Η οικονομική πτυχή του Κυπριακού ήταν το επίσημο θέμα στην ατζέντα της συνάντησης Χριστόφια-Ταλάτ, τουλάχιστον σε ό,τι αφορούσε τις ευρύτερες διαπραγματευτικές ομάδες των δύο πλευρών.
Η ουσιαστική συζήτηση, όμως, έγινε στο τετ-α-τετ, όπου κυριάρχησε το θέμα των «εκλογών» του Απριλίου στα κατεχόμενα. Η αναμέτρηση για την ανάδειξη Τουρκοκύπριου ηγέτη και διαπραγματευτή πλησιάζει και το θέμα προφανώς απασχολεί τα μέγιστα τον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ.
Ο μεγάλος του αντίπαλος, Ντερβίς Έρογλου, φέρεται να καλπάζει στις δημοσκοπήσεις και ο κ. Ταλάτ αισθάνθηκε την ανάγκη χθες να μοιραστεί τους προβληματισμούς του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Το ζητούμενο δεν είναι άλλο από την εξεύρεση συγκλίσεων στο τραπέζι, που θα επιτρέψει στους δύο ηγέτες να ανακοινώσουν με την ολοκλήρωση του τρέχοντος γύρου συνομιλιών στις 30 Μαρτίου μεγάλη πρόοδο, ή ακόμα και αισιοδοξία ότι πάνε για λύση του προβλήματος.
Ο κ. Ταλάτ δείχνει να πιστεύει ότι με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει να σμικρύνει σημαντικά τη διαφορά από τον κ. Έρογλου και θα αποκτήσει σημαντικά εχέγγυα για επικράτηση, ειδικά αν υπάρξει και τρίτος υποψήφιος στην «προεδρική» κούρσα. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επιθυμεί να επανεκλεγεί ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ και το έχει τονίσει απερίφραστα στον Τ/Κ ηγέτη. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι πρόθυμος να συμβάλει με έκδοση κοινού ανακοινωθέντος για πρόοδο και σε άλλες πτυχές του προβλήματος, εκτός της διακυβέρνησης, υπό την προϋπόθεση ότι οι συγκλίσεις θα είναι υπαρκτές κι όχι επικοινωνιακές. Και στη χθεσινή συζήτηση της οικονομίας δεν φάνηκε ότι η τ/κ πλευρά είναι διατεθειμένη να βάλει πολύ νερό στο κρασί της για την επίτευξη μεγάλων συγκλίσεων. Στο χθεσινό τετ-α-τετ συζητήθηκαν επίσης και διαδικαστικά θέματα των συνομιλιών. Το πώς δηλαδή θα μοιραστεί ο χρόνος των τριών επόμενων ολοήμερων συναντήσεων μεταξύ των διαφόρων πτυχών του Κυπριακού. Και εφικτή θεωρείται η συζήτηση μόνο της οικονομίας και των ευρωπαϊκών θεμάτων, μέχρι τη διακοπή των συνομιλιών για τις «προεδρικές». Ο κ. Ταλάτ δημόσια δήλωσε ότι επιθυμεί περισσότερες συναντήσεις, αλλά στο τραπέζι φέρεται να συμφώνησε ότι οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να διεξαχθούν στις ημερομηνίες που έχουν ήδη ανακοινωθεί.
Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Η συνάντηση των ηγετών διήρκεσε επτά ώρες. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης στις διευρυμένες αντιπροσωπείες των πλευρών συζητήθηκε η οικονομική πτυχή του προβλήματος. Αντηλλάγησαν έγγραφα και έγιναν κυρίως γενικές τοποθετήσεις. Η τ/κ πλευρά, ενώ υποστήριξε ότι προτίθεται να προβεί σε παραχωρήσεις, στην ουσία δεν έδειξε δείγμα γραφής.
Αντίθετα, η αίσθηση που αποκόμισε η ε/κ πλευρά ήταν ότι ο κ. Ταλάτ και η ομάδα του δύσκολα θα μετακινηθούν από την επιδίωξή τους να ενισχυθεί υπέρ το δέον το τ/κ κρατίδιο. Για παράδειγμα, οι Τ/Κ επιθυμούν να λαμβάνει το κρατίδιό τους μερίδα των έμμεσων φόρων κατά πολύ μεγαλύτερη από την πληθυσμιακή του αναλογία. Δεν δέχονται επίσης να καθορίζεται ο διαμοιρασμός των έμμεσων φόρων κατά περίπτωση, ή σύμφωνα με τον προϋπολογισμό. Το ίδιο συμβαίνει και σε ό,τι αφορά τις κρατικές (ομοσπονδιακές) επιχορηγήσεις, όπου κι εκεί επιδιώκουν μεγάλο ποσοστό. Καλύτερη εικόνα, πάντως, θα υπάρξει την Παρασκευή όπου θα συναντηθούν οι σύμβουλοι και οι εμπειρογνώμονες για να ξαναδούν την οικονομική πτυχή, ενώ στην επόμενη συνάντηση των ηγετών στις 4 Μαρτίου θα συζητηθούν και τα ευρωπαϊκά.
ΔΥΣΑΡΕΣΤΗΣΑΝ ΟΙ ΗΠΑ
Αντιδράσεις προκάλεσαν στη Λευκωσία δηλώσεις του εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Φίλιπ Κρόουλι, ο οποίος φάνηκε να ασπάζεται την άποψη ότι η Τουρκία «δεν εισέβαλε ποτέ σε γειτονικές της χώρες», κι ότι η Άγκυρα «απλώς έχει ανησυχίες ασφάλειας για την Κύπρο». Στις δηλώσεις αυτές φέρεται να προέβη ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα και ο κ. Κρόουλι ανέφερε σε ενημέρωση δημοσιογράφων ότι συμφωνεί με αυτές. Το ΔΗΚΟ εξέφρασε απογοήτευση για τη στάση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που, όπως τόνισε ο Φώτης Φωτίου, παρουσιάζουν την Τουρκία ως φιλειρηνική χώρα.
Κάλεσε την αμερικανική κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει το ζήτημα. Πρόκληση και ασέβεια προς το διεθνές δίκαιο χαρακτήρισε τη στάση Κρόουλι ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Γ. Ομήρου, ο οποίος ζήτησε από την Κυβέρνηση να προβεί σε διάβημα διαμαρτυρίας.