«Δεν θα γίνουμε όμηροι των μειωνόμενων πόρων, εχθρικών καθεστώτων και ενός Πλανήτη που θερμαίνεται… Κανένα άλλο θέμα δεν είναι τόσο θεμελιακό για το μέλλον μας όσο το ενεργειακό», δήλωσε εμφατικά ο Μπαράκ Ομπάμα στις 27 Ιανουαρίου του 2009, λίγες ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Προέδρου των Η.Π.Α.

Προφανώς ο νέος Πρόεδρος ήθελε να διαφοροποιηθεί από την παράλογη στάση του προκατόχου του Τζορτζ Μπους, ο οποίος αμφισβητούσε τις απόψεις της επιστημονικής κοινότητας, και έθετε το δίλημμα: ευημερία ή καθαρή ενέργεια, υπονοώντας πως τα μέτρα για την αποτροπή της υπερθέρμανσης της ατμόσφαιρας αποβαίνουν εις βάρος της οικονομίας.

Να μην ξεχνάμε πως και ο πρώην Πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Τζον Χάουαρντ, καθ’ όλη τη δεκαετία της πρωθυπουργίας του, ακολούθησε πιστά την πολιτική του φίλου του Τζορτζ Μπους. Και να σκεφθεί κανείς πως η Αυστραλία, ως η πιο ξηρή ήπειρος, θα επηρεασθεί αρνητικά σε μεγαλύτερο βαθμό από τις άλλες χώρες από την άνοδο της θερμοκρασίας.

Να παρατηρήσω εδώ πως το παραπάνω δίλημμα είναι πλαστό, και σκοπό είχε να παραπλανήσει, μάλλον να τρομοκρατήσει, την κοινή γνώμη. Όπως είναι διατυπωμένο, το δίλημμα υπονοεί πως αν θέλουμε ευημερία (και ποιος δεν τη θέλει), τότε πρέπει να συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε ορυκτές πηγές ενέργειας, όπως είναι το πετρέλαιο, το κάρβουνο και το φυσικό αέριο.

Πάλι σύμφωνα με το εν λόγω δίλημμα, αν επιλέξουμε την καθαρή ενέργεια, δηλαδή ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές, όπως η ηλιακή ενέργεια, η αιολική ενέργεια (από τον άνεμο), παλιρροϊκή ενέργεια (από τα κύματα της θάλασσας), υδροηλεκτρική, και άλλες, τότε θυσιάζουμε την ευημερία.
Το Λεξικό του Γιώργου Μπαμπινιώτη δίνει τον ακόλουθο ορισμό της λέξης «ευημερία»:
Η κατάσταση που διαμορφώνουν οι συνθήκες πλούτου, οικονομικής άνθησης και ευδαιμονίας̇ ζωή μέσα στην απόλαυση υλικών ή/και πνευματικών αγαθών.
Εκείνο που οι υπέρμαχοι της συνέχισης της υπάρχουσας κατάστασης, δηλαδή την εξάρτηση του ανθρώπου από τις ορυκτές πηγές ενέργειας, δεν λένε τίποτε για το χρονικό πλαίσιο της επάρκειάς τους.

Με άλλα λόγια, δεδομένου ότι οι πηγές αυτές δεν είναι ανανεώσιμες, κάποτε θα εξαντληθούν. Οι πιο συντηρητικοί υπολογισμοί είναι ότι σε λίγες δεκαετίες τα αποθέματα του πετρελαίου, του λιγνίτη και του φυσικού αερίου θα έχουν εξαντληθεί, ή δεν θα επαρκούν για τις συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες.
Και τότε; Εκτός από το συνεχώς ανερχόμενο κόστος, όπως συμβαίνει με όλα τα προϊόντα όταν η προσφορά δεν επαρκεί για την ικανοποίηση της ζήτησης, η μόλυνση της ατμόσφαιρας θα έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις, που η ζημιά που θα έχει συντελεσθεί θα είναι μη αναστρέψιμη, ενώ παράλληλα θα μείνουμε χωρίς ενέργεια, αφού δεν θα έχουμε προνοήσει για την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Όλα αυτά θα έχουν συντελεσθεί ενόσω η νέα γενιά, δηλαδή τα παιδιά και τα εγγόνια μας, θα βρίσκονται εν τη ζωή. Και ερωτώ: έχουμε το δικαίωμα εμείς, που βρισκόμαστε στο τελευταίο στάδιο της ζωής μας, και που φυσιολογικά τα υλικά αγαθά έχουν πιο μικρή αξία για την «ευημερία» μας, να υποθηκεύσουμε το μέλλον των παιδιών μας;

Η σταδιακή εξάντληση των ορυκτών πηγών ενέργειας αποτελεί το ένα σκέλος του υποτιθέμενου διλήμματος.
Το άλλο σκέλος, για το οποίο οι κλιματοσκεπτικιστές – ας μου συγχωρηθεί ο νεολογισμός – δεν κάνουν λόγο, είναι πώς θα εξασφαλίσουμε την ευημερία, με άλλα λόγια την συνεχή οικονομική ανάπτυξη, όταν η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας θα έχει αυξηθεί κατά 4 με 6 βαθμούς Κελσίου εξ αιτίας του φαινομένου του θερμοκηπίου;

ΑΛΛΗΛΕΝΔΕΤΕΣ, ΟΧΙ ΑΝΤΙΜΑΧΟΜΕΝΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ, Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

Οικονομία και οικολογία είναι δύο έννοιες αλληλένδετες. Η οικονομία μιας χώρας δεν αναπτύσσεται στο κενό. Είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το κλίμα και το φυσικό περιβάλλον, μέσα στο οποίο λειτουργεί. Όταν η άνοδος της θερμοκρασίας επηρεάζει αρνητικά το φυσικό περιβάλλον μια χώρας, αναπόφευκτα και η οικονομία της θα δεχθεί ανάλογο πλήγμα.
Γιατί η αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας από τη μια θα μετατρέψει σε ερήμους καλλιεργήσιμες μέχρι τώρα περιοχές του Πλανήτη, και από την άλλη νησιά ολόκληρα, αλλά και παραθαλάσσιες περιοχές, θα κατακλυσθούν από τη θάλασσα, ως αποτέλεσμα του ανερχόμενου επιπέδου της επιφάνειάς της, από το λιώσιμο των πάγων.

Οπότε από τη μια θα έχουμε την οικονομική δυσπραγία πλούσιων μέχρι τώρα χωρών, λόγω των μειωμένων γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, και από την άλλη εκατομμύρια ανθρώπων που θα έχουν εκτοπισθεί από τις καταποντισμένες από τη θάλασσα ιδιαίτερες πατρίδες τους, θα χρειάζονται στέγη και περίθαλψη.
Σήμερα για την Αυστραλία φαίνεται να αποτελεί μείζον πρόβλημα η αποκατάσταση των  λίγων εκατοντάδων πολιτικών προσφύγων από την Κεϋλάνη και το Αφγανιστάν. Σκεφθείτε τη διάσταση του προβλήματος, όταν σε λίγα χρόνια εκατοντάδες χιλιάδες από τα νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού που καταποντίζονται, αρχίσουν να κατακλύζουν τις παραθαλάσσιες περιοχές της Αυστραλίας.

Μεταφέρω εδώ δημοσίευμα από την αθηναϊκή εφημερίδα Η Καθημερινή (18/4/2009), με τίτλο «Φόβοι για δραματική άνοδο της θάλασσας»:
«Την πιθανότητα σημαντικής ανόδου της στάθμης των θαλάσσιων υδάτων, που μπορεί να φθάσει ακόμη και τα 13 μέτρα έως το 2100, καταδεικνύει νέα επιστημονική μελέτη, που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature». Οι ερευνητές κατέληξαν στο ανησυχητικό αυτό συμπέρασμα, έχοντας μελετήσει τις πιθανές επιπτώσεις της τήξης μεγάλων όγκων πάγου σε Αρκτική και Ανταρκτική. Ακόμη, όμως, και μία ταχύτερη άνοδος της στάθμης των θαλασσών, που θα μπορούσε να φθάσει τα τρία μέτρα και να σημειωθεί έως και το 2050, θα σήμαινε ότι δεκάδες μεγαλουπόλεις σε όλο τον κόσμο, όπως η Σαγκάη, η Καλκούτα, η Νέα Ορλεάνη, το Μαϊάμι και η Ντάκα του Μπαγκλαντές, θα βυθίζονταν κάτω από τα νερά των ωκεανών. Πρώτο σημάδι του φαινομένου αυτού παρατήρησε η επιστημονική κοινότητα με την πρόσφατη κατάρρευση της παγοκρηπίδας Ουίλκινς στην Ανταρκτική, που αν και δεν οδήγησε σε άμεση άνοδο της στάθμης των υδάτων, αποτελεί προάγγελο για το τι έπεται. Η επιστημονική ομάδα προειδοποιεί ότι μόνο μέσω ριζικών περιορισμών στις εκπομπές καυσαερίων μπορεί ο Πλανήτης μας να αποφύγει το παραπάνω καταστροφικό σενάριο».

Η ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ ΠΡΟΣΒΛΕΠΕΙ ΣΤΗ ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΗΣ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗΣ
 
Έξι ημέρες μετά την ορκωμοσία του, ο Μπαράκ Ομπάμα δεν άφησε καμία αμφιβολία για το ότι ως Πρόεδρος δεσμευόταν να μετατρέψει τη χώρα του, η οποία ευθύνεται για το ένα τέταρτο της εκπομπής βλαβερών αερίων στην ατμόσφαιρα, σε παγκόσμια κλίμακα, σε  οικονομία χαμηλών ρύπων.
Τότε ο νέος Πρόεδρος τόνισε με έμφαση την πρόθεσή του οι Η.Π.Α να αναλάβουν έναν παγκόσμιο ρόλο στον αγώνα για το κλίμα, απηύθυνε έκκληση για μια «πραγματική παγκόσμια συμμαχία» κατά του φαινομένου του θερμοκηπίου, και υπογράμμισε την ανάγκη να αναλάβουν και άλλες μεγάλες οικονομίες, όπως η Κίνα και η Ινδία, το μερίδιο ευθύνης που τις αναλογεί.

Τώρα, δέκα μήνες αργότερα, είναι αμφίβολο αν το Κογκρέσο των Η.Π.Α. θα περάσει το νομοσχέδιο που κατέθεσε ο Ομπάμα, πριν από τη Διάσκεψη της Κοπεγχάγης. Με άλλα λόγια, προδιαγράφεται ως πιθανόν πως η Αμερική θα πάρει μέρος στη Διάσκεψη χωρίς κάποια συγκεκριμένη δέσμευση για τη μείωση των βλαβερών αερίων.
Η Διάσκεψη της Κοπεγχάγης, η οποία θα αρχίσει τις εργασίες της στις 7 Δεκεμβρίου 2009,  θα είναι καθοριστική καθώς θα σημάνει- αν συμφωνήσουν όλα τα κράτη- την αποδοχή μιας σειράς μέτρων για τη σωτηρία του οικοσυστήματος του πλανήτη Γη.

Στόχος της Διάσκεψης είναι επεξεργασθεί ένα νέο Πρωτόκολλο για την προστασία του περιβάλλοντος, και ιδιαίτερα για τον έλεγχο της εκπομπής του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπεται στην ατμόσφαιρα από τη χρήση ορυκτών πηγών ενέργειας, και που ευθύνεται για την ανοδική πορεία στην θερμοκρασία της.
Το νέο Πρωτόκολλο θα αντικαταστήσει το Πρωτόκολλο του Κιότο, το οποίο εκπνέει το 2012.
Πιο πρόσφατα, και ο Γκόρντον Μπράουν, Πρωθυπουργός της Αγγλίας, σήκωσε την πράσινη σημαία, δηλώνοντας τα ακόλουθα από το βήμα της πρόσφατης συνάντησης των Μεγάλων Οικονομιών στο Λονδίνο:
 «Στην πορεία του χρόνου υπάρχει μια στιγμή όπου τα έθνη συνασπίζονται και γράφουν ιστορία. Η Κοπεγχάγη πρέπει να αποτελέσει μια τέτοια στιγμή. Διότι για τον Πλανήτη μας δεν υπάρχει άλλη ευκαιρία. Στις επόμενες 50 ημέρες πρέπει να αποφασίσουμε πώς θα πορευτούμε τα επόμενα 50 χρόνια», αθηναϊκή εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 25/10/2009.

Κατά την άποψή μου, οι κλιματικές αλλαγές, τις επιπτώσεις των οποίων βιώνουμε σχεδόν κάθε μέρα, αποτελούν τον μεγαλύτερο κίνδυνο με τον οποίο η ανθρωπότητα βρέθηκε αντιμέτωπη από τότε που οργανώθηκε σε κοινωνίες.
Την ερχόμενη εβδομάδα θα αναφερθώ, μεταξύ άλλων, σε προβλέψεις επιστημόνων για τις επιπτώσεις που οι κλιματικές αλλαγές θα έχουν για την Ελλάδα και την Αυστραλία, καθώς και σε κάποιες αξιέπαινες πρωτοβουλίες του Πρωθυπουργού της Ελλάδας, Γιώργου Παπανδρέου.