Η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και η λύση του Κυπριακού, περιλαμβάνονται στους στόχους του νέου γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, Αντερς Φογκ Ράσμουσεν, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του πριν από λίγες ημέρες θέτοντας ως κορυφαία προτεραιότητα την επιτυχία των επιχειρήσεων στο Αφγανιστάν όπου το ΝΑΤΟ επιθυμεί μεγαλύτερη συμβολή από τις ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.

Ο 56χρονος πρώην πρωθυπουργός της Δανίας, εμφανίζεται πρόθυμος να ασχοληθεί προσωπικά με τις σχέσεις Αθήνας-Άγκυρας, οι οποίες τελευταία έχουν επιδεινωθεί λόγω των τουρκικών προκλήσεων στο Αιγαίο με αποτέλεσμα να απειλείται η λειτουργικότητα της νοτιοανατολικής πτέρυγας της Συμμαχίας, ενώ την ίδια ώρα η μη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία παρεμποδίζει τη συνεργασία του ΝΑΤΟ με την Ε.Ε. Η προσπάθεια που θα καταβάλλει ο κ. Ράσμουσεν θα αναπτυχθεί από κοινού με τον Ελληνοαμερικανό νέο ανώτατο στρατιωτικό διοικητή της Συμμαχίας, ναύαρχο Τζέιμς Σταυρίδη.

«Αποτελεί για μένα προτεραιότητα να απαλλαγούμε από αυτά τα εμπόδια (που δημιουργούνται από το Κυπριακό). Είναι ένα ζήτημα το οποίο θα συζητήσω με την τουρκική και ελληνική ηγεσία όταν θα πραγματοποιήσω επισκέψεις γνωριμίας αργότερα αυτό το μήνα», τόνισε ο κ. Ράσμουσεν στις πρώτες δηλώσεις του μετά την ανάληψη των νέων καθηκόντων του. Έδωσε, δε, ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη βελτίωσης της συνεργασίας ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε.

Επικαλούμενη τη μη συμμετοχή της Κύπρου στους μηχανισμούς του ΝΑΤΟ η Τουρκία εμποδίζει τη συνεργασία της Συμμαχίας με την Ένωση και κατ’ επέκταση τη λειτουργία της ευρωάμυνας. Ο επί οκταετία πρωθυπουργός της Δανίας είχε προεδρεύσει της κρίσιμης συνόδου κορυφής της Κοπεγχάγης το 2002, όπου αποφασίσθηκε η διεύρυνση της Ε.Ε. από 15 σε 25 μέλη, και είχε ασχοληθεί διεξοδικά με το Κυπριακό καθώς η διεθνής κοινότητα (ΟΗΕ, Ε.Ε., ΗΠΑ) προσπαθούσε να αξιοποιήσει την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. ως κίνητρο για λύση του προβλήματος.

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ

Η προτεραιότητα του νέου γεν. γραμματέα θα είναι φυσικά οι επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, το οποίο επισκέφθηκε την περασμένη Τετάρτη αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του και δυο εβδομάδες πριν από τις κρίσιμες προεδρικές εκλογές της 20ής Αυγούστου. Αντιμέτωπος με την αυξανόμενη βία ο κ. Ράσμουσεν τάσσεται υπέρ της ενίσχυσης των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, αλλά ταυτόχρονα υποστηρίζει τις απευθείας διαπραγματεύσεις με μετριοπαθείς Ταλιμπάν με στόχο την έναρξη μιας διαδικασίας εθνικής συμφιλίωσης. Σπεύδει, πάντως, να σημειώσει ότι υπάρχει ένας σκληρός πυρήνας στους κόλπους των Ταλιμπάν που υποστηρίζει μόνο τη στρατιωτική βία, με τους οποίους δεν υπάρχει περίπτωση να επιτευχθεί συμφωνία, και δεσμεύθηκε «να μην ξαναγίνει το Αφγανιστάν άντρο της διεθνούς τρομοκρατίας».

Την επομένη της ανάληψης των καθηκόντων του έσπευσαν στις Βρυξέλλες και συναντήθηκαν με τον ναύαρχο Σταυρίδη, ο Αμερικανός υπ. Άμυνας, Ρόμπερτ Γκέιτς, ο αρχηγός του μικτού επιτελείου των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, ναύαρχος Μούλεν, ο διοικητής των αμερικανικών δυνάμεων σε Αφγανιστάν και Ιράκ, στρατηγός Πετρέους, και ο στρατηγός ΜακΚρίσταλ που διοικεί τις νατοϊκές επιχειρήσεις στο έδαφος του Αφγανιστάν. Στην πολιτική πτυχή του όλου σχεδιασμού καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει ο ειδικός απεσταλμένος του προέδρου Ομπάμα, Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΜΒΟΛΗ

Το ΝΑΤΟ ζητεί από τα μέλη του μεγαλύτερη συμμετοχή. Σήμερα οι μισοί από τους 64.000 στρατιώτες που βρίσκονται εκεί είναι Αμερικανοί και οι υπόλοιποι από άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Σύντομα η αναλογία θα ανατραπεί καθώς στο πλαίσιο της μεταστροφής του Μπαράκ Ομπάμα από το Ιράκ στο Αφγανιστάν, οι Αμερικανοί θα φθάσουν τους 70.000 έως το τέλος του έτους. Ο κ. Ράσμουσεν κατέστησε σαφές ότι οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να ανταποκριθούν με την αποστολή επιπλέον δυνάμεων. Το αίτημα αφορά και την Ελλάδα η οποία μέχρι στιγμής έχει αποστείλει 160 στρατιωτικούς οι οποίοι δρουν στην Καμπούλ, αλλά αναμένεται να μετακινηθούν στην επαρχία Χεράτ όπου οι συνθήκες είναι πιο επικίνδυνες. Η ελληνική αποστολή ενισχύθηκε πρόσφατα με στελέχη του Υγειονομικού και αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο τους επόμενους μήνες.

Το 2010, Έλληνες θα αναλάβουν τη διοίκηση του αεροδρομίου της Καμπούλ, ενώ είναι πιθανό για πρώτη φορά Έλληνες πιλότοι και ελεγκτές αεράμυνας να συμμετάσχουν ως πληρώματα στα ιπτάμενα ραντάρ (ΑWΑCS) του ΝΑΤΟ, που θα αναπτυχθούν στο Αφγανιστάν για έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας.

Αν και το ΝΑΤΟ έχει πρωτίστως ανάγκη από μάχιμες μονάδες, σε πρόσφατη συνέντευξή του στην «Κ» ο Αμερικανός αρμόδιος βοηθός υπ. Εξωτερικών, Φίλιπ Γκόρντον, κληθείς να αποτιμήσει την ελληνική συμβολή αφού τόνισε ότι οι ΗΠΑ θα καλωσόριζαν περαιτέρω συμβολή της χώρας μας, σημείωσε ότι «το Αφγανιστάν χρειάζεται περισσότερους γιατρούς, δικηγόρους, και παντός είδους συμβούλους».

ΡΩΣΙΑ, ΠΕΙΡΑΤΕΙΑ

Ο κ. Ράσμουσεν δίνει επίσης μεγάλη έμφαση στην ανάπτυξη μιας στρατηγικής σχέσης με τη Ρωσία η οποία μετά την πρόσφατη συνάντηση Μεντβέντεφ-Ομπάμα στη Μόσχα διευκολύνει έμπρακτα τις νατοϊκές επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν.

Αν και δεν αποδέχεται την ύπαρξη «ρωσικής σφαίρας επιρροής» και κάλεσε τη Μόσχα να σεβασθεί την εδαφική ακεραιότητα των γειτόνων της, ο νέος γενικός γραμματέας υιοθέτησε ρεαλιστική στάση καθώς εμφανίσθηκε συγκρατημένος έναντι της προοπτικής ένταξης της Ουκρανίας και της Γεωργίας.

Στο πλαίσιο της διεύρυνσης ο κ. Ράσμουσεν θα ασχοληθεί το επόμενο διάστημα και με την προοπτική ένταξης της ΠΓΔΜ στη Συμμαχία κινούμενος στη γραμμή που αποφάσισαν οι 28 χώρες-μέλη ότι αυτό θα καταστεί δυνατό ευθύς μόλις επιλυθεί η διαφορά της χώρας αυτής με την Ελλάδα για το όνομα.

Ο σκληρός, αλλά χαρισματικός, όπως τον περιγράφουν, πρώην πρωθυπουργός της Δανίας, έχει επίσης αποφασίσει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην καταπολέμηση της πειρατείας, ζήτημα που ενδιαφέρει ιδιαίτερα την Ελλάδα λόγω του μεγάλου αριθμού πλοίων ελληνικών συμφερόντων. Η συνεργασία της Συμμαχίας με την Ελλάδα στον συγκεκριμένο τομέα θα έχει ιδιαίτερη σημασία για την ασφάλεια του διεθνούς εμπορίου με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την παγκόσμια οικονομία.

Στους στόχους του ΝΑΤΟ περιλαμβάνεται και η σταδιακή μείωση και τελικά τερματισμός της παρουσίας του στο Κόσοβο, όπου τα ηνία έχει αναλάβει η Ε.Ε.

ΕΛΛΗΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΔΟΓΜΑ

Ο Έλληνας πρέσβης στο Κάιρο, Ιωάννης-Αλέξιος Ζέπος, θα μετέχει στη 12μελή ομάδα των εμπειρογνωμόνων που θα διαμορφώσει το νέο στρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ της οποίας θα ηγείται η πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μαντλίν Ολμπράιτ. Στη σύνοδο κορυφής της Συμμαχίας στο Στρασβούργο/Κελ στις 4 Απριλίου, οι αρχηγοί κρατών ανέθεσαν στον γενικό γραμματέα να διαμορφώσει ένα νέο στρατηγικό δόγμα για τη Συμμαχία σε αντικατάσταση αυτού που ίσχυε από το 1999. Πολιτικά το στρατηγικό δόγμα είναι το δεύτερο σημαντικότερο κείμενο που διέπει τη λειτουργία του ΝΑΤΟ μετά την ιδρυτική συνθήκη της Ουάσιγκτον.

Η επιλογή των προσώπων μεταξύ πολλών υποψηφιοτήτων, έγινε από τον νέο γεν. γραμματέα του ΝΑΤΟ, Αντερς Φογκ Ράσμουσεν. Ο κ. Ζέπος διαθέτει μακρά εμπειρία στα νατοϊκά θέματα καθώς έχει υπηρετήσει δύο φορές στο παρελθόν στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στη Συμμαχία, ως Μόνιμος και ως αναπληρωτής Αντιπρόσωπος. Στην ομάδα θα μετέχουν επίσης αξιωματούχοι από την Τουρκία, την Ιταλία, τον Καναδά, τη Βρετανία, την Ισπανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Λεττονία και την Πολωνία.