Η Μεγάλη Υφεση ενέπνευσε και ανέδειξε οικονομολόγους όπως ο Μέιναρντ Κέινς. Ακολούθησε η εποχή που οι συνθήκες ενέπνευσαν και ανέδειξαν οικονομολόγους όπως ο Πολ Κρούγκμαν. Οι σημερινές συνθήκες εμπνέουν τους οικονομολόγους της επόμενης γενιάς που θα διαπρέψουν σε ένα πεδίο μεταξύ μακροοικονομίας και μικροοικονομίας ή μεταξύ “κλινικής” και “δωματίου αναμονής”. Πριν από μία 20ετία, η έκδοση “The Economist” κατήρτισε κατάλογο με τα ονόματα 8 νέων οικονομολόγων, που διακρίνονταν στην επιστήμη τους.

Ανάμεσά τους και ο προσφάτως βραβευθείς με το Νομπέλ, Πολ Κρούγκμαν, ο οποίος μελέτησε μοντέλα σχετικά με τις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές και τη γεωγραφία της οικονομίας. Προ δεκαετίας, η έκδοσή μας επανέλαβε το εγχείρημα, κατονομάζοντας οκτώ ακόμη νεαρούς αστέρες της οικονομικής επιστήμης και για άλλη μία φορά οι εκτιμήσεις της επαληθεύτηκαν, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά – μέχρι στιγμής – τον Στίβεν Λέβιτ, του πανεπιστημίου του Σικάγου, ο οποίος εξέδωσε – σε συνεργασία – το βιβλίο με τίτλο “Freakonomics””.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικά δημοφιλές πόνημα, που τον κατέστησε γνωστό στο ευρύ αναγνωστικό κοινό μετά την κυκλοφορία του, το 2005. Η έκδοση “The Economist” επαναλαμβάνει φέτος την ίδια προσπάθεια, ξεχωρίζοντας από έναν κατάλογο 50 προτεινομένων ακόμη 8 νέους οικονομολόγους, οι οποίοι πήραν το διδακτορικό τους μόλις την τελευταία δεκαετία.

ΑΠΟ ΤΟΝ Π. ΣΑΜΙΟΥΕΛΣΟΝ…
Αν και η οικονομική επιστήμη έχει μακρύ παρελθόν, γεγονός είναι ότι πριν από περισσότερα από 60 χρόνια ήταν ο Πολ Σάμιουελσον εκείνος, ο οποίος έθεσε “τις βάσεις της οικονομικής ανάλυσης” στο ομώνυμο έργο του.

Στην εισαγωγή του περιγράφει την αντίληψή του αναφορικά με τις διαφορετικές παραμέτρους της οικονομίας, αλλά και τη συνέχεια και αλληλεξάρτησή τους. Επεξεργαζόμενος και αναλύοντας καθεμιά από αυτές – την καταναλωτική συμπεριφορά, τη δημόσια οικονομία, τις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές, τον οικονομικό κύκλο – αντιμετώπισε προβλήματα, που τον οδήγησαν στη χρήση ή κατάρτιση μαθηματικών τεχνικών και μοντέλων.

Εν ολίγοις, με το βιβλίο του ο κ. Σάμιουελσον κατάφερε να “συμμαζέψει” την άτακτη οικονομική γνώση σε ένα μεθοδικό “σώμα”. Συμβολικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι κατάφερε να σφίξει μέσα σε ένα στενό κορσέ την άνευ σχήματος μέχρι την εποχή του, αυτή επιστήμη.

Τις δεκαετίες που ακολούθησαν, ήρθαν άλλοι για να πάρουν τη σκυτάλη και να κάνουν περαιτέρω βήματα, σε ορισμένες δε περιπτώσεις, ακόμη και άλματα… Δεν πρόκειται απλώς για το γεγονός ότι οι οικονομολόγοι επεκτείνουν την έρευνά τους ακόμη και σε κοινωνικά θέματα ή φαινόμενα.

…ΣΤΟΝ ΓΚΑΡΙ ΜΠΕΚΕΡ
Αυτή η τάση έχει τις ρίζες της τουλάχιστον στη δεκαετία του ’60, όταν ο Γκάρι Μπέκερ, της περίφημης Σχολής του Σικάγου, έγραφε για το έγκλημα και τη δομή της οικογένειας. Οι σημερινοί οικονομολόγοι μάλιστα δείχνουν να μην επηρεάζονται σοβαρά από το μοντέλο της “λογικής συμπεριφοράς” του κ. Μπέκερ. Η οικονομική θεωρία εξειδικεύθηκε τόσο πολύ ώστε οι εφευρετικότατοι επιστήμονες να είναι πλέον σε θέση να καταρτίσουν οποιοδήποτε μοντέλο θα μπορούσε να εξηγήσει – ή να δικαιώσει – τα όποια εμπειρικά στοιχεία τους θεωρούν ενδιαφέροντα. Η οικονομική επιστήμη δεν καθορίζεται – ούτε περιορίζεται – σήμερα είτε από τη θεματολογία της είτε από τη μεθοδολογία της.

Τι κοινό έχουν λοιπόν οι 8 νέοι, πολλά υποσχόμενοι οικονομολόγοι, για τους οποίους η έκδοση “The Economist” εκτιμά ότι το μέλλον τους ανήκει; Κατ’ αρχήν, παραμένουν θιασώτες του… ελληνικού αλφαβήτου και της χρήσης αλγεβρικών τύπων για να εξηγήσουν “συμπεριφορές”. Επίσης, είναι πολύ υπερήφανοι για την υψηλή, αναλυτική ικανότητά τους. Και είναι γεγονός ότι οι οικονομολόγοι είναι πολύ καλύτεροι στο να βγάζουν συμπεράσματα από τα στοιχεία τους συγκριτικά με συναδέλφους τους που υπηρετούν άλλες κοινωνικές επιστήμες. Τι καθορίζει λοιπόν την οικονομική επιστήμη; Αυτή δεν είναι άλλη από αυτήν που διαμορφώνουν οι οικονομολόγοι ή, τουλάχιστον, οι καλύτεροι εξ αυτών…

Τα πρόσωπα που ξεχωρίζουν: Τζέσε Σίπιρο, Ρόλαντ Φράιερ, Εσθιρ Ντάφλο, Εϊμι Φινκελστάιν, Ραζ Τσεπ, Ιβαμ Βέρνινγκ, Χαβιέ Γκάμπε, Μαρκ Μέλιτζ.