Στη διεθνή διπλωματία κάθε λέξη έχει ξεχωριστή βαρύτητα. Πόσω μάλλον όταν πρόκειται για τον τίτλο που προσέδωσε ο Μπαράκ Ομπάμα στην “παλιά αλεπού της διπλωματίας”, τον 67χρονο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ: “Ειδικός εκπρόσωπος του προέδρου των ΗΠΑ για το Αφγανιστάν και το Πακιστάν”. Όχι απεσταλμένος, εκπρόσωπος. Ο άνθρωπος, δηλαδή, που μιλά εξ ονόματος του κ. Ομπάμα και αναφέρεται κατευθείαν σε αυτόν για τη ζώνη που έχει εντάξει στις κορυφαίες προτεραιότητες της εξωτερικής του πολιτικής.
Βετεράνος της πολιτικής και αρχιτέκτονας της Συμφωνίας του Ντέιτον για την ειρήνευση στη Βοσνία, ο κ. Χόλμπρουκ είχε ετοιμάσει δύο φορές τα πράγματά του για να μετακομίσει στο γραφείο του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ. Την πρώτη φορά, το 1997, τον πρόλαβε “στο νήμα” η Μαντλίν Ολμπράιτ. Τη δεύτερη, το 2000, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, που κατακύρωσε τις ψήφους της Φλόριντα υπέρ του Τζορτζ Μπους και απέτρεψε την είσοδο του Αλ Γκορ στο Λευκό Οίκο.
Παρ’ όλα αυτά, τη δεκαετία του ’90, ο κ. Χόλμπρουκ ήταν ίσως ο πιο διάσημος -και πιο αμφιλεγόμενος- Αμερικανός κυβερνητικός αξιωματούχος στη χώρα μας. Πρώτα για το μεσολαβητικό του ρόλο για την υπογραφή της Ενδιάμεσης Συμφωνίας μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων το 1995. Έπειτα, για τον ανάλογο ρόλο που διαδραμάτισε μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας το βράδυ των Υμίων. Τέλος, για την -αποτυχημένη, εκ των πραγμάτων – άτυπη διαμεσολάβησή του στο Κυπριακό. Μετά από μια οκταετία πολυτελούς “εξορίας” στην αντιπροεδρία της νεοϋορκέζικης επενδυτικής εταιρίας Perseus, ο κ. Χόλμπρουκ επιστρέφει στη διεθνή διπλωματία για την τελευταία του μεγάλη αποστολή: το σχεδιασμό και την εκτέλεση της νέας στρατηγικής στο “Αφ-Πακ”, που αποσκοπεί στο να φέρει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή, αλλά και την εθνική συμφιλίωση ανάμεσα στις αντιμαχόμενες φυλές της κάθε χώρας.
Ξεκινώντας σήμερα από το Ισλαμαμπάντ την πρώτη του περιοδεία, ο κ. Χόλμπρουκ κουβαλά στις βαλίτσες του τα διπλωματικά “παράσημα” που φέρει από την 45ετή θητεία του ως υφυπουργός Εξωτερικών, πρέσβης στη Γερμανία, πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ και φυσικά μεσολαβητής για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας στη Βοσνία το 1995. Αυτό που θα συναντήσει, όμως, ξεπερνά κατά πολύ ακόμα και τις δικές του παραστάσεις: ασταθείς κυβερνήσεις, ενισχυμένο αντάρτικο, εκτεταμένη διαφθορά, εστίες τρομοκρατίας, ανεξέλεγκτο εμπόριο ναρκωτικών, χιλιάδες πρόσφυγες και – το “κερασάκι” στην τούρτα – τα έντονα αντιαμερικανικά συναισθήματα των πολιτών. “Τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα από ό,τι στο Ιράκ”, παραδέχθηκε και ο ίδιος προχθές.
Ο κ. Χόλμπρουκ ξεκίνησε τη διπλωματική του καριέρα από τις ζούγκλες του Βιετνάμ και θα την ολοκληρώσει στα υψίπεδα του Αφγανιστάν. Προτού αποσυρθεί οριστικά σε κάποιο από τα τρία σπίτια του (Μανχάταν, Λονγκ Αϊλαντ, Κολοράντο), καλείται να αποδείξει ότι η αμερικανική διπλωματία δεν επαναλαμβάνει δεύτερη φορά τα λάθη της – ειδικά όταν πρωταγωνιστικό ρόλο και στις δύο περιπτώσεις παίζει ο ίδιος άνθρωπος.