Οι Xylouris White είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα συγκροτήματος που οποιαδήποτε περιγραφή της μουσικής τους, ανεξάρτητα από το πόσο εμπεριστατωμένη είναι, αδυνατεί να σταθεί αντάξια αυτού του που ακούς.

Τουλάχιστον αυτή ήταν η προσωπική μου εμπειρία. Καθώς προετοιμαζόμουν για αυτή τη συνέντευξη θεώρησα απαραίτητο να διαβάσω μερικές κριτικές για τον πιο πρόσφατο δίσκο τους που κυκλοφόρησε στις αρχές του έτους με τον τίτλο “Mother”.

Συνήθως, η αναφορά ξεκινούσε με μια φράση τύπου “διασταύρωση Κρητικής παραδοσιακής μουσικής” με οτιδήποτε βάζει ο νους σας σε μουσικό είδος από jazz και folk μέχρι rock και, φυσικά, την κατηγορία world music που περικλείει τα πιο ετερόκλητα μουσικά στοιχεία.

Το μπέρδεμα με τις ορολογίες κατευνάστηκε όταν άκουσα τον δίσκο και ένιωσα απλώς τη μουσική να με συνεπαίρνει χωρίς καμιά διάθεση να την τοποθετήσω σε κάποια κατηγορία. Ακόμη περισσότερο δε η σύγχυση εξαφανίστηκε από την αρχή της κουβέντας με τον Γιώργο Ξυλούρη.

“Δεν είμαστε τίποτα από τα παραπάνω και την ίδια στιγμή όλα αυτά τα μουσικά είδη μαζί […] Εμείς δεν θέλουμε ταμπέλα για τον λόγο ότι δεν προσπαθούμε να κάνουμε κάτι από όλα αυτά, δηλαδή να κάνουμε την Κρητική μουσική rock ή να δημιουργήσουμε jazz ή free jazz. Αυτό που βάζουμε μέσα είναι ο καθένας τον εαυτό του, συνεχίζουμε αυτό που κάναμε πάντοτε και πριν τους Xylouris White, γιατί αυτό που θέλουμε να παίζει πρωταρχικό ρόλο είναι η μουσική να είναι αληθινή, να βγαίνει αλήθεια μέσα από αυτό” λέει στον “Νέο Κόσμο”.

Αντίστοιχη είναι και η απάντηση που δίνει ο μουσικός συνοδοιπόρος του Ξυλούρη, Jim White:

“Δεν είμαστε κάποιο τεχνητό κατασκεύασμα, είμαστε φίλοι που συνδέθηκαν με τη μουσική και ξεκίνησαν αυτό το ταξίδι ή όπως αλλιώς θέλεις να το πεις […]Στη μουσική μας βγαίνει απλώς θα έλεγα ο εαυτός μας και μετά καθώς μαθαίνουμε καινούρια πράγματα αλλάζει, έχει ροή και μια παιχνιδιάρικη διάθεση εξερεύνησης”.

Η συνεργασία τους, άλλωστε, δεν θα είχε ξεκινήσει εάν δεν τους διακατείχε αυτή η διάθεση πειραματισμού και πίστη στη δημιουργική φαντασία.

Ο Κρητικός λαουτιέρης Γιώργος Ξυλούρης, απόγονος της επιφανούς στην ελληνική μουσική παράδοση οικογένειας των Ξυλούρηδων πρωτοσυναντήθηκε με τον Jim, έναν από τους πιο καταξιωμένους ντράμερ της αυστραλιανής και όχι μόνο σκηνής, πριν από 20 περίπου χρόνια.

Από τότε έπαιζαν μαζί μουσική, όμως το συγκρότημα Xylouris White σχηματίστηκε πρόσφατα κυκλοφορώντας τον πρώτο τους δίσκο το 2014 και μέσα σε λιγότερο από πέντε χρόνια έχουν αποκτήσει ένα πιστό κοινό που ξεπερνά τα σύνορα της Ελλάδας και της Αυστραλίας.

Ακολουθώντας την πρόσφατη κυκλοφορία του τρίτου δίσκου τους “Mother”, τον προηγούμενο μήνα πραγματοποίησαν περιοδεία στην Κρήτη και πλέον επιστρέφουν στην Αυστραλία για μια σειρά εμφανίσεων σε όλη τη χώρα.

Καταλυτική για την Κρητική περιοδεία ήταν μια συναυλία στα Ανώγεια, στο πλαίσιο του αντιρατσιστικού φεστιβάλ “Χαϊμαλίνα”.

“Είχε γύρω στους 3.000, αναρχικούς, βοσκούς, κατοίκους απ’ τα γύρω χωριά και άλλους, ένα υπέροχο μείγμα κάθε λογής ανθρώπων” μας λέει ο White και ο Ξυλούρης συμπληρώνει τις λεπτομέρειες.

“Ήταν ο κόσμος πολύ θερμός γιατί πέρα του ότι ήταν ένα αντιρατσιστικό φεστιβάλ που είχε φέρει κόσμο από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό […] συμβαίνει επίσης στα Ανώγεια που είναι το άνδρο της ελευθερίας εδώ και αιώνες. Συμβόλιζε πολλά η βραδιά και μετά η μουσική έδωσε ακόμη πιο έντονο συναίσθημα. Εγώ, για να καταλάβεις, έκλαιγα και γελούσα εκείνο το βράδυ συγχρόνως, όπως και πολύς κόσμος, έκλαιγα από χαρά και συγκίνηση. Οπότε αυτό είχε ως αποτέλεσμα η συναυλία να εξελιχθεί σε περιοδεία, παίξαμε μετά στο Ηράκλειο, τον Άγιο Νικόλαο, στα Χανιά και το Ρέθυμνο…”

Ο Ξυλούρης δεν κρύβει ότι αισθάνεται διαφορετικά κάθε φορά που παίζει μουσική στη γενέτειρά του.

“Όταν έρχομαι στην Κρήτη -και νομίζω ότι αυτό το συναισθάνεται ο κόσμος- νιώθω ότι καταθέτουμε τα αγαθά αυτά τα μουσικά που αποκομίζουμε από τις περιοδείες μας αλλού […] Βέβαια, αυτό συμβαίνει και αντίστροφα, δηλαδή όταν φεύγω από την Κρήτη φεύγω έχοντας την αίσθηση ότι έχω γεμίσει τον σάκο μου πάλι με Κρητικά προϊόντα μουσικά και συναισθηματικά”.

Αρνείται πάντως το παρατσούκλι του “μουσικού έμπορα”.

“Δεν είμαι έμπορας, είμαι αγγελιοφόρος και νιώθω ότι αυτό εκφράζει το τι αισθάνομαι κάνοντας αυτή τη δουλειά.

“Δηλαδή, παίζοντας για παράδειγμα Συρτό έχω την αίσθηση ότι αυτόν τον χορό τον έχουνε χορέψει χιλιάδες πριν από εμάς”.

“Σαν Ερμής”, ακούγεται από την άλλη γραμμή του τηλεφώνου να συμπληρώνει η σύντροφός του, Shelagh Hanan, και ο Ξυλούρης συμφωνεί.

“Ναι, έχεις δίκιο, σαν τον Ερμή γιατί αυτός έχει και φτερά στα πόδια και εμείς όλο πετάμε με τη μουσική που μας δίνει φτερά…”.

Με τη Shelagh γνωρίστηκαν στην Αυστραλία, τη χώρα που ο Κρητικός λαουτιέρης αποκαλεί “άλλη μια πατρίδα”.

“Εκεί έζησα αρκετά χρόνια, έκανα την οικογένειά μου, έχω φίλους, πράγματα που θυμάμαι, μουσικές που έπαιξα, για να καταλάβεις τι θέλω να πω, εκεί γνώρισα την ελληνική μουσική ξανά.

“Κι αυτό γιατί η μουσική παρουσία η ελληνική ήταν τόσο έντονη […]δηλαδή όλο το περιβάλλον τριγύρω μου ήταν γεμάτο μουσικούς και μουσική” εξηγεί και αναφέρει μερικά ονόματα καλλιτεχνών που άφησαν ανεξίτηλο σημάδι στην πορεία του.

Από αυτούς που ξεχωρίζει είναι και ο Χρήστος Μπαλτζίδης, γνωστός εκείνα τα χρόνια ως δεξιοτέχνης στο ούτι.

“Ο μπαρμπα-Χρήστος ήταν ένας legend όπως λέμε, ένας δάσκαλος, μεγάλος μουσικός και επηρεάστηκα πολύ απ’ το παίξιμό του”.

Οι αναμνήσεις γίνονται ακόμη πιο παραστατικές όταν μιλάει για τη Μελβούρνη.

“Η Μελβούρνη για μένα σηματοδοτεί πολλά και πάντα όταν έρχομαι πίσω το αισθάνομαι ότι πάω σε μια άλλη πατρίδα πάλι, έναν χώρο που έχω αγαπήσει. Νιώθω τα συναισθήματα να αναδύονται εκεί… από το Victoria Market μέχρι το Brunswick στο Sydney Road και στη γειτονιά που έμενα […] το κρεοπωλείο ‘Σπάρτη’ του κ. Λεωνίδα που ήτανε δίπλα στο κρεοπωλείο ‘Ιστανμπούλ’ του φίλου μου του Μουσταφά και πήγαινα και στους δύο για καφεδάκι”.

Στη μουσική σκηνή της Μελβούρνης, περνώντας από τις ιρλανδέζικες παμπ, το Retreat Hotel και τα κλαμπ της St Kilda, οι συναναστροφές με καλλιτέχνες ήταν καθημερινές, με τον Ξυλούρη να κάνει λόγο για ένα “μουσικό μωσαϊκό” που ζούσε κάθε μέρα. Εκεί πρωτοσυναντήθηκε με μουσικούς όπως ο Spencer Jones και ο Conway Savage, αλλά και με τον Jim White, που τον καλούσε να παίξει μαζί με το συγκρότημά του τους Dirty Three.

Μιλώντας για την γνωριμία τους, ο White εξομολογείται:

“Είναι παράξενο, αλλά για κάποιο λόγο θυμάμαι αυτή τη συνάντηση πολύ καλά. Τον γνώρισα μέσω φίλων, και θυμάμαι πως ήταν, πως να το πω, γεμάτος από επικοινωνία, αλλά δεν είχαμε τρόπο να μιλήσουμε”.

Ο Ξυλούρης τότε δε γνώριζε αγγλικά και τα ελληνικά του White ήταν αντίστοιχα ανύπαρκτα. Αλλά ο White εξηγεί πως κατέληξαν να γνωριστούν και να συνδεθούν στενά μέσω της μουσικής.

Για τον βιρτουόζο ντράμερ, η περιοδεία στην Αυστραλία τον γυρνά επίσης στις δικές του ρίζες, δηλώνοντας ενθουσιασμένος που θα παίξει για πρώτη φορά στο Alice Springs και την κεντρική Αυστραλία όπου έζησε για κάποιο διάστημα ως παιδί.

Αν και του είναι δύσκολο, όπως λέει, να ξεχωρίσει κάποιο κομμάτι από τον καινούριο τους δίσκο, προτιμά να αναφερθεί σε ένα ξεχωριστό βίντεο που δημιούργησαν για το τραγούδι “Daphne”.

“Φτιάξαμε ένα βίντεο με τη μητέρα του Γιώργου να χορεύει Συρτό στην Κρήτη και τη μητέρα μου να το χορεύει στην αυστραλιανή επαρχία έξω από τη Μελβούρνη. Είναι πολύ όμορφο, και οι δύο χορεύουν υπέροχα με τον τρόπο τους και είμαι πολύ ικανοποιημένος που μια απλή ιδέα έβγαλε ένα τόσο δυναμικό αποτέλεσμα”.

Ενδεχομένως, δεν θα υπήρχε καταλληλότερη εικόνα από τον χορό των δύο γυναικών για να πλαισιώσει το άλμπουμ, με τον Ξυλούρη να εξηγεί ότι ένας από τους στόχους του μουσικού ντουέτου με τον νέο τους δίσκο ήταν να εξυμνήσουν τη μητέρα.

“Η μουσική είναι κατά κάποιον τρόπο η μητέρα όλων μας. Η μουσική είναι ζωή, πιστεύω πως το γεγονός ότι ζούμε το χρωστάμε στη μουσική γιατί μας κάνει να νιώθουμε ζωντανοί και δίνει νόημα σε οτιδήποτε βιώνουμε. Τελικά οι δύο προηγούμενοι δίσκοι ήταν η προεργασία, τα παιδιά μιας τριλογίας, με τον τρίτο να είναι η μητέρα από όπου πηγάζανε.

“Ήτανε και ωδή προς τη μητέρα μας παράλληλα, όλοι έχουμε μια μητέρα, και κατ’ επέκταση προς τη γυναίκα σαν παρουσία στη ζωή μας που δίνει ζωή και η μουσική είναι η ζωή μας οπότε όλα αυτά δημιουργήσανε το Mother”.

*Η περιοδεία των Xylouris White στην Αυστραλία διαρκεί από τις 20 Σεπτεμβρίου έως τις 7 Οκτωβρίου με συναυλίες σε Marrickville και Springwood (Νέα Νότια Ουαλία), Hyden και North Fremantle (Δυτική Αυστραλία), Μελβούρνη και Bentleigh East (Βικτώρια), Darwin και Alice Springs (Βόρεια Επικράτεια).

Για ημερομηνίες, χώρους διεξαγωγής των συναυλιών και αγορά εισιτηρίων επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.xylouriswhite.com/shows