Ανησυχία για το μέλλον της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας, προκαλεί τις τελευταίες μέρες η αύξηση των επιτοκίων στεγαστικών δανείων από κάποιες τράπεζες και αυτό επειδή η συγκεκριμένη αύξηση έρχεται την στιγμή που οι τιμές των κατοικιών έχουν αρχίσει να πέφτουν, ενώ την ίδια στιγμή ο ρυθμός αύξησης των μισθών συνεχίζει να βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων χρόνων.
Η άνοδος των επιτοκίων στεγαστικών δανείων από δύο μεγάλες τράπεζες της χώρας, την Westpac και την Suncorp, ήταν ταυτόχρονα αναμενόμενη και ασυνήθιστη. Οι προειδοποιήσεις προς τους δανειολήπτες ότι κάποια στιγμή αυτό θα συνέβαινε ακούγονταν μήνες τώρα. Οι πιέσεις που δημιούργησε στις εγχώριες τράπεζες η άνοδος των επιτοκίων στην παγκόσμια χρηματαγορά αναπόφευκτα θα τις οδηγούσε στο να αυξήσουν τα επιτόκιά τους στην Αυστραλία. Η Westpac και Suncorp που αύξησαν τα επιτόκιά τους κατά 0,14 και 0,17 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα μπορεί να ήταν οι πρώτες τράπεζες αλλά σε λίγες μέρες θα διαπιστώσουμε ότι δεν ήταν οι τελευταίες καθώς θεωρείται σχεδόν σίγουρο ότι οι CBA (Commonwealth Bank of Australia), NAB (National Australia Bank), ANZ (Australia New Zealand) και η Bank West θα τις ακολουθήσουν. Και όλα αυτά ενώ οι τιμές των κατοικιών πέφτουν, κάτι που την τελευταία φορά συνέβη το 2008 που όπως και τώρα, έτσι και τότε οι τράπεζες επέλεξαν να αυξήσουν τα επιτόκιά τους όχι ακολουθώντας σχετική απόφαση της Αποθεματικής Τράπεζας.
Παρά το γεγονός ότι η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε καλή κατάσταση και οι περισσότεροι οικονομικοί αναλυτές παραδέχονται ότι η οικονομία της Αυστραλίας δεν διατρέχει άμεσο κίνδυνο, επισημαίνουν εντούτοις ότι οι παρούσες συνθήκες δημιουργούν κλίμα αβεβαιότητας και προβληματίζουν.
Μάλιστα, αν λάβει κανείς υπόψη του ότι μετά την εκτόξευση των τιμών των κατοικιών στα ύψη τα τελευταία 10 χρόνια, τα δάνεια που έχουν επισυνάψει οι δανειολήπτες είναι πολύ μεγαλύτερα και οι πιέσεις που ασκούν στο πορτοφόλι των καταναλωτών οι τελευταίες αυξήσεις των επιτοκίων είναι εξίσου μεγαλύτερες.
Ο οικονομολόγος Paul Dales, της εταιρίας οικονομικών μελετών Capital Economics, σχολιάζοντας την ασυνήθιστη οικονομική συγκυρία επεσήμανε ότι η οικονομία της χώρας θα οδηγηθεί σε ύφεση μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια αν συμβούν παράλληλα τρεις εξελίξεις, μεγάλη πτώση στις τιμές των κατοικιών, εφαρμογή αυστηρών κριτηρίων στην χορήγηση δανείων εκ μέρους των τραπεζών και μεγάλη αύξηση των επιτοκίων των στεγαστικών δανείων.
«Το γεγονός ότι η Westpac αύξησε τα επιτόκια στεγαστικών δανείων κατά 0,14 ποσοστιαίες μονάδες, είναι ανησυχητικό καθώς σημαίνει ότι και οι τρεις συνθήκες είναι εν εξελίξει τώρα» δήλωσε ο κ. Dales, προσθέτοντας εντούτοις ότι η αύξηση των επιτοκίων είναι μικρή και η πτώση των τιμών δεν είναι αρκετά μεγάλη προς το παρόν. Δεν απέκλεισε, όμως, τα πράγματα να χειροτερέψουν στον τομέα της κτηματαγοράς καθώς τα ποσοστά των ακινήτων που πουλιούνται σε δημοπρασίες συνεχίζουν να πέφτουν.
Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί στην κτηματαγορά της χώρας είναι το γεγονός ότι το περασμένο Σάββατο, από τα ακίνητα που βγήκαν σε δημοπρασία στο Σίδνεϊ και τη Μελβούρνη, μόνο τα μισά πουλήθηκαν ενώ στο Μπρίσμπαν το ποσοστό αυτών που πουλήθηκαν στις δημοπρασίες ήταν περίπου το 1/3 από αυτά που βγήκαν σε δημοπρασία. Πέρυσι, το ίδιο Σαββατοκύριακο, τα σπίτια που πουλήθηκαν σε δημοπρασία ήταν περισσότερα από το 60% αυτών που προσφέρονταν, ενώ πριν από δύο χρόνια το ποσοστό έφτανε στο 75%.
«Τα σπίτια μένουν για περισσότερο χρόνο στην αγορά, γεγονός που σημαίνει ότι αυξάνεται η προσφορά όχι όμως απαραίτητα και η ζήτηση, οδηγώντας σε νέα συρρίκνωση των τιμών» είπε ο Dales.
ΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΘΑ ΜΕΙΩΣΟΥΝ ΤΙΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΤΟΥΣ
Συγκρίνοντας τον τρόπο με τον οποίο αντέδρασαν οι καταναλωτές όταν το 2008 τα επιτόκια στεγαστικών δανείων άρχισαν να παίρνουν την ανιούσα, ο επικεφαλής οικονομολόγος της τράπεζας ANZ, David Plank, προσπάθησε να υποτιμήσει τις συνέπειες αύξησης των επιτοκίων στην οικονομία της χώρας, λέγοντας η αύξηση των $35 τον μήνα στην δόση που πληρώνει κάποιος για ένα δάνειο $300.000 δεν πρόκειται να ασκήσει σοβαρές πιέσεις στα νοικοκυριά.
Ενώ, βέβαια, ο Plank κάνει τη δουλειά του και υπερασπίζεται τον εργοδότη του η αλήθεια είναι ότι ιστορικά η οποιαδήποτε αύξηση των επιτοκίων οδηγεί σε μείωση της καταναλωτικής κίνησης, που επίσης ελλοχεύει κινδύνους για την ευρωστία της αυστραλιανής οικονομίας καθώς η αγορά της χώρας στηρίζεται κατά 60% στην εγχώρια κατανάλωση.
Αν σε αυτό το κλίμα προσθέσουμε και την πολιτική αβεβαιότητα, που αναμφισβήτητα αυτόν τον καιρό είναι το κύριο χαρακτηριστικό στην πολιτική ζωή της χώρας και έχει ως συνέπεια την αύξηση της ανησυχίας στους επενδυτές και το επιχειρηματικό κόσμο και κατ’ επέκταση μείωση της επενδυτικής κίνησης, τότε σίγουρα, η αυστραλιανή οικονομία βρίσκεται σε επικίνδυνα νερά.