Κάρβουνο πάλι η Αττική

Η Αττική πενθεί και πάλι. Ο πύρινος εφιάλτης επέστρεψε, πύρινο μέτωπο χιλιομέτρων κατάκαιγε ό,τι έβρισκε στον δρόμο του, με δεκάδες διάσπαρτες εστίες να καταστρέφουν σπίτια, εγκαταστάσεις και δεκάδες χιλιάδες στρέμματα δασικής και χορτολιβαδικής έκτασης να γίνονται στάχτη.

Γραμματικό, Βαρνάβας, Μαραθώνας, Καπανδρίτι, Σταμάτα, Καλέντζι, Διόνυσος είναι οι περιοχές που έζησαν εικόνες καταστροφής. Η κατάσταση είχε τεθεί εκτός ελέγχου και το μεσημέρι του Σαββάτου η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας κήρυξε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, αρχικώς, τις Κοινότητες Γραμματικού, Βαρνάβα και Μαραθώνα και, στη συνέχεια, όλη την Ανατολική Αττική. Κάτοικοι και φορείς των Δήμων που επλήγησαν μιλούν για «οφθαλμοφανές σχέδιο εμπρηστών».

Ήδη, από το πρωί του Σαββάτου, το Λεκανοπέδιο είχε καλυφθεί από πυκνά σύννεφα καπνού. Από το Γραμματικό και τον Βαρνάβα έως και τη Σαλαμίνα στον Σαρωνικό, ο ήλιος είχε κρυφτεί, ενώ στα βόρεια προάστια οι κάτοικοι έβλεπαν με έκπληξη και ανησυχία να βρέχει στάχτη στις αυλές των σπιτιών τους.

Η φωτιά, που, σύμφωνα με την Πυροσβεστική Υπηρεσία, ξεκίνησε το βράδυ της Παρασκευής, περίπου στις 9 μ.μ., στον δρόμο από Σέσι προς Γραμματικό και καίγοντας την περιοχή «Μαύρο Βουνό», δεν στάθηκε δυνατόν να τεθεί υπό έλεγχο κατά τη διάρκεια της νύχτας, παρ’ ότι οι επίγειες δυνάμεις της Πυροσβεστικής προσπαθούσαν να περιορίσουν το μέτωπο. Τις πρωινές ώρες, με την ανατολή του ηλίου απογειώθηκαν σταδιακά πυροσβεστικά ελικόπτερα και αεροσκάφη για να βοηθήσουν στο έργο της κατάσβεσης. Οι άνδρες της Πυροσβεστικής συνέχισαν τη μάχη για να σώσουν τα σπίτια που απειλούνταν στις Κοινότητες Γραμματικού, Μαραθώνα και Βαρνάβα, αλλά το έργο τους αποδείχθηκε εξαιρετικά δύσκολο λόγω της μορφολογίας του εδάφους της περιοχής και των ισχυρών ανέμων που έπνεαν από νωρίς το πρωί και κατά τόπους ξεπερνούσαν τα 7 μποφόρ, η κατεύθυνση των οποίων άλλαζε κάθε τόσο, δυσχεραίνοντας το έργο της κατάσβεσης.

Το μεσημέρι η φωτιά είχε επεκταθεί σε Γραμματικό, Βαρνάβα, Καλέντζι, Μαραθώνα, φτάνοντας μέχρι τον Άγιο Στέφανο. Πυρκαγιά ξέσπασε και στη θέση Κατσίκι στη Σταμάτα. Σπίτια κάηκαν στα όρια των Κοινοτήτων Γραμματικού, ενώ αργά το μεσημέρι οι φλόγες, αφού έκαψαν σπίτια στα όρια του Βαρνάβα, κύκλωσαν τον οικισμό.

Οι φλόγες μπήκαν μέσα στα πρώτα σπίτια στα βόρεια της Κοινότητας Γραμματικού και κατέστρεψαν περιουσίες κατοίκων καθώς και στην Κοινότητα Βαρνάβα. Κεραίες κινητής τηλεφωνίας κατέρρευσαν, ενώ πολλά ποιμνιοστάσια κάηκαν. Μάλιστα, στην περιοχή της Αγίας Τριάδας πέντε βοσκοί κινδύνευσαν να καούν ζωντανοί, προσπαθώντας να κρατήσουν τις φλόγες μακριά από το ποιμνιοστάσιό τους. Μεγάλη μάχη με τις φλόγες έδωσαν και οι κάτοικοι των οικισμών στα βόρεια-βορειοανατολικά της Κοινότητας Βαρνάβα, που είδαν το πύρινο μέτωπο να φθάνει στις αυλές τους και προσπαθούσαν με μάνικες και φτυάρια να σταματήσουν τις φλόγες πριν φθάσουν στους τοίχους των σπιτιών τους. Εκατοντάδες κάτοικοι των περιοχών εγκλωβίστηκαν από τις φλόγες στα σπίτια τους.

Ο κοινοτάρχης Γραμματικού, Νίκος Κούκης, μίλησε για τεράστια οικολογική καταστροφή και διατύπωσε την άποψη ότι τα ελικόπτερα και τα αεροσκάφη της Πυροσβεστικής το πρωί του Σαββάτου άργησαν περίπου μισή ώρα να απογειωθούν και έτσι, παρ’ ότι προς στιγμήν το μέτωπο περιορίστηκε, χάθηκε η ευκαιρία και δεν τέθηκε η φωτιά υπό έλεγχο εγκαίρως. Στους οικισμούς στα όρια των Κοινοτήτων Βαρνάβα, Μαραθώνα και Γραμματικού οι κάτοικοι έδιναν επί ώρες μάχη για να σώσουν τα σπίτια και τις περιουσίες τους, καθώς οι συνεχείς εναλλαγές της φοράς του ανέμου άλλαζαν διαρκώς την κατεύθυνση της φωτιάς. Σε πολλές περιπτώσεις, οι προσπάθειες των κατοίκων έπεσαν στο κενό, παρ’ ότι έκαναν ό,τι μπορούσαν χρησιμοποιώντας από τρακτέρ και υδροφόρες Δήμων μέχρι κουβάδες και λάστιχα για να σώσουν τις περιουσίες τους. Πολλοί από αυτούς, μάλιστα, αρνήθηκαν να υπακούσουν στις οδηγίες της αστυνομίας και έμειναν μέσα στα σπίτια τους για να τα σώσουν.

ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ

Μέχρι το μεσημέρι του Σαββάτου, η φωτιά είχε «διασπαστεί» σε πολλά διαφορετικά μέτωπα, αυξάνοντας τον βαθμό επικινδυνότητας για τους πυροσβέστες, που αναγκαστικά υποχωρούσαν για να μην περικυκλωθούν από τις φλόγες. Οι δυνάμεις της Πυροσβεστικής αυξάνονταν ώρα με την ώρα, συνεπικουρούμενες και από τις υδροφόρες των Δήμων και Κοινοτήτων καθώς και εθελοντές, αλλά χωρίς να καταφέρουν να ελέγξουν το τεράστιο μέτωπο.

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, οι φλόγες σε πολλές από τις περιπτώσεις ξεπέρασαν τα 40 μέτρα ύψος, ενώ, σύμφωνα με τον χειριστή του ελικοπτέρου του ΣΚΑΪ, που βρισκόταν στην περιοχή, το ύψος του καπνού ξεπέρασε τα 8.000 πόδια.

Κατά τη διάρκεια της καταστροφής, πλήθαιναν οι φωνές οι οποίες μιλούσαν για σχέδιο εμπρηστών στην περιοχή, δεδομένου του χρόνου και του τόπου εκδήλωσης της πυρκαγιάς. Κάτοικοι της περιοχής, σε δηλώσεις τους, «συνδύασαν» την πυρκαγιά με τη σχεδιαζόμενη κατασκευή του ΧΥΤΑ στο Γραμματικό, καθώς κάηκε όλη η περιοχή στην οποία επρόκειτο να ξεκινήσουν τα έργα. Μετά τη 1.30 μ.μ. υπήρξε νέα εστία μεταξύ των θέσεων Κουκουνάρι και Μακρυπούλι, πολιορκώντας τη βόρεια πλευρά της Πεντέλης. Και σε αυτήν την περίπτωση αυτόπτες μάρτυρες έκαναν λόγο για εμπρησμό. «Είδαμε ένα φορτηγάκι να απομακρύνεται με ταχύτητα και έπειτα από λίγη ώρα λαμπάδιασαν τα πάντα» είπαν κάτοικοι.

Το απόγευμα, 70 πεζοναύτες από το 575ο τάγμα του Αυλώνα μεταφέρθηκαν προς ενίσχυση της μοίρας Βαρνάβα. Νωρίτερα, κινδύνευσε το ελικοδρόμιο του Πολεμικού Ναυτικού στο Κοτρώνι Μαραθώνα, ωστόσο μετά συντονισμένη επιχείρηση της Πυροσβεστικής ο κίνδυνος αποφεύχθηκε χωρίς να απειληθεί το στρατιωτικό υλικό που βρίσκεται εκεί. Για λόγους ασφαλείας εκκενώθηκε και η κατασκήνωση του Γραμματικού όπου παραθέριζαν δεκάδες παιδιά.

Στη μάχη με τις φλόγες ρίχτηκαν και εκατοντάδες εθελοντές από ομάδες δασοπυρόσβεσης όλης της Αττικής και τους Δήμους, αλλά και απλοί πολίτες. Κάποιοι από αυτούς κατήγγειλαν ότι δεν υπήρξε ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης των εθελοντών.

65 ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΣΕ ΛΙΓΕΣ ΩΡΕΣ

Καταστροφικές πυρκαγιές βρίσκονταν σε εξέλιξη και σε άλλες περιοχές της χώρας, με αποτέλεσμα να γίνουν στάχτη χιλιάδες στρέμματα δασικών εκτάσεων και να απειληθούν άμεσα κατοικημένες περιοχές. Στην Κάρυστο Ευβοίας η φωτιά που ξέσπασε στην περιοχή Πλατανιστός απείλησε, αρχικά, το χωριό Πλατανιστός και, στη συνέχεια, «στράφηκε» προς το χωριό Ποτάμι, αναγκάζοντας τις Αρχές να το εκκενώσουν.

Τρία μέτωπα φωτιάς σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων ξέσπασαν στη Σκύρο απειλώντας κατοικημένες περιοχές. Η τρίτη εστία μάλιστα μαινόταν πλησίον εργοστασίου της ΔΕΗ στο οποίο βρίσκεται μεγάλη αποθήκη καυσίμων. Το μεσημέρι ξέσπασε πυρκαγιά στην περιοχή Λιβαδόστρα Βοιωτίας. Αργά το απόγευμα οι φλόγες κατευθύνονταν προς το ορεινό χωριό Ελλοπία.

Σε εξέλιξη και για τρίτη συνεχόμενη ημέρα βρίσκονταν οι δύο από τις τρεις εστίες στη Ζάκυνθο. Συνολικά, πάνω από 65 πυρκαγιές εκδηλώθηκαν χθες σε όλη τη χώρα, έως αργά το απόγευμα.

ΟΙ ΕΜΠΡΗΣΤΕΣ ΚΑΙ ΤΑ «ΦΙΛΕΤΑ»

Εμπρηστές από πρόθεση ή από αμέλεια και καταπατητές γης είναι η «υπ’ αριθμόν ένα» αιτία των δασικών καταστροφών. Είναι χαρακτηριστικό ότι η περιοχή όπου ξέσπασαν οι περισσότερες δασικές πυρκαγιές είναι η Αττική, όπου υπάρχουν τα περισσότερα οικιστικά «φιλέτα». Από τον συνολικό αριθμό των δασικών πυρκαγιών για το ίδιο διάστημα, κάηκαν 3.578.452 στρέμματα δασών σε σύνολο 6.754.380 στρεμμάτων καμένης έκτασης ανά την Ελλάδα από τα οποία περίπου τα μισά αφορούν την Ηλεία.

Κατά μέσο όρο, κάθε χρόνο ξεσπούν 11.346 πυρκαγιές, καίγοντας 614.034 στρέμματα εκ των οποίων 325.313 είναι δάσος. Από το 2000 και μετά, παρατηρείται σταδιακή μείωση των πυρκαγιών από αμέλεια, το 2001 αυξάνονται συνολικά οι δασικές πυρκαγιές, ενώ το 2002 παρουσιάζεται ραγδαία αύξηση των εμπρησμών σε δάση από πρόθεση. Το 2007 κάηκαν τα περισσότερα στρέμματα δάσους, ενώ το 2002 τα λιγότερα. Μεγάλο ποσοστό των δασικών πυρκαγιών (49,54%) οφείλεται σε εμπρησμό είτε από πρόθεση (21%) είτε από αμέλεια (28,54%), ενώ για ποσοστό 40% τα αίτια είναι άγνωστα.

Όπως επισημαίνεται, τα άτομα που οδηγήθηκαν στη δικαιοσύνη για εμπρησμό είναι λίγα, ενώ ελάχιστοι είναι εκείνοι που καταδικάστηκαν, γεγονός που αποδεικνύει ότι τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν για τις υποθέσεις ήταν ανεπαρκή με πλημμελή συλλογή αποδεικτικού υλικού εις βάρος των δραστών. Από τον αριθμό των δασικών πυρκαγιών για τις οποίες διενεργήθηκε προανάκριση (το διάστημα 1998-2005) τελικά καταδικάστηκαν 1.339 άτομα για εμπρησμό από πρόθεση ή αμέλεια. Στο 99% των καταδικασθέντων επιβλήθηκε ποινή 1-5 έτη. Στα 2/3 των καταδικασθέντων ανεστάλη η εκτέλεση της επιβληθείσας ποινής τους. Στο 1/3 επιβλήθηκαν ποινές που μετατράπηκαν σε χρηματικές. Μόνο ένα άτομο καταδικάστηκε για αδίκημα σε βαθμό κακουργήματος. Τέλος, ο ένας στους τρεις εμπρηστές σε δάσος είναι υπότροπος.

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΤΟΥ 2007

Στο πύρινο και, επίσης, προεκλογικό καλοκαίρι του 2007 μοιάζει να επιστρέφει η πολιτική ζωή, λόγω και της αδυναμίας του κρατικού μηχανισμού να τιθασεύσει τις πυρκαγιές που κατακαίουν την Αττική. Οι πρώτες πληροφορίες, ήδη από το πρωί του Σαββάτου, ότι οι φλόγες καίουν ανεξέλεγκτες, κινητοποίησε τα κομματικά επιτελεία. Οι κ. Κώστας Καραμανλής και Γιώργος Παπανδρέου απέφυγαν χθες την αντιπαράθεση που, όμως, είναι σίγουρο ότι θα ξεσπάσει από σήμερα.

Ο πρωθυπουργός βρέθηκε από το πρωί του Σαββάτου στο Μέγαρο Μαξίμου, έχοντας ενημερωθεί από τον υπουργό Εσωτερικών, Προκόπη Παυλόπουλο, για τις ανησυχητικές διαστάσεις που ελάμβανε, η πυρκαγιά στην Αττική.

Πλαισιωμένος από τους Γ. Αγγέλου, Ευ. Αντώναρο και Γ. Ανδριανό, ο Κ. Καραμανλής βρισκόταν σε ανοιχτή γραμμή με τους Πρ. Παυλόπουλο και Χρ. Μαρκογιαννάκη. Ενημερώθηκε για όλες τις παραμέτρους και ζήτησε να καταβληθεί κάθε προσπάθεια και να κινητοποιηθεί κάθε διαθέσιμο μέσο για την αντιμετώπιση της καταστροφής. Οι δυσχέρειες ήταν τέτοιες, που τόσο από το Μέγαρο Μαξίμου όσο και από το γραφείο του Προκόπη Παυλόπουλου, διατυπώνονταν, από νωρίς το Σάββατο, σαφείς επιφυλάξεις για τη δυνατότητα του κρατικού μηχανισμού να ελέγξει εντός της ημέρας τις φλόγες και καθίστατο σαφές ότι η προσπάθεια επικεντρωνόταν στην προστασία ανθρώπων και περιουσιών.

Αν και, αρχικά, το επιτελείο του Μαξίμου είχε αποκλείσει κάποια εμφάνιση του πρωθυπουργού, αναθέτοντας μόνον στον Χρ. Μαρκογιαννάκη να μεταβεί στο μέτωπο του Μαραθώνα και να κάνει δηλώσεις εκ μέρους της κυβέρνησης, εν τέλει λίγο μετά τις 4 μ.μ., κι αφού είχαν προηγηθεί δηλώσεις από την αντιπολίτευση, αποφασίστηκε να μεταβεί ο πρωθυπουργός στο κέντρο επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής, όπου και ενημερώθηκε επί μία ώρα. «Άμεση προτεραιότητά μας είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής και, φυσικά, της περιουσίας των πολιτών», δήλωσε ο κ. Καραμανλής, κάνοντας λόγο για μία πολύ δύσκολη μάχη και εξαίροντας την «αυτοθυσία όλων όσοι μάχονται υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες που δυσκολεύουν πολύ το έργο της κατάσβεσης».

Λίγη ώρα νωρίτερα, ο κ. Γ. Παπανδρέου είχε κάνει λόγο, από τον Διόνυσο, για τεράστια οικολογική καταστροφή. «Οι στιγμές απαιτούν, όχι να αξιολογήσουμε τα αίτια και τις ευθύνες, αλλά να συμπαρασταθούμε στους ανθρώπους που δίνουν τη μάχη», προσέθεσε.

Στο κυβερνητικό στρατόπεδο, ο συναγερμός είχε σημάνει από το βράδυ της Παρασκευής. Ο Πρ. Παυλόπουλος παρέμεινε όλη τη νύχτα στο κτίριο της Κατεχάκη, επιχειρώντας τον συντονισμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της πολιτικής προστασίας. Έναν όροφο πιο κάτω, ο αναπληρωτής Χρήστος Μαρκογιαννάκης, βρισκόταν σε ανοιχτή γραμμή με την ηγεσία του Πυροσβεστικού Σώματος μέχρι και τα ξημερώματα.

Το μεσημέρι, η ανατολική Αττική κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ώστε να είναι εφικτή η χρήση κάθε μέσου για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς. Λίγη ώρα νωρίτερα, από το στρατόπεδο του Βαρνάβα απομακρύνθηκαν δύο αντιαεροπορικές συστοιχίες, οι οποίες και μεταφέρθηκαν για προληπτικούς λόγους στο Καπανδρίτι.

ΕΚΚΕΝΩΘΗΚΕ ΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙΔΩΝ

Η Πυρκαγιά έφθασε στη Βόρεια πλευρά της Πεντέλης, στην περιοχή του Αγίου Πέτρου και για προληπτικούς λόγους αποφασίστηκε η απομάκρυνση νοσηλευόμενων και προσωπικού από την περιοχή.

Υπεράνθρωπες προσπάθειες καταβάλλονται για να μην επεκταθεί η φωτιά προς τον Γέρακα και την Πεντέλη δήλωσε νωρίτερα, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό MEGA, ο νομάρχης Αθηνών, Γ. Σγουρός.

Η φωτιά κινείτο με πολύ μεγάλη ταχύτητα και πλησίαζε τις περιοχές του Ντράφι και της πλατείας παλαιάς Πεντέλης τόνισε σε παρέμβασή του στον ίδιο τηλεοπτικό σταθμό και ο αντιδήμαρχος Πεντέλης, κ. Α. Φιδοπιάστης.

«Το μεγάλο πρόβλημα που έχει άμεση προτεραιότητα είναι να μην επεκταθεί η φωτιά στις παρυφές της Πεντέλης και να μην περάσουν οι φλόγες στη Ροδόπολη, Πεντέλη και Διόνυσο», είχε επισημάνει από νωρίς το μεσημέρι ο νομάρχης Ανατολικής Αττικής, Λεωνίδας Κουρής, μιλώντας στην κρατική τηλεόραση.

ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΣΕ ΣΚΥΡΟ ΚΑΙ ΚΑΡΥΣΤΟ

Εκτός ελέγχου μαίνεται η πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στην περιοχή Αγίου Αντωνίου Σκύρου. Το μέτωπο της πυρκαγιάς, που ανεξέλεγκτο καίει οτιδήποτε στο πέρασμά του, κατευθύνεται προς τους Ασκούς και τις Αχερούνες.

Στο μεταξύ, δεύτερη εστία φωτιάς ξέσπασε πριν από λίγο, τρία χιλιόμετρα μακριά από το σημείο που είχε εκδηλωθεί η πρώτη εστία, κάτι που ενισχύει τα σενάρια περί εμπρησμού.

Η αστυνομία εκκενώνει τις γύρω περιοχές ενώ στη μάχη με τις φλόγες έχουν ριχθεί κάτοικοι και επισκέπτες του νησιού που με κάθε τρόπο προσπαθούν να συμβάλουν στην κατάσβεση.

Την επιχείρηση κατάσβεσης έχουν αναλάβει επίγειες και εναέριες δυνάμεις της Πυροσβεστικής. Επί τόπου βρίσκονται 7 οχήματα με 15 πυροσβέστες ενώ από αέρος επιχειρεί ένα πυροσβεστικό αεροπλάνο.

Σε εξέλιξη βρίσκεται και η πυρκαγιά που εκδηλώθηκε σε αγροτοδασική έκταση στην Κάρυστο, στη θέση Πλατανιστός και η οποία σύμφωνα με πληροφορίες πλησιάζει σε κατοικημένη περιοχή.

ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΣΤΟ ΝΑΥΠΛΙΟ

Πυρκαγιά εκδηλώθηκε το απόγευμα του Σαββάτου στην περιοχή της Καραθώνας Ναυπλίου και κοντά στην Αγία Μονή της πόλης.

Η φωτιά είναι σε εξέλιξη και καίει ξερά χόρτα κοντά στον οικισμό.

Στη μάχη της κατάσβεσης μετέχουν ισχυρές δυνάμεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας από την Αργολίδα και δυο αεροσκάφη τύπου Πεζετέλ, από το αεροδρόμιο της Τρίπολης, που πραγματοποιούν ρίψεις νερού.

ΝΕΟ ΜΕΤΩΠΟ ΣΤΗ ΖΑΚΥΝΘΟ

Σε εξέλιξη βρίσκονταν οι επιχειρήσεις κατάσβεσης των πυρκαγιών σε δασικές περιοχές της Ζακύνθου. Όλες οι πυροσβεστικές δυνάμεις του νησιού βρίσκονταν στο βόρειο τμήμα της Ζακύνθου για την κατάσβεση των πυρκαγιών που είχαν ξεσπάσει σε δασικές περιοχές, η πρώτη και αρχική στο δημοτικό διαμέρισμα Βολιμών, η δεύτερη στο δημοτικό διαμέρισμα Αναφωνήτριας και η τρίτη στο δημοτικό διαμέρισμα Μαριών του δήμου Ελατιών, βορειοδυτικά της Ζακύνθου.

Έχει αποφευχθεί οποιαδήποτε καταστροφή σε σπίτια καθώς το μέτωπο της φωτιάς εκινείτο σε δασικές περιοχές. Ωστόσο μετά την αναζωπύρωση εστιών, η φωτιά πλησιάζει σε κατοικημένη περιοχή, 400 μέτρα από το χωριό Εξοχώρα και πάρα πολύ κοντά στο χωριό Μαργιές.

Η φωτιά έχει κάψει πάνω από 4.000 στρέμματα.