμα καλλιεργούν κάποιοι εντός και εκτός Ελλάδας.
Χωρίς αμφιβολία, όχι μόνο τα πολιτικά κόμματα, αλλά και η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών είναι κατά της πρότασης να δοθεί ψήφος στους Έλληνες του εξωτερικού. Οι υποσχέσεις τους είναι για να μας ρίχνουν στάχτη στα μάτια…
Το βασικό τους επιχείρημα είναι ότι «δεν μπορούν οι Έλληνες του εξωτερικού να καθορίζουν τις τύχες των Ελλήνων στην Ελλάδα».
Την ίδια άποψη έχουν σχεδόν και οι περισσότεροι Έλληνες του… εξωτερικού! Τουλάχιστον στην Αυστραλία. Ελάχιστοι είναι οι συμπάροικοι που θέλουν να ψηφίζουν στην Ελλάδα.
Ομολογώ ότι είμαι μέρος της μειοψηφίας! Ακούω πολλούς να λένε: «Από πού και ως πού να ψηφίζουν τα παιδιά και τα εγγόνια μου; Αυτά δεν έχουν πάει ποτέ τους στην Ελλάδα και δεν έχουν ιδέα τι γίνεται εκεί».
Θα συμφωνήσω και εγώ μαζί τους.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή:
Τα τελευταία τουλάχιστον 40 χρόνια, πάγιο αίτημα κάποιων Ελλήνων πολιτών που ζουν εκτός της Ελληνικής επικρατείας, είναι η δυνατότητα άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος στις ελληνικές εθνικές εκλογές, από την εκάστοτε χώρα διαμονής τους.
Παρ’ ότι οι Έλληνες πολίτες έχουν συνταγματικά κατοχυρωμένο το δικαίωμα (αλλά παράλληλα, βάσει του νόμου, και την υποχρέωση), συμμετοχής στις εθνικές εκλογές, στην πράξη αυτή είναι αδύνατον να υλοποιηθεί από τους εκτός επικρατείας πολίτες, (εκτός, βεβαίως, αν μεταβούν αυτοπροσώπως στην Ελλάδα για να ψηφίσουν).
Εγώ, για παράδειγμα, έχω βρεθεί σε εκλογική περίοδο στην Ελλάδα και ψήφισα. Έχω, λοιπόν, δικαίωμα ψήφου, αλλά δεν μπορώ να το εξασκήσω στο εξωτερικό.
Είναι δε γνωστό σε όλους, ότι ελάχιστοι απόδημοι Έλληνες πολίτες (στην πλειονότητά τους από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης), έχουν τη δυνατότητα να μεταβούν στην Ελλάδα για να ψηφίσουν – και αυτό με ιδιαίτερο προσωπικό κόστος. Στο παρελθόν, μάλιστα, γινόταν συχνά αντικείμενο εκμετάλλευσης των κατά τόπους κομματικών οργανώσεων που οργάνωναν-διέθεταν αποκλειστικά για τον σκοπό θέσεις στην τότε κρατική Ολυμπιακή. Τα θυμόμαστε, τα ζήσαμε αυτά στην Αυστραλία.
Η Ολυμπιακή κουβάλησε εκατοντάδες συμπαροίκους (και) από την Αυστραλία για να ψηφίσουν στην Ελλάδα.
Σήμερα όλες σχεδόν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρέχουν στους απόδημους πολίτες τους έμπρακτα το δικαίωμα συμμετοχής στις εθνικές βουλευτικές εκλογές. Το ίδιο δικαίωμα μας το δίνει και η Αυστραλία όταν είμαστε στο εξωτερικό.
Το δικαίωμα συμμετοχής των απόδημων Ελλήνων στις εθνικές εκλογές είναι συνταγματικώς κατοχυρωμένο. Απλώς δεν εφαρμόζεται.
Η Νέα Δημοκρατία ήταν το μόνο κόμμα που παρουσίασε σχετικό νομοσχέδιο στην Μόνιμη και Διαρκή Επιτροπή για Θέματα Απόδημων της Ελληνικής Βουλής τον Απρίλιο του 2009, το οποίο, όμως, απέρριψε κατηγορηματικά το ΠΑΣΟΚ (διότι, κατά την εκτίμησή του, δεν ήταν πρακτικά εφαρμόσιμο, αλλά και δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις και τα αιτήματα των απόδημων για την ουσιαστική αντιπροσώπευσή τους στην Βουλή).
Κανείς δεν λέει -και σίγουρα όχι εγώ- ότι πρέπει να ψηφίζουν όλα τα άτομα ελληνικής καταγωγής. Πρέπει να υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις.
Για παράδειγμα, κάθε Έλληνας πολίτης (κάτοχος ελληνικού διαβατηρίου), ο οποίος έχει πλήρη πολιτικά δικαιώματα και διαμένει μόνιμα και για μακρό χρονικό διάστημα εκτός της ελληνικής επικράτειας θα πρέπει να έχει δικαίωμα ψήφου.
Είναι προφανές ότι το χρονικό αυτό διάστημα θα πρέπει να οριστεί, όπως κάνει άλλωστε και η Αυστραλία.
Παράλληλα, ο φόβος που κατά διαστήματα στο παρελθόν έχει εκφρασθεί ότι οι εκατοντάδες χιλιάδες (ή εκατομμύρια!) εν δυνάμει απόδημων ψηφοφόρων ενδέχεται να αλλοιώσουν το εκλογικό αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών της Ελλάδας δεν ευσταθεί.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι Ιταλοί της Αυστραλίας που έχουν δικαίωμα ψήφου. Αυτοί που ψηφίζουν μόλις και μετά βίας είναι γύρω στις 20.000, άντε 30.000!
Στις τελευταίες Ευρωεκλογές του 2014, επί συνόλου 10.013.834 εγγεγραμμένων ψηφοφόρων στην Ελλάδα, μόνο 14.944 ήταν οι Έλληνες ψηφοφόροι στην ΕΕ που αντιπροσωπεύουν μόνο το 0,15% του εκλογικού σώματος. Σημειωτέον, εκτιμάται ότι στις χώρες της ΕΕ ζουν μόνιμα σήμερα περίπου 450.000 Έλληνες πολίτες.
Δεν υπάρχει περίπτωση οι Έλληνες της Αυστραλίας που θα ψηφίζουν να ξεπερνούν τις 20.000!
Δεδομένου ότι οι μέχρι τώρα αντιρρήσεις και αντιστάσεις στη συμμετοχή των απόδημων στις εθνικές εκλογές βασίζονται στον ισχυρισμό ότι η ψήφος των απόδημων μπορεί να αλλοιώσει το εθνικό εκλογικό αποτέλεσμα, είναι απαραίτητο να ξεκαθαριστεί εκ των προτέρων ότι αυτό δεν αληθεύει, διότι εξαρτάται αποκλειστικά από το πώς και για ποιον ψηφίζουν οι απόδημοι.
Αν η ψήφος των αποδήμων αναμειχθεί και ενσωματωθεί με την ψήφο των εντός επικρατείας ψηφοφόρων, είναι ιδιαίτερα εύκολο το οποιοδήποτε «οριακό» εκλογικό αποτέλεσμα να χρεωθεί στους απόδημους από όλα τα κόμματα, δεδομένου ότι η ψήφος τους «χάνεται» και εξαφανίζεται στο γενικό σύνολο.
Όμως, είναι προφανές ότι ένα τέτοιο μοντέλο (δηλαδή, να ψηφίζουν για την Ελληνική εκλογική περιφέρεια καταγωγής ή εγγραφής τους), είναι ανεπιθύμητο από τους απόδημους που ενδιαφέρονται (όπως εγώ) διότι, αφενός, δεν διαφαίνεται καθαρά η πολιτική τους βούληση και, αφετέρου, δεν εξασφαλίζεται μια καθαρή και ουσιαστική αντιπροσώπευσή τους στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.
Αν όμως πραγματικά το ζητούμενο είναι ένα μοντέλο που θα διασφαλίζει, αφενός, την ουσιαστική εκπροσώπηση των απόδημων στην Ελληνική Βουλή, αλλά και θα εκφράζει με διαφάνεια την πολιτική τους βούληση, τότε θα πρέπει να διαχωρίσουμε την ψήφο τους από αυτή της ελληνικής επικράτειας, δημιουργώντας ξεχωριστές εκλογικές περιφέρειες αποκλειστικά για τους απόδημους Έλληνες (π.χ. Ευρώπης, Αμερικής, Ασίας, Αφρικής και Ωκεανίας). Οι απόδημοι Έλληνες θα ψηφίζουν αποκλειστικά γι’ αυτές και θα εκλέγουν με την ψήφο τους έναν συγκεκριμένο αριθμό «απόδημων» βουλευτών στην Ελληνική Βουλή (κατά το μοντέλο των Κροατών, Γάλλων, Πορτογάλων, Ιταλών κ.ά.).
Το πιο σημαντικό επιχείρημα (μου) είναι το εξής:
Τα πολιτικά δικαιώματά μας στην Ελλάδα θα συμβάλουν ώστε να διατηρήσουμε στενούς δεσμούς μαζί της. Από αυτό θα ωφεληθεί (κυρίως) η Ελλάδα.
Το άλλο επιχείρημα ότι «θα τσακωνόμαστε» για τα πολιτικά της Ελλάδας, επίσης δεν ευσταθεί. Και τώρα που δεν υφίσταται αυτό το θέμα πάλι βρίσκουμε τρόπους να «τσακωθούμε».
Τέλος, κατά την συζήτηση του νομοσχεδίου για τον «Κλεισθένη», ο κ. Σκουρλέτης είπε ότι είναι «ανακριβές και παραπλανητικό το ότι παραπέμπουμε το θέμα στις καλένδες» και τόνισε ότι με τη σχετική τροπολογία που κατατέθηκε για την συγκρότηση ειδικής επιτροπής που θα μελετήσει τις νομικές και τεχνικές λεπτομέρειες του θέματος, η κυβέρνηση δεσμεύεται μέσα σε ένα συγκεκριμένο διάστημα (5μηνο) «να δώσει απάντηση σε ένα ζήτημα που επιβάλλεται να δώσουμε απάντηση».
«Έχουν δικαίωμα οι Έλληνες του εξωτερικού και ιδιαίτερα αυτοί που έφυγαν τα τελευταία χρόνια της κρίσης, να βρεθεί ένας τρόπος, μια ασφαλής και σύννομη μέθοδος να εκφράζονται», είπε ο κ. Σκουρλέτης, τονίζοντας ότι αποτελεί «έμπρακτη δέσμευση»: «Θα έρθει προς ψήφιση στην Βουλή μέσα στο 2018. Και δεν πρέπει να συσχετίζεται με το θέμα της κατάτμησης των εκλογικών περιφερειών», είπε, για το οποίο κάλεσε την αντιπολίτευση «να καταλάβει κάτι που είναι υπερώριμο να το υποστηρίξει και να πάμε με πάνω από 200 ψήφους ώστε να ισχύσει από τις επόμενες εκλογές». Η δέσμευση του κ. Σκουρλέτη συνιστά μια προσπάθεια να πείσει την ΝΔ για τις ειλικρινείς προθέσεις του, προκειμένου να ψηφίσει την κατάτμηση των περιφερειών, την οποία το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει συνδέσει με την τύχη της ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού.
Σε 5 μήνες, λοιπόν, θα ξέρουμε. Όμως στην επιτροπή που συστάθηκε για να μελετήσει όλο θέμα έπρεπε να εκπροσωπούνται και οι απόδημοι για να καταθέσουν τις απόψεις τους. Ποτέ δεν είναι αργά κύριε Σκουρλέτη.
*Για το ίδιο θέμα θα δημοσιεύσουμε δυο ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες αναλύσεις στο «Νέο Κόσμο» του Σαββατοκύριακου.
