Δεκάδες τάφοι, κυρίως γονιών αγνοουμένων, θα ανοιχθούν σε διάφορες περιοχές των ελευθέρων περιοχών της Κύπρου με σκοπό να ληφθεί γενετικό υλικό για σκοπούς ταυτοποίησης λειψάνων αγνοουμένων.
Όπως ανέφερε προ ημερών το Ανθρωπολογικό Εργαστήρι αυτόν τον καιρό εκκρεμούν 66 περιπτώσεις λειψάνων τα οποία δεν ταυτοποιήθηκαν και σύμφωνα με εκτιμήσεις, κυρίως ανήκουν σε αγνοούμενους των οποίων οι συγγενείς είχαν αρνηθεί να δώσουν δείγμα γενετικού υλικού.
Ο εκπρόσωπος της ελληνοκυπριακής πλευράς στη ΔΕΑ κ. Νέστορας Νέστορος ανέφερε ότι οι τάφοι που θα ανοιχθούν θα περιοριστούν στους 66 σε περίπτωση που και οι δύο γονείς βρίσκονται στον ίδιο τάφο, διαφορετικά ο αριθμός των τάφων που θα ανοιχθούν θα είναι αυξημένος αφού με βάση τη διαδικασία που ακολουθείται, συνήθως λαμβάνεται δείγμα και από τους δύο γονείς.
Στο παρελθόν δε, όταν ο τάφος των γονέων βρισκόταν στα κατεχόμενα ή όταν ήταν αγνοούμενοι και οι γονείς, λαμβανόταν γενετικό υλικό από τα αδέλφια των αγνοουμένων, οπόταν τελικά ίσως ο αριθμός των τάφων που θα ανοιχθούν να είναι πολλαπλάσιος του 66. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι σχετικά πρόσφατα εκκρεμούσαν 150 υποθέσεις, οι οποίες τελικά μειώθηκαν στις 66, όπως είπε ο κ. Νέστορος.
Σε έγγραφο που κατέθεσε ο κ. Νέστορος γίνεται αναφορά σε προσπάθεια ενημέρωσης της Γενετικής Βάσης Δεδομένων, κατά την οποία θα επικαιροποιηθούν επιπλέον οικογενειακά δέντρα και θα ληφθούν, όπου χρειάζεται, επιπρόσθετα δείγματα συγγενών, ώστε να προχωρήσουν οι περίπου 66 υποθέσεις (από τις 150 που ήταν αρχικά), οι οποίες παραμένουν στάσιμες στον χώρο φύλαξης του Ανθρωπολογικού Εργαστηρίου.
Παράλληλα, παραδόθηκε και κατάλογος στο Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ) σχετικά με την αναγκαιότητα παραχώρησης γενετικού υλικού από συγκεκριμένες οικογένειες Ελλαδιτών αγνοουμένων.
ΕΚΣΚΑΦΕΣ ΣΕ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ
Από την αρχή του 2016 έχουν αρχίσει να διενεργούνται εκσκαφές από τη ΔΕΑ σε πιθανούς χώρους ταφής σε στρατιωτικές ζώνες, με συμφωνία της Τουρκίας να ανασκάπτονται 10 πιθανοί χώροι ταφής ανά έτος (2016-2018).
Από το 2016 μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί ανασκαφές σε 23 πιθανούς χώρους ταφής εντός στρατιωτικών ζωνών στα κατεχόμενα.
Εντοπίστηκαν οστά σε 13 χώρους, τα οποία αντιστοιχούν σε έναν ελάχιστο αριθμό 32 ατόμων. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη ανασκαφές σε 4 χώρους (2 σημεία στη Βώνη, Τράχωνας, Δίκωμο).
Αναμένεται να ανασκαφούν άλλοι τουλάχιστον 6 χώροι: Κυρά, Ασώματος, Βώνη (2), Κουτσοβέντης (2), μέχρι το τέλος του 2018.
Μέχρι τώρα και μετά από 12 χρόνια εργασιών έχουν ανασκαφεί, σε όλη την Κύπρο, από τα συνεργεία της ΔΕΑ συνολικά 1.136 πιθανοί χώροι ταφής και εντοπίστηκαν οστά σε 315 από αυτούς. Έχουν ταυτοποιηθεί μέσω του Προγράμματος 664 Ελληνοκύπριοι (σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται και 126 υποθέσεις σκόπιμων μετακινήσεων) και 212 Τουρκοκύπριοι.
Στο Ανθρωπολογικό Εργαστήριο της ΔΕΑ βρίσκονται υπό ανάλυση τα οστά 71 Ελληνοκυπρίων και 80 Τουρκοκυπρίων.
Αυτή τη στιγμή διενεργούνται ανασκαφές από 9 δικοινοτικές ομάδες, οκτώ στις κατεχόμενες περιοχές και μία στις ελεύθερες. Συγκεκριμένα υπάρχουν συνεργεία σε Βώνη, Σίντα, Τράχωνα, Δίκωμο, Άρσος, Αμμόχωστο και Πολέμι Πάφου.
Εκκρεμούν 730 υποθέσεις Ελληνοκυπρίων αγνοουμένων και 130 Τουρκοκυπρίων.
Εν τω μεταξύ η ΔΕΑ αναφέρει ότι παρατηρείται δραματική μείωση των λειψάνων που εντοπίζονται στα κατεχόμενα (156 το 2015, 114 το 2016, 49 το 2017 και μόλις 8-9 φέτος). Αν συνεχιστεί ο ίδιος ρυθμός, στο τέλος δεν θα υπάρχουν οστά για ταυτοποίηση ανέφερε πρόσφατα ο Επίτροπος της Προεδρίας κ. Φώτης Φωτίου.
Σχετικά με τις μετακινήσεις οστών ο κ. Φωτίου κατέστησε σαφές ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θα δεχθεί να κλείσει το θέμα των Ασσιωτών με τον ισχυρισμό είτε από τουρκοκυπριακής πλευράς είτε από πλευράς των Ηνωμένων Εθνών ότι θάφτηκαν στο Δίκωμο και είναι αδύνατο να βρεθούν ή ότι θα απαιτηθούν χρόνια για να εντοπιστούν.
Αναφέρθηκε επίσης στα ψεκασμένα οστά του Τύμβου Μακεδονίτισσας και είπε ότι η διαδικασία ταυτοποίησής τους στις ΗΠΑ και την Αγγλία βρίσκεται σε καλό δρόμο.