Όταν κάποιες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αδυνατούσαν να πείσουν τους πολίτες τους ότι θα ωφεληθούν από τη Συνθήκη της Λισαβόνας, οι πολιτικοί αναλυτές μιλούσαν για μια «Ευρώπη δύο ταχυτήτων». Σε μια τέτοια Ευρώπη, οι χώρες που επιθυμούσαν στενότερη συνεργασία θα προχωρούσαν πιο γρήγορα, αφήνοντας πίσω εκείνες που έχουν αμφιβολίες. Αλλά η χρηματοπιστωτική κρίση άλλαξε τα δεδομένα, και μιλάμε ήδη για μια Ευρώπη τριών ταχυτήτων. Η Ένωση των 27, το βλέπουμε πια καθαρά, δεν αποτελεί παρά μια ευρεία ζώνη ελεύθερων συναλλαγών. Και οι 16 χώρες της ευρωζώνης πρέπει να χωριστούν στην εμπροσθοφυλακή, εκείνες που ουσιαστικά παίρνουν τις αποφάσεις, και τις υπόλοιπες.

Η νέα αυτή δομή της Ευρώπης δεν συμβάλλει, όπως θα περίμενε κανείς, στην πιο αποτελεσματική λειτουργία της. Οι μικροκομματικοί υπολογισμοί αποδεικνύονται σημαντικότεροι από τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της Ένωσης. Διαβάζαμε την περασμένη εβδομάδα στη Ρεπούμπλικα ότι οι σύμβουλοι του Ομπάμα ψάχνουν διασκεδασμένοι στον χάρτη για να βρουν αυτό το περίεργο γερμανικό κρατίδιο που μπλοκάρει τη γερμανική βοήθεια προς την Ελλάδα (το προηγούμενο της Μασαχουσέτης θα έπρεπε βέβαια να έχει πείσει αυτούς τους συμβούλους ότι η ευρεία πλειοψηφία στη Γερουσία, την οποία κινδυνεύει να χάσει ο συνασπισμός της Μέρκελ στις 9 Μαΐου, έχει άμεση σχέση με την εύρυθμη λειτουργία μιας κυβέρνησης). Η Ανγκελα Μέρκελ έσπασε όλα τα ρεκόρ κυνισμού με τις παλινωδίες της. Κι έπρεπε να την επισκεφθούν προσωπικά ο διευθυντής του ΔΝΤ και ο διοικητής της ΕΚΤ για να πειστεί να υποχωρήσει.

Αν δεν υπήρχε η δυσλειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν θα είχε δημιουργηθεί το ελληνικό θέμα, λέει στη Λιμπερασιόν ο γάλλος οικονομολόγος Ζαν-Πολ Φιτουσί, καθηγητής στο Παρίσι και τη Ρώμη. Όσο οι πολιτικοί συνεδρίαζαν, οι κερδοσκόποι οργίαζαν.

Το δίδαγμα από όλη αυτή την ιστορία είναι σαφές: σώζουμε μια τράπεζα που έχει καταρρεύσει, σώζουμε μια επιχείρηση που έχει χρεοκοπήσει, αλλά δεν σώζουμε έναν λαό του οποίου η κυβέρνηση έχει αποτύχει! Και να σκεφτεί κανείς ότι στην περίπτωση των τραπεζών δεν είμαστε σίγουροι αν θα πάρουμε πίσω τα χρήματά μας, ενώ στην περίπτωση της Ελλάδας είναι βέβαιο ότι μαζί με τα χρήματα θα πάρουμε και τους τόκους…

Οι ευρωπαίοι ηγέτες, συνεχίζει ο Φιτουσί, καλούνται τώρα να δώσουν μια ακόμη εξέταση, και καλό είναι αυτή τη φορά να μην αποτύχουν. Καλούνται να καταλάβουν τα όρια αντοχής που έχει η ελληνική οικονομία, σε μια περίοδο που όλη η Ένωση είναι βυθισμένη σε μια παγκόσμια κρίση. Αν οι Έλληνες κρίνουν ότι αυτά που τους ζητούνται είναι αφόρητα, θα τα απορρίψουν. Και τα θύματα της έκρηξης θα είναι πολλά.