Η Εκκλησία στην εποχή των social media: Selfie κανείς;

Ο πάτερ Γεώργιος Φράγκος μιλά για τον ρόλο των social media στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία ως εργαλείο επικοινωνίας με τους πιστούς

Ακόμη θυμάμαι τη μέρα που η εκκλησία “συνάντησε” τη… selfie στην οθόνη μου. Κοιτούσα μηχανικά όσα εμφανίζονταν στην αρχική μου σελίδα στο Facebook, ώσπου την προσοχή μου τράβηξε μια φωτογραφία τραβηγμένη, καθώς φαινόταν, σε μια τελετή γάμου σε ελληνορθόδοξη εκκλησία της περιοχής.

Οι νεόνυμφοι πόζαραν με χαμόγελα μέχρι τα αυτιά και δίπλα τους δεν στεκόταν κανείς άλλος παρά ο ιερέας της Ενορίας. Το ενσταντανέ ήταν στημένο με τρόπο όπου φαινόταν ότι την κάμερα κρατούσε ένα από τα τρία πρόσωπα της φωτογραφίας.

Ναι, δεν με γελούσαν τα μάτια, ήταν μια selfie, που έφερε ευθύς και σε μένα ένα πλατύ χαμόγελο.

Καθώς περνούσαν οι εβδομάδες και τύχαινε να βλέπω όλο και περισσότερες τέτοιες φωτογραφίες σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, το χαμόγελό μου μετατράπηκε σε… περιέργεια για τη σχέση της Εκκλησίας με τη σύγχρονη τεχνολογία.

Ένας από τους πνευματικούς με έντονη παρουσία στον χώρο των social media, είναι και ο πάτερ Γεώργιος Φράγκος από την εκκλησία Κοίμησης της Θεοτόκου Altona North. Διαχειρίζεται την αρκετά δημοφιλή σελίδα Facebook της Ενορίας, ενώ επί του παρόντος μας λέει ότι κάνει τα πρώτα του βήματα στην πλατφόρμα του Instagram.

Πέρα από τη δυνατότητα του μέσου να προσελκύει τη νεολαία, μας εξηγεί ότι αποδίδει ακόμη ως τρόπος προσέγγισης της ευρύτερης κοινότητας και όχι μόνο των πιστών που πηγαίνουν στην εκκλησία κάθε Κυριακή.

“Το σκεπτικό πίσω από αυτό το εγχείρημα είναι όχι μόνο να ενημερώνει το κοινό για το τι συμβαίνει στην εκκλησία, αλλά επίσης να φέρνει την εκκλησία στις συσκευές τους” αναφέρει χαρακτηριστικά ο πάτερ Φράγκος μιλώντας στον “Νέο Κόσμο”.

“Αυτή τη στιγμή, μέσω της σελίδας μας στα social media κάνουμε γνωστές τις εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στον χώρο της εκκλησίας, είτε πρόκειται για λειτουργίες είτε για ομάδες ανάγνωσης της Βίβλου, γιορτές ή φεστιβάλ, και ενίοτε μπορεί να προωθούμε κάποια φιλανθρωπική οργάνωση που δραστηριοποιείται στην περιοχή ή το έργο μας ως εκκλησία βοηθώντας άλλους φιλανθρωπικούς συλλόγους”.

Δεν λέει όχι στις περιστασιακές selfie με πιστούς, όταν καμιά φορά τελεί αγιασμό σε σπίτια για παράδειγμα ή σε κοινωνικές εκδηλώσεις σε αίθουσες της ενορίας, ενώ φημίζεται ιδιαίτερα για τα χαρούμενα φωτογραφικά στιγμιότυπα με νεόνυμφους μετά το πέρας της τελετής.

Κοινωνικός από τη φύση του, ο πάτερ Φράγκος διευκρινίζει ότι δεν βλέπει αυτές τις δραστηριότητες ως μέσο διαφήμισης της εκκλησίας, αλλά ως εργαλείο που βοηθά στη σύσφιξη των δεσμών με τον κόσμο.

“Η ιδέα τείνει να είναι ιδιαίτερα αρεστή από ζευγάρια. Νομίζω ότι απλώς κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν πιο άνετοι και να αναπτύσσεται μια κάπως στενότερη σχέση με το ζεύγος που έρχεται στην εκκλησία μας για να παντρευτεί. Είναι απλώς ένα στοιχείο που προσθέτει διασκέδαση” εξηγεί.

Ποια είναι όμως αλήθεια η γνώμη της Αρχιεπισκοπής;

“Το υποστηρίζει δίχως αμφιβολία, καθότι αντιλαμβάνεται τη χρησιμότητά του. Η εκκλησία πρωτοστατεί πάντοτε στον τρόπο μετάδοσης του μηνύματός της και τα social media είναι απλώς μία ακόμη μέθοδος που επιστρατεύεται για αυτόν τον σκοπό, ώστε να μεταδώσουμε το μήνυμά μας σε άτομα από διαφορετικές ομάδες και ηλικίες” αναφέρει ο πάτερ Φράγκος, διευκρινίζοντας ωστόσο πως είναι σημαντικό να ακολουθείται μια προσέγγιση “με μέτρο”.

“Έχουμε πάντα οδηγίες να είμαστε προσεκτικοί με τη δραστηριότητά μας στα social media, μόνο και μόνο επειδή τη στιγμή που αναρτηθεί κάτι στο διαδίκτυο παραμένει εκεί, καθώς και να είμαστε σίγουροι ότι αυτά που αναρτούμε έχουν σχέση με την εκκλησία, το ποιμαντικό της έργο και αυτό που προσπαθούμε να επιτύχουμε”.

Πρόκειται για μια συμβουλή που εφαρμόζεται επίσης από τους ιερείς στις προσωπικές τους σελίδες, όπου ο πάτερ Φράγκος προσθέτει ότι πρέπει να είναι “ακόμη πιο προσεκτικοί” ως προς το περιεχόμενο που αναρτούν για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις.

“Ο καθένας είναι διαφορετικός, και όλοι έχουμε τις απόψεις μας, όμως ως δημόσια πρόσωπα και ειδικότερα ως πνευματικοί ηγέτες οφείλουμε να είμαστε κάπως πιο μετρημένοι”, εξηγεί.

Εν τω μεταξύ, τη σημασία του ζητήματος φαίνεται να αντιλαμβάνεται και ο θεσμός της ορθόδοξης εκκλησίας γενικότερα.

Μόλις τον περασμένο μήνα πραγματοποιήθηκε το 2ο Διεθνές Συνέδριο για τα Ψηφιακά Μέσα και την Ορθόδοξη Ποιμαντική «Ύδωρ Ζων» στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης στο Κολυμπάρι.

Το θέμα του φετινού συνεδρίου ήταν “H Ψηφιακή Οικουμένη ως χώρος επανέκφρασης της Πεντηκοστής και του «ζώντος λόγου» του Αποστόλου Παύλου”.

Υπό τη διοργάνωση της «Πεμπτουσίας» και υπό την Υψηλή Αιγίδα του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κυρίου Βαρθολομαίου, το συνέδριο κάλυπτε θεματικές όπως η σωστή χρήση των ψηφιακών μέσων και οι κίνδυνοι που απειλούν το ανθρώπινο πρόσωπο και τη σχέση του πιστού με τον Θεό και την Εκκλησία, η διαμόρφωση αυθεντικής χριστιανικής συνείδησης μέσα από τα ψηφιακά μέσα, αλλά και η ποιμαντική ευθύνη στην καλπάζουσα «ψηφιοποίηση» της ζωής.

Μεταξύ των συμπερασμάτων που αναδείχθηκαν από τους ομιλητές, είναι και το γεγονός ότι με τις δραστικές αλλαγές στον τομέα της ανθρώπινης επικοινωνίας, μέσω του διαδικτύου, την ηλεκτρονικών μηνυμάτων, της εξ αποστάσεως μάθησης και των μέσων που καταρρίπτουν τις γεωγραφικές αποστάσεις, προκύπτει μια ακόμη μεγαλύτερη ανάγκη για αυθεντικά πνευματικά εφοόδια στην ανθρώπινη ζωή.

Αφότου ξεκίνησε η μύησή του στον κόσμο της τεχνολογίας, ο πάτερ Φράγκος λέει ότι το κοινό έχει αγκαλιάσει τα σχετικά εγχειρήματα που τους βοηθούν να έρθουν σε επικοινωνία με την εκκλησία, είτε προκειμένου να δρομολογήσουν κάποια τελετή ή για γενικότερες πληροφορίες.

Βέβαια, η εδραίωση των σύγχρονων τεχνολογικών μέσων, όπως τα κινητά τηλέφωνα, τα email και τα social media, έχει συγχρόνως αυξήσει τον φόρτο εργασίας των ιερέων. Όπως συμβαίνει σε κάθε άλλη δουλειά, αυτό σημαίνει ότι οι ιερείς είναι προσβάσιμοι κάθε ώρα, όχι μόνο όταν τελούν τα καθήκοντά τους στην εκκλησία ή βρίσκονται στο σπίτι δίπλα σε ένα σταθερό τηλέφωνο.

Παρότι παραδέχεται ότι σήμερα οι ιερείς είναι σημαντικά πιο πολυάσχολοι, ο πάτερ Φράγκος το βλέπει ως κάτι θετικό, καθότι ο κόσμος αισθάνεται ότι μπορεί να έρθει σε επικοινωνία μαζί τους πολύ πιο εύκολα.

“Πρέπει πάντοτε να είμαστε δραστήριοι και διαθέσιμοι 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα, που λέει ο λόγος. Όμως δεν εννοώ ότι πρόκειται για αγγαρεία. Θα έλεγα ότι είναι κάτι καλό, διότι αυτή είναι η ζωή μας και η ζωή μας έχει να κάνει με το να καθοδηγούμε τον κόσμο και να διαδίδουμε τον λόγο του Ευαγγελίου και της Εκκλησίας σε όλο τον κόσμο”.

Και ενώ οι τρόποι επικοινωνίας έχουν εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου, ο σκοπός της εκκλησίας, επισημαίνει ο πάτερ Φράγκος, παραμένει και θα παραμείνει ο ίδιος. Χτίζοντας λοιπόν αυτή τη γέφυρα μέσω της σύγχρονης τεχνολογίας, ευελπιστεί να συνεχίσει το έργο των προκατόχων του στο μέλλον.

“Ελπίδα μας είναι ότι ο κόσμος που είναι ήδη συνδεδεμένος με την εκκλησία είναι κάπως πιο ενημερωμένος για το τι συμβαίνει μέσα στην εκκλησία, από άποψη υπηρεσιών αλλά και ως προς την ευρύτερη απήχηση, προκειμένου να γνωρίζουν τι προσφέρουμε οι πιστοί, οι ενορίτες, το ποίμνιο γενικότερα και να το κάνουμε πιο εύκολο για αυτούς να έρθουν σε επαφή”.