Την περασμένη εβδομάδα σχολίασα το ανορθόλογο του διλήμματος «ευημερία ή καθαρή ενέργεια».

Αυτό το ψευτοδίλημμα το προβάλλουν οι πολιτικοί, οι οποίοι θέτουν τα οικονομικά συμφέροντα των εταιρειών που εξορύσσουν πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα πιο πάνω από ένα βιώσιμο περιβάλλον, απαραίτητο για την ευημερία της ανθρωπότητας.

Γιατί για ψευτοδίλημμα πρόκειται, όπως το χρησιμοποιούν οι πολιτικοί, σκοπός του οποίου είναι η συνεχιζόμενη παραπλάνηση του λαού από τη μια, και από την άλλη η συγκάλυψη των ρυπογόνων δραστηριοτήτων μεγάλων επιχειρήσεων, και ιδιαίτερα ηλεκτρικών σταθμών και εξόρυξης άνθρακα (λιγνίτη).
Από τη μια οι πολιτικοί που αντιτίθενται στη λήψη προληπτικών μέτρων μεγαλοποιούν το οικονομικό κόστος που συνεπάγεται η σταδιακή αντικατάσταση των ορυκτών πηγών ενέργειας (πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα) με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ηλιακή, αιολική, παλιρροϊκή, κ.ά.), και από την άλλη αποσιωπούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την αυξανόμενη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας, η οποία οφείλεται στο διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπεται από τη χρήση ορυκτών πηγών ενέργειας.

Αξίζει εδώ να επαναλάβω τη δήλωση του Γκόρντον Μπράουν, Πρωθυπουργού της Αγγλίας, σε πρόσφατη συνάντηση κορυφής αρχηγών των πλούσιων χωρών στο Λονδίνο:
 «Στην πορεία του χρόνου υπάρχει μια στιγμή όπου τα έθνη συνασπίζονται και γράφουν ιστορία. Η Κοπεγχάγη πρέπει να αποτελέσει μια τέτοια στιγμή. Διότι για τον Πλανήτη μας δεν υπάρχει άλλη ευκαιρία. Στις επόμενες 50 ημέρες πρέπει να αποφασίσουμε πώς θα πορευτούμε τα επόμενα 50 χρόνια», αθηναϊκή εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 25/10/2009.

Και η Άνγκελα Μέρκελ, Πρωθυπουργός της Γερμανίας, σε ομιλία της στο Κογκρέσο των Η.Π.Α. στις αρχές του Νοεμβρίου, τόνισε την ανάγκη για επίσπευση της λήψης μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

«Έχουμε ανάγκη από συμφωνία για έναν στόχο: η αύξηση της θερμοκρασίας σε παγκόσμιο επίπεδο δεν θα πρέπει να ξεπεράσει τους δύο βαθμούς Κελσίου. Για να το επιτύχουμε αυτό χρειαζόμαστε την προθυμία όλων των κρατών να αποδεχθούν διεθνώς δεσμευτικές υποχρεώσεις», ήταν το μήνυμα της κ. Μέρκελ, Καθημερινή, 4/11/2009.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία παίζει καθοριστικό ρόλο στο ζήτημα αυτό, στη Διάσκεψη της Κοπεγχάγης θα προτείνει τα ακόλουθα μέτρα για το μετριασμό στην άνοδο της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας:
*Οι ανεπτυγμένες χώρες να μειώσουν τις εκπομπές στην ατμόσφαιρα του διοξειδίου του άνθρακα κατά 25-40% μέχρι το 2020 (και κατά περίπου 80% μέχρι το 2050).
*Οι αναπτυσσόμενες χώρες να μειώσουν τις δικές τους εκπομπές κατά 15-30% μέχρι το 2020.
*Οι στόχοι να επανεξετάζονται κάθε πέντε χρόνια βάσει των τελευταίων επιστημονικών εξελίξεων.
Οι ανεπτυγμένες χώρες καλούνται να λάβουν πιο δραστικά μέτρα για τον περιορισμό των βλαβερών αερίων, όπως το διοξείδιο του άνθρακα, γιατί αυτές ευθύνονται κατά κύριο λόγο για την μέχρι πρόσφατα άνοδο στη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας, από τις βιομηχανικές τους δραστηριότητες και από την μεγάλη χρήση πετρελαίου και άνθρακα.
Για τις αναπτυσσόμενες οικονομικά χώρες – και μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία – προβλέπονται χαμηλότερα ποσοστά στη μείωση των βλαβερών αερίων, για να τις δοθεί η ευκαιρία σταδιακά να βελτιώσουν το επίπεδο ζωής των κατοίκων τους με την βιομηχανική ανάπτυξη.

ΑΚΑΤΑΝΟΗΤΗ Η ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ

Ενθαρρυντική, και κινούμενη προς την σωστή κατεύθυνση, βρήκα την ανακοίνωση της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης της Αυστραλίας η οποία ενέκρινε κονδύλιο 235 εκατομμυρίων δολαρίων για την ενίσχυση τεσσάρων πιλοτικών προγραμμάτων για την αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως είναι η γεωθερμική και η παλιρροϊκή, (The Age, 7/11/09).

Στην ίδια της έκδοση η εφημερίδα The Age αναφέρεται στην πιθανότητα εκμετάλλευσης μιας περιοχής έξω από το Τζιλόνγκ, στην οποία σε βάθος τριών χιλιομέτρων υπόγεια ύδατα βράζουν σε θερμοκρασία 200 βαθμών. Οι γεωλόγοι λένε πως με γεωτρήσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον ατμό ως κινητήρια δύναμη για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, χωρίς την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα, που ευθύνεται για τη θέρμανση της ατμόσφαιρας.
Το μεγάλο πρόβλημα με την Αυστραλία είναι ότι πάνω από 90% του ηλεκτρικού ρεύματος παράγεται κάιγοντας κάρβουνο, το οποίο είναι το χειρότερο για την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα.

Η Κυβέρνηση του Κέβιν Ραντ έχει καταθέσει στην Βουλή νομοσχέδιο για τον περιορισμό των βλαβερών αερίων, όπως είναι το διοξείδιο του άνθρακα, κατά 5-15% μέχρι το 2020. Αν και το ποσοστό αυτό είναι κατά πολύ πιο χαμηλό από το 25-40% που προτείνει η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Αξιωματική Αντιπολίτευση το καταψήφισε. Ο Μάλκολμ Τέρνμπολ ισχυρίζεται πως οι στόχοι της Κυβέρνησης θα πλήξουν ανεπανόρθωτα την οικονομία της χώρας, με αποτέλεσμα την αύξηση της ανεργίας.
Με άλλα λόγια, η Αντιπολίτευση είναι της γνώμης πως δεν είναι απαραίτητο η Αυστραλία να λάβει τα ίδια μέτρα με τις άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες, γιατί είναι χώρα με μικρό πληθυσμό. Σε αυτήν της την στάση εσκεμμένα αποσιωπά το γεγονός ότι κατά κεφαλή πληθυσμού, η Αυστραλία κατέχει την πρώτη θέση στην εκπομπή βλαβερών αερίων!

Για το πόσο κοντόθωρη είναι η περιβαλλοντική πολιτική της Αντιπολίτευσης φαίνεται από τη δημοσίευση των πορισμάτων μιας πρόσφατης έρευνας που διενεργήθηκε από Ομάδα του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου, που ερευνά τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών στην χώρα.
Σύμφωνα με την εν λόγω έρευνα, περίπου 700.000 σπίτια κινδυνεύουν να καταστραφούν από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, ενώ το συνολικό κόστος, στο οποίο περιλαμβάνονται και οι ζημιές στα έργα υποδομής των παραλιακών περιοχών, υπολογίζεται πως θα φτάσει τα 150 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η ίδια έκθεση αναφέρει πως ακόμα και τα σπίτια που βρίσκονται σε απόσταση τριών χιλιομέτρων από την παραλία κινδυνεύουν, αν είναι χτισμένα σε υψόμετρο μικρότερο των έξι μέτρων από τη στάθμη της θάλασσας.

 Με άλλα λόγια, μιλάμε για καταστροφές τεραστίων διαστάσεων, που θα επηρεάσουν ένα μεγάλο ποσοστό των κατοίκων της Αυστραλίας, αν δεν ληφθούν έγκαιρα τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα. Και όμως η Αντιπολίτευση αντιτίθεται στο νομοσχέδιο της Κυβέρνησης, με το οποίο η Αυστραλία δεσμεύεται να συνταχθεί με τις άλλες ανεπτυγμένες χώρες για την αντιμετώπιση του μεγαλύτερου κινδύνου που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα.

Εδώ μιλάμε για 700,000 οικογένειες που κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους, και ο Μάλκολμ Τέρνμπολ τραβάει τα μαλλιά του γιατί ίσως λίγες χιλιάδες εργαζόμενοι χάσουν τις δουλειές τους! Και το χειρότερο, παραβλέπει την προοπτική δημιουργίας χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας όταν αρχίσουν να αξιοποιούνται οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και την προοπτική εξαγωγής της νέας τεχνολογίας.
Ακόμη πιο ειρωνική είναι η περίπτωση του Εθνικού Κόμματος (πρώην Αγροτικού), το οποίο ούτε καν θέλει να ακούσει για περιβαλλοντική πολιτική. Και όμως, αν η μέση θερμοκρασία της ατμόσφαιρας αυξηθεί κατά τέσσερις βαθμούς Κελσίου μέχρι το 2050, όπως προβλέπουν οι μετεωρολόγοι, τότε ένα μεγάλο μέρος των καλλιεργήσιμων περιοχών της Αυστραλίας θα μετατραπεί σε έρημο, με αποτέλεσμα να μειωθεί η παραγωγή γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων. Πιο μυωπική πολιτική δεν θα μπορούσε να υπάρξει.

ΚΑΙ Η ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΣΤΟ ΜΑΤΙ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΝΑ

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του βρετανικού Met Office Hadley Center, οι καλπάζουσες κλιματικές αλλαγές ξεπερνούν ακόμη και τις χειρότερες προβλέψεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής για τις Κλιματικές Αλλαγές (IPCC) του ΟΗΕ, που δόθηκαν στη δημοσιότητα το 2007.
Σύμφωνα με πιο πρόσφατες επιστημονικές έρευνες οι βροχοπτώσεις θα μειωθούν κατά το ένα πέμπτο, ή και περισσότερο, στην Αφρική, την Κεντρική Αμερική, τη Μεσόγειο και τα παράλια της Αυστραλίας, σε «δυνητικά πιο ακραία ποσοστά» από τα ευρήματα της IPCC το 2007.

Σκεφτείτε τη διαφορά που θα κάνει στην γεωργική παραγωγή της Ελλάδας μια μείωση στις βροχοπτώσεις κατά 20%.
Για τον λόγο αυτό είναι αξιέπαινη η απόφαση του πρωθυπουργού της Ελλάδας, Γιώργου Παπανδρέου, να περιλάβει στο νέο κυβερνητικό σχήμα και Υπουργείο Περιβάλλοντος.
Εξίσου αξιέπαινη ήταν και η πρόταση που κατέθεσε Γιώργος Παπανδρέου, στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στις Βρυξέλλες, για να συνδυασθούν οι προσπάθειες αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης με την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής κρίσης.
Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το περιβάλλον μάς επηρεάζει όλους, σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Τα περιβαλλοντικά προβλήματα ξεπερνούν τα στενά όρια του κράτους, και επηρεάζουν τη ζωή των ανθρώπων σε πλανητική διάσταση, γιατί έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν και σε πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα.

Για το λόγο αυτό στην αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού κινδύνου δεν έχουν θέση οι πολιτικές σκοπιμότητες και οι προσωπικές φιλοδοξίες, ούτε και τα συμφέροντα μεμονωμένων χωρών.
Η ατμόσφαιρα περιβάλλει ολόκληρο τον Πλανήτη μας. Ως εκ τούτου, η μόλυνσή της θα πρέπει να χαρακτηρισθεί ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.