Ελκυστική χώρα για τους αλλοδαπούς που ψάχνουν για δουλειά παραμένει η Ελλάδα, ιδίως για όσους προέρχονται από τις 12 νέες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (60,4% δηλ. Κύπρος, Τσεχία, Σλοβακία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Ουγγαρία, Μάλτα, Σλοβενία, Βουλγαρία, Ρουμανία). Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και όσοι θέλουν να παραμείνουν μόνιμα στην Ελλάδα. Το ποσοστό τους φτάνει στο 46,6%, ενώ πάνω από 5 χρόνια δηλώνει ότι θέλει να παραμείνει το 23,4%.

Το νόστιμον ήμαρ, όμως, δηλ. η επιστροφή στην πατρίδα, εξακολουθεί να θέλγει τους προερχόμενους από τις νέες χώρες της Ε.Ε., κυρίως τις πρώην ανατολικές. Ενώ το 64,2% των πρώην κατοίκων των παλαιών χωρών της Ε.Ε. σχεδιάζει μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, μόλις οι μισοί (34%) από τους προερχόμενους από τη «Νέα Ευρώπη» σχεδιάζουν κάτι παρόμοιο.

Σύμφωνα με έρευνα της ΕΣΥΕ, ακόμη και η «κακομεταχείριση» των οικονομικών -κατά βάση- προσφύγων από τις ελληνικές διοικητικές αρχές είναι εμφανής. Ούτε οι μισοί (46,4%) δεν κατόρθωσαν να λάβουν άδεια παραμονής αόριστης διάρκειας (ανέρχονται σε 250.838 άτομα). Το 16,4% έχει άδεια παραμονής μόνο για 1-2 έτη (88.434 άτομα) και το 12,9% για πάνω από 5 έτη (69.681 άτομα). Χωρίς να έχει άδεια παραμονής είναι μόλις το 2,9% και μ’ αυτούς που δεν απάντησαν φθάνει το 5,7%, ποσοστό που δεν φαίνεται να αντιστοιχεί στην πραγματικότητα.

Αδυναμία ενσωμάτωσης στην ελληνική κοινωνία προκύπτει για τα παιδιά των μεταναστών που γεννήθηκαν από γονείς ελληνικής ιθαγένειας που γεννήθηκαν και οι δύο στο εξωτερικό. Το ποσοστό της ανεργίας γι’ αυτούς φτάνει στο 14,2%, ενώ για όσους έχουν έναν τουλάχιστον γονέα γεννημένο στο εξωτερικό η ανεργία φτάνει μόλις στο μισό (7,2%).

Αντιθέτως, η ανάγκη της επιβίωσης κάνει τα άτομα αλλοδαπής ιθαγένειας να επιζητούν οποιαδήποτε εργασία (συνήθως «μαύρη» και φθηνή). Το ποσοστό της ανεργίας στους άμεσους απογόνους μεταναστών αλλοδαπής ιθαγένειας φθάνει το 6,3%.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, ένα στα περίπου 10 άτομα έχει έναν τουλάχιστο γονέα γεννημένο στο εξωτερικό. Οι περισσότεροι, 742.420 άτομα, έχουν και τους δύο γονείς γεννημένους εκτός Ελλάδας, ενώ 123.555 άτομα έχουν τον ένα μόνο γονέα γεννημένο στο εξωτερικό.

Τα άτομα ελληνικής ιθαγένειας 15-74 ετών με τον ένα τουλάχιστον γονιό γεννημένο στην Ελλάδα εκτιμώνται σε 7.532.847 (90,5%). Τα άτομα ελληνικής ιθαγένειας που έχουν και τους δύο γονείς γεννημένους στο εξωτερικό εκτιμώνται σε 114.739 (1,4%), ενώ τα άτομα αλλοδαπής ιθαγένειας εκτιμώνται σε 540.345 (6,5%). Η σύγκριση του εκπαιδευτικού επιπέδου αυτών των τριών ομάδων δείχνει ότι τα άτομα αλλοδαπής ιθαγένειας έχουν χαμηλότερο εκπαιδευτικό επίπεδο.

Τα άτομα που έχουν και τους δύο γονείς γεννημένους στο εξωτερικό εμφανίζουν μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας και μικρότερο ποσοστό απασχόλησης.