Όταν μιλάμε για κλιματικές αλλαγές δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το κλίμα αποτελεί ένα παγκόσμιο αγαθό, αφού επηρεάζει την οικονομική και κοινωνική δομή κάθε χώρας σε μεγαλύτερο βαθμό από τους άλλους πόρους του φυσικού περιβάλλοντος.

 Οι φυσικοί πόροι, όπως η ευφορία της γης, τα μεταλλεύματα και οι ορυκτές πηγές ενέργειας, ταυτίζονται με τα γεωγραφικά όρια των διαφόρων χωρών, με την έννοια ότι ο βαθμός και η έκταση της χρησιμότητάς τους δεν επηρεάζονται από εξωτερικούς παράγοντες, και τα οφέλη που απορρέουν από αυτούς τα καρπώνονται οι χώρες, στην επικράτεια των οποίων βρίσκονται.

Σε αντίθεση, το κλίμα μπορεί να έχει τις ιδιομορφίες του, ανάλογα με τη γεωγραφική θέση κάθε περιοχής και χώρας, δεν παύει όμως να επηρεάζεται και από τις ανθρώπινες δραστηριότητες σε άλλες περιοχές και χώρες.

Εξυπακούεται, λοιπόν, ότι η πρόληψη, ή έστω ο μετριασμός της υπερθέρμανσης της ατμόσφαιρας, η οποία ευθύνεται για τις κλιματικές αλλαγές, πρέπει να αποτελεί πανανθρώπινο μέλημα, αφού αποτελεί οικουμενικό αγαθό.

Για το λόγο αυτό, υποθέτω, ο Πολ Κρούγκμαν, νομπελίστας Καθηγητής Οικονομικών σε πανεπιστήμιο των Η.Π.Α, χαρακτήρισε την αδιαφορία των πολιτικών να προβούν στη λήψη των αναγκαίων μέτρων ως «εσχάτη προδοσία κατά του Πλανήτη».
 Ο χαρακτηρισμός αυτός δεν είναι ακραίος, δεδομένου ότι η ανερχόμενη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας αποτελεί την μεγαλύτερη πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα. Εξ ου και η σημασία της Διάσκεψης της Κοπεγχάγης, η οποία φτάνει στο τέρμα της αύριο, 18 Δεκεμβρίου.
Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Κάρολος Παπούλιας, πρόσφατα επισκέφθηκε την Τσεχία, και είχε συνομιλίες με τον Τσέχο ομόλογό του. Ένα από τα θέματα που συζήτησαν οι δύο Πρόεδροι ήταν και το περιβαλλοντικό.

Στο επίσημο δείπνο που ακολούθησε τις συνομιλίες, ο κ. Παπούλιας έκανε τις ακόλουθες δηλώσεις για τη διάσκεψη της Κοπεγχάγης, η οποία μόλις είχε αρχίσει τις εργασίες της:
 «Η κλιματική αλλαγή αποτελεί τη σημαντικότερη περιβαλλοντική, κοινωνική, αλλά και οικονομική πρόκληση για τον Πλανήτη μας.
{…} Οφείλουμε όλοι μας, κυρίως η Ευρωπαϊκή Ένωση, να ανταποκριθούμε με αποφασιστικότητα στην πρόκληση ενός οξύτατου διεθνούς προβλήματος, όπως η κλιματική αλλαγή {…}.
Οφείλουμε να προσέλθουμε στη Σύνοδο με την απαιτούμενη πολιτική βούληση, ώστε το όραμα να καταστεί πραγματικότητα», αθηναϊκή εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 7/12/09.

Έχουν περάσει δύο ακριβώς χρόνια από τη σύνοδο στο Μπαλί της Ινδονησίας το Δεκέμβριο του 2007. Στη σύνοδο εκείνη ο Κέβιν Ραντ, που μόλις είχε εκλεγεί Πρωθυπουργός της Αυστραλίας, επικύρωσε το Πρωτόκολλο του Κιότο, κάτι που ο πρώην Πρωθυπουργός Τζον Χάουαρντ αρνιόταν επίμονα να κάνει, ακολουθώντας πιστά την πολιτική του φίλου του Τζορτζ Μπους.
Είναι λυπηρό το ότι στον κ. Ραντ δεν δόθηκε η δυνατότητα να ανακοινώσει στη διάσκεψη της Κοπεγχάγης ότι η χώρα του είναι μια από τις πρώτες – αν όχι η πρώτη – που έχει νομοθετήσει για την Εμπορία των Ατμοσφαιρικών Ρύπων. Έστω και αν οι στόχοι του νομοσχεδίου είναι πολύ χαμηλοί, εν όψει της διάστασης του περιβαλλοντικού προβλήματος.

Δεδομένου ότι τα προληπτικά μέτρα που προτείνονται έχουν οικονομικές επιπτώσεις, εκείνο που προέχει είναι η συνειδητοποίηση του ελλοχεύοντας κινδύνου εκ μέρους των πολιτών της χώρας, και η αναγνώριση για την αναγκαιότητα λήψης προληπτικών μέτρων. Η επάρκεια των μέτρων που θα ληφθούν στο μέλλον θα εξαρτηθεί από την ετοιμότητα των πολιτών να υποστούν τις οικονομικές τους επιπτώσεις.

Έτσι λειτουργούν τα δημοκρατικά καθεστώτα, με την ενημέρωση και την πειθώ, όχι με την παραπλάνηση ή τον πειθαναγκασμό. Ναι, αυτή είναι μια από τις αδυναμίες των δημοκρατικών καθεστώτων, όταν οι περιστάσεις επιβάλλουν τη λήψη δραστικών μέτρων. Τα απολυταρχικά καθεστώτα έχουν τη δυνατότητα της λήψης αποφάσεων κατά βούληση, δεν υπόκεινται όμως στον έλεγχο των πολιτών, και οι αποφάσεις τους συχνά έχουν αντιλαϊκές επιπτώσεις.

ΟΙ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙΣ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ, ΟΧΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

Ας όψεται ο νέος αρχηγός του Φιλελεύθερου Κόμματος, Τόνι Άμποτ, ο οποίος την επομένη της εκλογής του αντέστρεψε τη συμφωνία του κόμματός του να ψηφίσει το σχετικό νομοσχέδιο της Κυβέρνησης, τροποποιημένο σύμφωνα με τις υποδείξεις της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Με κατέπληξε η άποψη του κ. Άμποτ ότι ο ρόλος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης είναι να εναντιώνεται σε κάθε μέτρο που προτείνει η Κυβέρνηση. Μια τέτοια πολιτική, εκτός του ότι είναι αρνητική και στείρα, είναι και ενάντια στο εθνικό συμφέρον.

Απορώ ποια θα είναι η απάντηση του Άμποτ στην πρόσφατη ανακοίνωση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού, σύμφωνα με την οποία η δεκαετία του 2000-2009 είναι η θερμότερη δεκαετία στα τελευταία 150 χρόνια, δηλαδή από το 1850 που άρχισαν να καταγράφονται επιστημονικά οι θερμοκρασίες.
Για την Αυστραλία το 2009 είναι η τρίτη πιο θερμή χρονιά στην ιστορία της. Σύμφωνα με την εφημερίδα The Age (9/12/09), στη Βικτώρια το 2009 σημειώθηκε η πιο υψηλή θερμοκρασία, από τότε που κρατούνται στατιστικά στοιχεία, 48.8 βαθμοί Κελσίου. Ο χειμώνας ήταν πολύ ήπιος, και σε κάποιες περιοχές της Αυστραλίας η θερμοκρασία ήταν κατά 6 με 7 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη από τον μέσο όρο των περασμένων χρόνων.
Αισιοδοξία δημιουργεί η απόφαση της Κυβέρνησης του Μπαράκ Ομπάμα να αρχίσει να ρυθμίζει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, παρακάμπτοντας τη διχασμένη Γερουσία, η οποία αρνείται να ψηφίσει Νομοσχέδιο σχετικό με του Κέβιν Ραντ που καταψήφισε η Γερουσία της Αυστραλίας.
Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (ΥΠΠ) των Η.Π.Α. διακήρυξε ότι πράγματι το φαινόμενο του θερμοκηπίου βλάπτει, και ως εκ τούτου επιβάλλεται η εφαρμογή προγράμματος μείωσης των ρύπων, ακόμη και χωρίς προηγούμενη έγκριση του Κογκρέσου, αφού το Ανώτατο Δικαστήριο των Η.Π.Α. το 2007 αποφάνθηκε ότι η ΥΠΠ έχει δικαίωμα να ρυθμίζει τις εκπομπές ρύπων.

Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως επιβεβαίωση της αποφασιστικότητας του Μπαράκ Ομπάμα να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στον αγώνα για τον μετριασμό των καταστροφικών επιπτώσεων από την υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας.

Θα ήταν ευχής έργο αν το νομοσχέδιο για την Εμπορία Ατμοσφαιρικών Ρύπων ψηφιζόταν από την Γερουσία, γιατί θα έδινε στην Αυστραλία το ηθικό κύρος ως χώρα που πρωτοστατεί στον αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος. Είναι προς τιμή του έκπτωτου αρχηγού του Φιλελεύθερου Κόμματος το ότι είχε διαπραγματευθεί με την Κυβέρνηση για την τροποποίηση του νομοσχεδίου, και για την απόφασή του να ζητήσει από το Κόμμα του να το ψηφίσει. Αυτή η έντιμη και καθόλα σώφρων στάση του Μάλκολμ Τέρνμπουλ του στοίχισε την αρχηγία του κόμματός του.

Πολλά θα εξαρτηθούν από την παρουσία του Μπαράκ Ομπάμα στη Σύνοδο της Κοπεγχάγης προς το τέλος των εργασιών της, παράλληλα με 100 άλλους αρχηγούς κρατών, μεταξύ των οποίων θα είναι και ο Πρωθυπουργός Αυστραλίας, Κέβιν Ραντ.

ΟΜΠΑΜΑ, ΚΑΙΡΟΣ ΝΑ ΕΚΠΛΗΡΩΣΕΙΣ ΤΟ ΤΑΜΑ
 
Ας ελπίσουμε ότι ο Πρόεδρος των Η.Π.Α. θα τιμήσει τις δηλώσεις που έκανε αμέσως μετά την ορκωμοσία του, καθώς και λίγες ημέρες πριν από την έναρξη των εργασιών της Συνόδου της Κοπεγχάγης, αναφορικά με τις πεποιθήσεις του για το θέμα των κλιματικών αλλαγών. Ακολουθούν αποσπάσματα από τις δηλώσεις εκείνες.
 «Η εποχή που η Ουάσιγκτον έσερνε τα πόδια της τελείωσε. Η κυβέρνησή μου δεν θα αρνείται τα γεγονότα. Θα καθοδηγούμαστε από τα γεγονότα. Είναι καιρός για τις ΗΠΑ να ηγηθούν στον τομέα της κλιματικής αλλαγής». Αθηναϊκή εφημερίδα Τα Νέα, 27/1/2009.

«Η εξάρτησή μας από το εισαγόμενο πετρέλαιο και η κλιματική αλλαγή συνιστούν απειλές για την ασφάλεια του αμερικανικού κράτους. Η Αμερική δεν θα γίνει όμηρος μειωνόμενων ενεργειακών πόρων, εχθρικών καθεστώτων και ενός θερμαινόμενου πλανήτη. Στόχος μας είναι να χτίσουμε μια νέα ενεργειακή οικονομία η οποία θα δημιουργήσει εκατομμύρια δουλειές. Αθηναϊκή εφημερίδα Τα Νέα, 27/11/2009.

Από τη στάση της Αμερικής και της Κίνας θα κριθεί η επάρκεια των μέτρων που θα υιοθετηθούν στην Κοπεγχάγη για το μετριασμό των κλιματικών αλλαγών.
Οι τελευταίες προβλέψεις των επιστημόνων δεν αφήνουν περιθώρια για παλινδρομήσεις.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Επιστημονικής Επιτροπής για την Έρευνα στην Ανταρκτική, ολόκληρες χώρες θα εξαφανιστούν από το χάρτη, και το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει τις εστίες του – αθηναϊκή εφημερίδα Τα Νέα, 2/12/09.
Μεγαλουπόλεις όπως η Σαγκάη, η Αλεξάνδρεια, η Νέα Υόρκη, η Βοστώνη και η Βενετία θα κινδυνεύσουν να κατακλυστούν από τα θαλάσσια ύδατα, και πάνω από 100 εκατομμύρια άνθρωποι θα μετατραπούν σε περιβαλλοντικούς πρόσφυγες.

Το μέλλον της ανθρωπότητας διακυβεύεται στην Κοπεγχάγη της Δανίας. Οι επιστήμονες έχουν πράξει το καθήκον τους, καταθέτοντας τα πορίσματα των ερευνών τους.
Τώρα επαφίεται στους πολιτικούς μας αντιπροσώπους να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων, αλλά και σ’ εμάς, τους πολίτες, να τους θέσουμε προ των ευθυνών τους αν ενεργήσουν με υστεροβουλία, ολιγωρία και ανευθυνότητα.

Οι ανεπτυγμένες και οι αναπτυσσόμενες χώρες διαφωνούν ως προς την περιβαλλοντική πορεία που πρέπει να ακολουθήσουν, και πελαγοδρομούν, επιλήσμονες πως ο Πλανήτης είναι ένας πελώριος Τιτανικός, και ο ωκεανός γεμάτος με παγόβουνα…