Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) καταδίκασε ομόφωνα την Τουρκία για την υπόθεση της περιουσίας της Πολυξένης Πιστικά, επειδή παραβίασε των δικαίωμα των αδελφών της στην περιουσία της.
Με την ομόφωνη απόφασή του (31206/02) στις 29 Σεπτεμβρίου, το ΕΔΑΔ όχι μόνο καταδίκασε την Τουρκία για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην υπόθεση των αδελφών Φωκά, περιόρισε επιπλέον την Τουρκία στο δικαίωμα έφεσης, αφού και η Τουρκάλα δικαστής που συμμετείχε στην σύνθεση του δικαστηρίου ψήφισε υπέρ της καταδίκης της Άγκυρας.
H Πολυξένη Πιστικά, γεννήθηκε Ελληνίδα υπήκοος και υιοθετήθηκε το 1954 από τον Απόστολο Πιστικά και την σύζυγό του Ελισάβετ, επιφανή μέλη της ελληνικής ομογένειας στην Πόλη με τουρκική υπηκοότητα.
Βάσει του μυστικού προεδρικού διατάγματος του 1964, του περιώνυμου «Καραρναμέ του ’64», με τον οποίο οποία δεσμεύτηκαν όλες οι περιουσίες των Ελλήνων υπηκόων στην Τουρκία, τα αδέλφια της Πολυξένης Πιστικά στερήθηκαν του δικαιώματος να κληρονομήσουν την αδελφή τους, όταν αυτή απεβίωσε τον Απρίλιο του 2000. Η δέσμευση των ελληνικών περιουσιών της Πόλης ήλθε ως επακόλουθο των μαζικών απελάσεων 12.000 Ελλήνων της Πόλης το 1964.
Ο δικαστικός μαραθώνιος, πάντως, είχε ξεκινήσει νωρίτερα, το 1991, όταν ο Γιάννης Φωκάς, με άκαρπες δικαστικές ενέργειες προσπάθησε να αποδείξει στην Τουρκία την συγγενική σχέση με την Πολυξένη και να διορίσει επίτροπο στην αδελφή του, που νοσηλευόταν στο Ψυχιατρικό Τμήμα του ελληνικού νοσοκομείου Βαλουκλή της Πόλης.
Η Πολυξένη Πιστικά απεβίωσε αφήνοντας μοναδικούς κληρονόμους τους αδελφούς της Ιωάννη και Βαγγέλη Φωκά, Έλληνες πολίτες που ζούσαν στην Ελλάδα.
Αφού εξαντλήθηκαν τα ένδικα μέσα στην Τουρκία κατέθεσαν προσφυγή, στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατά της Τουρκίας ζητώντας αποζημίωση 19 εκατ. ευρώ.
Η υπόθεση αφορά δύο επταώροφες πολυκατοικίες στην πιο γνωστή περιοχή της Κωνσταντινούπολης, στο Πέρα.
Την νομική ομάδα, εκτός από τον Δημήτρη Γκελντή από την Κατερίνη αποτελούν ο Κύπριος δικηγόρος Αχιλλέας Δημητριάδης (υπόθεση Λοιζϊδου) και ο Τούρκος δικηγόρος Κωνσταντινούπολης Οκάν Χεμνσινλίογλου.
Στο διάστημα αυτό, η Τουρκία καταδικάστηκε από δύο επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου: την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Επιτροπή Αναφορών.
Παράλληλα, δέχθηκε καταγγελίες για παραβιάσεις του «ευρωπαϊκού κεκτημένου» στον αρμόδιο για την διεύρυνση της Ε.Ε., επίτροπο Όλι Ρεν, ο οποίος ανέφερε ότι αναμένει την απόφαση του ΕΔΑΔ για να πάρει η Ε.Ε. θέση στο θέμα της επιστροφής των Ελληνικών περιουσιών της Πόλης.
Ο δικηγόρος από την Κατερίνη. Δημήτρης Γκελντής, που έδωσε όλα αυτά τα χρόνια τον δικαστικό αγώνα, δήλωσε: «Ύστερα από 18 χρόνια δικαστικών αγώνων, η απόφαση του ΕΔΑΔ δικαιώνει τους αδελφούς Φωκά. Η Τουρκία το 1950 υπέγραψε και αποδέχθηκε την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Σήμερα, 59 χρόνια μετά καλείται να την σεβαστεί και να την εφαρμόσει. Ήταν ένας μακρύς και δύσκολος αγώνας ευτυχώς όχι μοναχικός… Στο ΕΔΑΔ δεν διεκδικήσαμε μόνο τα δικαιώματα μας, κερδίσαμε και την αξιοπρέπεια μας».
Η απόφαση αυτή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα γιατί τον Δεκέμβριο κρίνεται από την Ε.Ε. η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας και η εναρμόνισή της με το «ευρωπαϊκό κεκτημένο».
Επιπλέον, αποτελεί δεδικασμένο για τα χιλιάδες ακίνητα των ελληνικών περιουσιών τα οποία κατά καιρούς δεσμεύτηκαν από την τουρκική κυβέρνηση. Ο αριθμός τους, εκτιμά ο κ. Γκελντής, ανέρχεται στα 11.900.
ΔΗΛΩΣΗ ΥΠΕΞ ΚΑΙ ΛΟΒΕΡΔΟΥ
«Με την απόφαση αυτή κατοχυρώνεται το κληρονομικό δικαίωμα Ελλήνων πολιτών σε ακίνητες περιουσίες στην Κωνσταντινούπολη και ανοίγει ο δρόμος για την θετική έκβαση και άλλων αντίστοιχων υποθέσεων διεκδίκησης ακίνητης περιουσίας στην Κωνσταντινούπολη». Αυτό δήλωσε η υπουργός Εξωτερικών, Ντόρα Μπακογιάννη, μετά την απόφαση του ΕΔΑΔ.
«Όπως και σε προηγούμενες σχετικές υποθέσεις, η ελληνική κυβέρνηση παρενέβη ενεργά στην υπόθεση. Είμαστε αισιόδοξοι ότι και στις υπόλοιπες υποθέσεις που εκκρεμούν και που μας έχουν γνωστοποιηθεί και έχουμε παρέμβει, θα έχουμε θετικά αποτελέσματα», κατέληξε.
O πολιτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ για θέματα Εξωτερικών, Ανδρέας Λοβέρδος, ανέφερε από την πλευρά του ότι «η απόφαση του ΕΔΑΔ ενδυναμώνει το νομικο-πολιτικό υπόβαθρο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αφού τις μετατρέπει καθολικά σε ευρωτουρκικές».
Ο κ. Λοβέρδος σχολιάζει ότι η Τουρκία οφείλει να αναγνωρίσει αμέσως την Κυπριακή Δημοκρατία, και θυμίζω πως και γι&146;αυτό θα αξιολογηθεί από την ΕΕ τον Δεκέμβριο του 2009.