Η επίσκεψη του γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο μπορεί να «ευλόγησε» μια διαπραγματευτική διαδικασία που δείχνει να έχει κολλήσει, αλλά επιτέλεσε τον δεύτερο στόχο της. Προσέφερε πολύτιμη βοήθεια στην προσπάθεια επανεκλογής του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ στην προεδρία του ψευδοκράτους τον ερχόμενο Απρίλιο. Ο Μπαν Κι Μουν, μάλιστα, υπερέβη τα εσκαμμένα. Συναντώντας τον Τουρκοκύπριο ηγέτη στο προεδρικό μέγαρο στην κατεχόμενη Λευκωσία, ήλθε σε αντίθεση με τη νομιμότητα του διεθνούς οργανισμού που εκπροσωπεί.
Δεν επρόκειτο, βεβαίως, για λάθος. Η ενέργεια του Μπαν Κι Μουν ήταν προσχεδιασμένη και εντάσσεται στην πολιτική, που ακολουθεί ο άξονας Ουάσιγκτον-Λονδίνο στο Κυπριακό. Μπορεί ο άμεσος στόχος να είναι η επανεκλογή του Ταλάτ, αλλά παράλληλος στόχος ήταν και παραμένει η αναβάθμιση του ψευδοκράτους. Οι Αμερικανοβρετανοί θεωρούν ότι μ’ αυτόν τον τρόπο θα εκβιάσουν την ελληνοκυπριακή πλευρά να αποδεχθεί μια παραλλαγή του Σχεδίου Ανάν.
Στην προχθεσινή συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου στη Λευκωσία, ο Δημήτρης Χριστόφιας εξέφρασε την απαισιοδοξία του για την πορεία των διαπραγματεύσεων. Από την πλευρά του, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης δημιουργεί κλίμα αισιοδοξίας, δηλώνοντας ότι υπάρχει συμφωνία για τη δομή της εκτελεστικής εξουσίας. Ο Μπαν Κι Μουν εμφανίσθηκε ακόμα πιο αισιόδοξος στη συνάντησή του με τον Δημήτρη Δρούτσα στη Νέα Υόρκη.
ΤΙ ΕΧΕΙ ΣΥΜΦΩΝΗΘΕΙ
Ακόμα κι αν δεν έχει επέλθει συμφωνία για την εκτελεστική εξουσία, όλα δείχνουν ότι οι δύο πλευρές βρίσκονται πολύ κοντά. Έχει συμφωνηθεί η εκ περιτροπής προεδρία σε αναλογία χρόνου 4:2. Έχει συμφωνηθεί η ύπαρξη αντιπροέδρου από την άλλη κοινότητα με δικαίωμα βέτο, γεγονός που ουσιαστικά διαμορφώνει καθεστώς δυαρχίας. Αναφορικά με τη σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου, μάλλον θα προκύψει συμβιβασμός στην αναλογία οκτώ Ελληνοκύπριοι και πέντε Τουρκοκύπριοι υπουργοί.
Τέλος, ο Χριστόφιας έχει αποδεχθεί μία στάθμιση ψήφων, που καταργεί τη θεμελιακή δημοκρατική αρχή «ένας πολίτης μία ψήφο». Στην εκλογή Τουρκοκύπριου προέδρου/αντιπροέδρου, η ψήφος πέντε περίπου Ελληνοκυπρίων θα μετράει όσο η ψήφος ενός Τουρκοκυπρίου! Για την εκλογή, όμως, του Ελληνοκυπρίου προέδρου/αντιπροέδρου η ψήφος κάθε Τουρκοκυπρίου θα μετράει όσο μετράει η ψήφος κάθε Ελληνοκυπρίου. Το τερατούργημα προωθείται για να εξισωθεί εκλογικά το 82% με το 18%.
Ο Χριστόφιας αποδέχθηκε αυτή την εξοργιστική ρύθμιση και για ψηφοθηρικούς λόγους. Προσδοκά δικαιολογημένα ότι οι Τουρκοκύπριοι θα τον προτιμήσουν εκλογικά από άλλους Ελληνοκυπρίους υποψήφιους, οι οποίοι υποστηρίζουν θέσεις που δεν αρέσουν στην τουρκική πλευρά.
ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Η λύση του Κυπριακού, όμως, δεν σκόνταφτε στη δομή της εκτελεστικής εξουσίας. Σκοντάφτει και σε κεφάλαια, όπως στο ζωτικής σημασίας θέμα της ασφάλειας. Η Άγκυρα θέτει ως όρο να έχει δικαίωμα μονομερούς επέμβασης στο σύνολο της Κύπρου. Στο εδαφικό, αποφεύγει επιμελώς να προσδιορίσει τα προς επιστροφή εδάφη. Στο ζήτημα των περιουσιών, υπήρξε μία δικαστική εξέλιξη, που δημιουργεί ένα προηγούμενο, το οποίο αμφισβητεί ευθέως την υπόσταση του ψευδοκράτους και βεβαίως ακυρώνει την πολιτική αρπαγής των ελληνοκυπριακών περιουσιών και πώλησής τους με παράνομους τίτλους σε αλλοδαπούς.
Στο μεταξύ, παρά το γεγονός ότι επί της ουσίας οι τουρκικές προτάσεις είναι εκτός του πλαισίου αναζήτησης λύσης που έχει χαράξει ο ΟΗΕ, το σύστημα (και στην Κομισιόν) που καθοδηγείται από τον άξονα Ουάσιγκτον – Λονδίνο, τις θεωρεί εποικοδομητική κίνηση. Ο Χριστόφιας τις έχει απορρίψει, αλλά ο Ταλάτ ισχυρίζεται ότι οι διαπραγματεύσεις γίνονται επ’ αυτών. Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας το διαψεύδει, δηλώνοντας ότι γίνεται ελεύθερη συζήτηση!
Όλα δείχνουν ότι ο Χριστόφιας έχει αυτοπαγιδευθεί, συμμετέχοντας στο παιχνίδι πολιτικής ενίσχυσης του Ταλάτ. Προσφέρει «δώρα» χωρίς να έχει εξασφαλίσει το παραμικρό αντάλλαγμα. Αντιμετωπίζοντας έντονη κριτική στο εσωτερικό και ουσιαστικό αδιέξοδο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ο Κύπριος πρόεδρος έχει περιέλθει σε δυσχερή θέση.