Σε τροχιά σύγκρουσης με τους υπερμάχους του κοσμικού χαρακτήρα του τουρκικού κράτους εισέρχεται η ισλαμικών καταβολών κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν προωθώντας σχέδιο συνταγματικής μεταρρύθμισης με άξονα το δικαστικό σώμα. Δικαστικοί κύκλοι αντιδρούν κάνοντας λόγο για «επιχείρηση άλωσης της Δικαιοσύνης».
Η κυβέρνηση Ερντογάν ανακοίνωσε τη Δευτέρα την πρόθεσή της να προχωρήσει σε τροποποίηση αρκετών άρθρων του Συντάγματος, επιχειρηματολογώντας ότι οι αλλαγές θα καταστήσουν πιο δημοκρατικό το Σύνταγμα και είναι απαραίτητες για την εκπλήρωση των κριτηρίων ένταξης στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ωστόσο, τα κόμματα της αντιπολίτευσης καταγγέλλουν ότι πραγματική πρόθεση της κυβέρνησης είναι να ελέγξει τη δικαστική εξουσία, προπύργιο του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους, και να προωθήσει ισλαμιστές στη σφαίρα της πολιτικής.
Τονίζουν ότι στόχος της κυβέρνησης Ερντογάν είναι να αποτρέψει νέες προσφυγές κατά του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) -το οποίο παρ’ ολίγον να απαγορευθεί από το Συνταγματικό Δικαστήριο πριν από δύο χρόνια κατηγορούμενο για υπονόμευση του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους.
Η πρώτη σκληρή αντίδραση εκ μέρους του δικαστικού σώματος ήλθε από τον πρόεδρο του Ανώτατου Εφετείου της Τουρκίας, δικαστή Χασάν Γκερτσεκέρ, ο οποίος μίλησε για «επιχείρηση άλωσης της Δικαιοσύνης». Κατήγγειλε ως αντισυνταγματικές τις προωθούμενες μεταρρυθμίσεις, λέγοντας έχουν στόχο να αποδυναμώσουν το δικαστικό σώμα.
Το κυβερνών κόμμα AKP προγραμματίζει στη διάρκεια της εβδομάδας συναντήσεις με την αντιπολίτευση για να προωθήσει τη συνταγματική μεταρρύθμιση -η τροποποίηση του τουρκικού Συντάγματος που υιοθετήθηκε το 1982 ύστερα από στρατιωτικό πραξικόπημα, αποτελεί αξίωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία φιλοδοξεί να ενταχθεί η Τουρκία.
Αν και το AKP διαθέτει ευρεία πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση χρειάζεται τη στήριξη της αντιπολίτευσης για την ψήφιση των τροπολογιών. Σε περίπτωση αποτυχίας της προσπάθειας στην τουρκική Εθνοσυνέλευση, η κυβέρνηση προειδοποιεί τους αντιπάλους της ότι θα προχωρήσει στην προκήρυξη δημοψηφίσματος.
Επενδυτές παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, φοβούμενοι ότι μπορούν να αυξήσουν την πολιτική ένταση και να επισπεύσουν την προκήρυξη εκλογών που αναμένονται κανονικά τον Ιούλιο του 2011.
ΣΗΜΕΙΑ-ΚΛΕΙΔΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ
Το σχέδιο αναθεώρησης, το οποίο αναμένεται να υποβληθεί στην Εθνοσυνέλευση ως το τέλος του μήνα, προβλέπει κυρίως την αλλαγή του τρόπου διορισμού των ανώτερων δικαστικών λειτουργών, οι οποίοι είναι εχθρικοί προς το ισλαμιστικών καταβολών κόμμα του Ταγίπ Ερντογάν, καθώς και μέτρα που θα καθιστούν πιο δύσκολη την απαγόρευση των κομμάτων.
Προβλέπει, επίσης, αλλαγές που ανοίγουν το δρόμο για τη δίωξη των πρωτεργατών του στρατιωτικού πραξικοπήματος του 1980 (αν και στην πράξη δεν θα εφαρμοστούν, καθώς έχει επέλθει παραγραφή), αλλά και βελτιώσεις όσον αφορά τα δικαιώματα των γυναικών και των παιδιών.
Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης -που βρίσκεται στην εξουσία από το 2002- κινδύνευσε να απαγορευθεί το 2008, κατηγορούμενο για ενέργειες που αντιβαίνουν στον κοσμικό χαρακτήρα της τουρκικής κοινωνίας.
«Οι ανησυχίες του AKP μήπως κάποια ημέρα διαλυθεί και δει στελέχη του στο εδώλιο του κατηγορουμένου είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους αυτό το κόμμα προετοιμάζει μια τέτοια αναθεώρηση» δήλωσε ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP)Ντενίζ Μπαϊκάλ.
Το ακροδεξιό Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) αρνήθηκε επίσης να υποστηρίξει το σχέδιο.