Πριν από λίγες εβδομάδες στη Μελβούρνη είχε γίνει πολύς λόγος για τις επιθέσεις, από νέους κυρίως, εναντίον νέων Ινδών. Πρόκειται κατά κύριο λόγο για Ινδούς που ήρθαν στην Αυστραλία για σπουδές, όπως και χιλιάδες άλλοι Ασιάτες, προσελκυσμένοι από τις καμπάνιες των αυστραλιανών διπλωματικών αρχών στις χώρες τους.
Για την Αυστραλία η παιδεία έχει καταστεί εξαγώγιμο προϊόν, τρίτο στη σειρά, μετά τις ορυκτές πηγές ενέργειας (λιγνίτη, πετρέλαιο και φυσικό αέριο), και τα διάφορα μεταλλεύματα. Σε 15 δισεκατομμύρια δολάρια ανέρχεται το ξένο συνάλλαγμα που εισρέει στην Αυστραλία κατ’ έτος από τους ξένους σπουδαστές.

Αυτό δεν το αναφέρω επικριτικά. Σίγουρα, οι νέοι από άλλες χώρες, όπως η Κίνα, η Ινδία, η Μαλαισία, η Ινδονησία, κ.ά., που έρχονται να σπουδάσουν στην Αυστραλία, το κάνουν με την προσδοκία πως τα πτυχία που θα αποκτήσουν θα τους εξασφαλίσουν μια ικανοποιητική καριέρα στις πατρίδες τους. Κάποιοι το κάνουν και για να βελτιώσουν την προοπτική να μείνουν στην Αυστραλία ως μετανάστες.

Το όφελος για την Αυστραλία, εκτός από την άμεση εξασφάλιση ξένου συναλλάγματος, είναι και μακροχρόνιο, με την έννοια ότι οι νέοι που επιστρέφουν στις χώρες τους θα έχουν δημιουργήσει δεσμούς με νέους Αυστραλούς, θα έχουν εξοικειωθεί με τον αυστραλιανό τρόπο ζωής, και ως εκ τούτου θα τρέφουν αγαθά αισθήματα προς την Αυστραλία.

Δεδομένου ότι κάποιοι από τους νέους αυτούς εν καιρώ θα καταλάβουν υπεύθυνες θέσεις στις χώρες τους, είτε στον δημόσιο, είτε στον ιδιωτικό τομέα, θα λειτουργήσουν ως συνδετικοί κρίκοι μεταξύ του τόπου καταγωγής τους και της Αυστραλίας.

Αυτή είναι η μια όψη νομίσματος. Δυστυχώς υπάρχει και η άλλη, ο αποκλεισμός μεγάλου αριθμού νέων Αυστραλών από τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Παράλληλα με την αύξηση στον αριθμό των σπουδαστών από το εξωτερικό, τα τελευταία χρόνια, και συγκεκριμένα από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, τα κρατικά κονδύλια για την τριτοβάθμια εκπαίδευση έχουν ακολουθήσει μια πτωτική πορεία.

Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), κατά την περίοδο 1995-2004 τα 30 κράτη-μέλη του αύξησαν τα κονδύλια για την εκπαίδευση κατά 49%. Σε αντίθεση, η Αυστραλία, η οποία είναι μέλος του ΟΟΣΑ, μείωσε τα κονδύλια για την εκπαίδευση κατά 4%.
Για την ίδια περίοδο, μόνο 47% των εσόδων των πανεπιστημίων της Αυστραλίας προέρχονταν από κρατικά κονδύλια, σε σύγκριση με 75% για όλα τα κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ.

Υποχρηματοδότηση λοιπόν των πανεπιστημίων από το επίσημο κράτος.

Για να καλύψουν τις οικονομικές τους ανάγκες, τα πανεπιστήμια της Αυστραλίας στρέφονται στους σπουδαστές από το εξωτερικό, οι οποίοι πληρώνουν το πλήρες κόστος των σπουδών τους.

Συγκεκριμένα, 15% των εσόδων των πανεπιστημίων προέρχονται από ξένους σπουδαστές. Αποτέλεσμα αυτής της τακτικής είναι πολλοί νέοι Αυστραλοί να μην μπορούν να εξασφαλίσουν μια θέση στα πανεπιστήμια της χώρας τους, με όλες τις αρνητικές επιπτώσεις…

ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ ΧΩΡΙΣ ΟΡΑΜΑΤΑ…

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 μέχρι πρόσφατα, οι κυβερνήσεις της Αυστραλίας δεν κατανόησαν πως η εκπαίδευση έχει αναδειχθεί στο κεντρικότερο μέλημα των άλλων ανεπτυγμένων κρατών.

Στην εποχή μας η θέση μιας χώρας στον πίνακα των προηγμένων εθνών και το βιοτικό της επίπεδο κρίνονται από τη στάθμη των εκπαιδευτικών της ιδρυμάτων, γιατί από αυτά θα εξαρτηθεί η τεχνολογική και επιστημονική κατάρτιση των πολιτών της.

Αυτή όμως, δηλαδή η επιστημονική και τεχνολογική κατάρτιση του εργατικού δυναμικού, είναι η μια όψη της τριτοβάθμιας παιδείας. Η άλλη είναι η ευρύτερη μόρφωση των πολιτών της χώρας, με άλλα λόγια η πνευματική τους καλλιέργεια, και η διαμόρφωση μιας κοινωνικής συνείδησης.

Οι Κλασικές Σπουδές, που διδάσκουν την αυτογνωσία, τις ηθικές αρχές και διαχρονικές αξίες, έχουν εξοβελισθεί από τα περισσότερα πανεπιστήμια της Αυστραλίας. Και όμως, οι σπουδές αυτές για αιώνες είχαν διαπαιδαγωγήσει γενιές ολόκληρες, γιατί με την καλλιέργεια της αναλυτικής ικανότητας που καλλιεργούν στους νέους, τους δίνουν τη δυνατότητα να αξιολογούν τις διάφορες καταστάσεις, και να αντιδρούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες, για την εισαγωγή στις ιατρικές σχολές της Αγγλίας ήταν απαραίτητο οι υποψήφιοι να είχαν μεταξύ των άλλων μαθημάτων και τις Κλασικές Επιστήμες.

Η αντίληψη που επικρατούσε τότε ήταν πως οι σπουδαστές που είχαν την ικανότητα να αριστεύσουν στις Κλασικές Σπουδές δεν θα είχαν καμιά δυσκολία να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της ιατρικής επιστήμης.

Επιπλέον, οι επιστήμονες του μέλλοντος, εξοικειώνονταν με τις ακατάλυτες αξίες του αρχαίου ελληνικού και ρωμαϊκού πνεύματος, που αποτέλεσε το υπόβαθρο του Δυτικού πολιτισμού. Οι σημερινοί νέοι στερούνται αυτό το υπόβαθρο, και εξειδικεύονται μόνο στο τεχνολογικό και επιστημονικό στοιχείο των σπουδών τους.

ΥΠΟΛΟΓΗ ΓΙΑ ΤΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ Η ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΓΕΝΙΑ

Οι αποφάσεις για το πόσοι νέοι θα εισαχθούν στα τριτοβάθμια ιδρύματα, και τι θα διδαχθούν σε αυτά, δεν παίρνονται από τους ίδιους, αλλά από τους μεγαλύτερούς τους, με άλλα λόγια από εμάς.

Ως εκ τούτου, τα παιδιά είναι προϊόν της εποχής τους, τις αξίες και τις επιδιώξεις της οποίας τις έχουν προσδιορίσει οι προηγούμενες γενιές.
Η παιδεία που προσφέρουμε στους νέους, και τα πρότυπα συμπεριφοράς που τους δίνουμε, θα καθορίσουν και τη δική τους κοινωνική συμπεριφορά. Εμείς δημιουργήσαμε τα θεάματα, στα οποία κυρίαρχα στοιχεία είναι η βία και το σεξ, και αγανακτούμε γιατί οι νέοι υποκύπτουν στις παρορμήσεις τους για βίαιη συμπεριφορά.

Εμείς καταστρατηγούμε τις βασικές αρχές της κοινωνικής ηθικής, και διαμαρτυρόμαστε για τον κυνισμό των νέων απέναντι στις αξίες της γενιάς μας.
Κατά κανόνα μεμφόμαστε τους νέους για την αδιαφορία τους για τα κοινά, όταν εμείς οι ίδιοι είμαστε οι πρώτοι που τα υπονομεύουμε.
Οι νέοι δεν μεγαλώνουν και δεν διαμορφώνουν το χαρακτήρα τους σε ένα άμορφο περιβάλλον. Διαμορφώνουν το χαρακτήρα τους μέσα στην οικογένεια, στο σχολείο και στην ευρύτερη κοινωνία. Δεν μπορούμε να θεωρήσουμε τους νέους ως υπόλογους, αν αυτά τα περιβάλλοντα δεν λειτουργούν ως θερμοκήπια για τη σωστή διαπαιδαγώγηση και ανάπτυξή τους.

Οι νέοι της εποχής μας έχουν όνειρα και φιλοδοξίες, όπως είχαμε κι εμείς όταν ήμασταν στην ηλικία τους. Το αν τα όνειρα και οι προσδοκίες πολλών νέων δεν εκπληρώνονται, δεν πρέπει να καταλογίζουμε ολοκληρωτικά την ευθύνη σ’ αυτούς. Ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης το φέρνουμε εμείς.
Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε πως η αμφισβήτηση, η εξέγερση, το σπάσιμο των φραγμών, είναι τάσεις που χαρακτηρίζουν τους νέους κάθε εποχής. Μπορεί, βραχυπρόθεσμα, να τις θεωρούμε καταστροφικές, μακροπρόθεσμα όμως είναι οι φορείς της αλλαγής, της ανανέωσης, της προόδου. Αν η κάθε γενιά ήταν πιστή αντιγραφή της προηγούμενης, η ανθρωπότητα θα είχε μείνει στο στάδιο των τροφοσυλλεκτών και των κυνηγών, με άλλα λόγια δεν θα έφτανε στο επίπεδο του πολιτισμού της εποχής μας.

Αν πολλοί νέοι σήμερα, ανίκανοι να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους, νιώθουν πως απατήθηκαν από τους μεγαλύτερους, δεν πρέπει να τους ψέξουμε γι’ αυτό, αλλά να αναρωτηθούμε αν κάναμε ό,τι ήταν δυνατό να τους δώσουμε γερές βάσεις και ασφαλείς αξίες.

Αν δεν το κάνουμε αυτό, τότε θα τους σπρώξουμε στο περιθώριο της κοινωνίας, και θα τους καταστήσουμε επιρρεπείς σε βίαιες και αντικοινωνικές συμπεριφορές.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό των νέων είναι η ταύτιση του «εγώ» με την ελευθερία. Γι’ αυτό και εξανίστανται κατά κάθε περιορισμού. Στο υποσυνείδητό τους το «εγώ» είναι υπερτροφικό, ενώ το «εσύ» παραμένει σε εμβρυϊκή κατάσταση. Η συνείδηση του «εσύ» αποκτάται, σε μεγάλο βαθμό, με τη μελέτη της Ηθικής, της Λογικής, της Φιλοσοφίας, της Ιστορίας, και άλλων ανθρωπιστικών σπουδών, που δυστυχώς σήμερα δεν διδάσκονται σε πολλά πανεπιστήμια σε επαρκή βαθμό.
Οι νέοι κάθε εποχής, αλλά της δικής μας ιδιαίτερα, λόγω των ραγδαίων εξελίξεων, έχουν ανάγκη μιας ευρύτερης μόρφωσης, που δεν αποβλέπει αποκλειστικά στην επαγγελματική τους κατάρτιση, αλλά και στη διαμόρφωση των χαρακτήρων τους.

Οι Κλασικές Σπουδές, και οι ανθρωπιστικές επιστήμες γενικότερα, δεν είναι απλώς ένα άλλο μάθημα, αλλά μια διαδικασία μάθησης, ευαισθητοποίησης, αλλά και κοινωνικοποίησης.

Για να επιστρέψω στα αυξανόμενα φαινόμενα βίας, κυρίως από νεαρούς Αυστραλούς, θα έλεγα πως ένας σημαντικός παράγοντας είναι η μονομέρεια που διακρίνει τα εκπαιδευτικά προγράμματα, τα οποία είναι προσανατολισμένα προς την κατάρτιση τεχνοκρατών και επιστημόνων, εις βάρος των ανθρωπιστικών σπουδών, που στοχεύουν και στη διάπλαση χαρακτήρων, συν τοις άλλοις. 

Ένας άλλος παράγοντας είναι αναζήτηση ξένου συναλλάγματος, με την προσέλκυση σπουδαστών από το εξωτερικό, με αποτέλεσμα μεγάλος αριθμός νέων Αυστραλών να μην έχει πρόσβαση στα τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας τους, λόγω ανεπαρκούς αριθμού θέσεων.
Στο όνομα της οικονομικής προόδου προδώσαμε τους νέους…