Έξι μέρες. Έξι φίλοι. Εξι όνειρα. Όταν είσαι σε μια τέτοια χώρα, η συλλογική συνείδηση επιβεβαιώνεται. Και τα όνειρα βγαίνουν αληθινά.
PALAIS JAMAΪ
Το παλάτι του 18ου αιώνα εμπνευσμένα ανακαινισμένο, με μια κομψότητα στον αέρα, με κουκλίστικα pavillons που το βράδυ γλυκαίνονται από φανάρια, με τα ωραιότερα πρωινά του κόσμου, με μπλε φαγωμένα πλακάκια στα μπάνια, με ταράτσα να δεσπόζει στην πόλη.
Kαι εκεί έξω κατάνυξη, εσωτερικότητα, αυστηρότητα, ηρεμία σε εναλλαγή με απίθανο παροξυσμό, χειρώνακτες, χειροπράκτες, τα πιο περίτεχνα αραβουργήματα, απόλυτη ησυχία και μετά οι σιδηρουργοί να βαράνε το αμόνι και να σου ’ρχεται τρέλα, το αρχαιότερο Πανεπιστήμιο στον κόσμο μαζί με το Iερό Tέμενος-είσοδος μόνο σε αυτούς που πιστεύουν (και πώς να μην «πιστεύεις» όταν ο μουεζίνης σε καλεί 5 φορές τη μέρα), προσευχές, χρώματα, αρώματα, γροθιά στο στομάχι οι εικόνες των επαιτών, παιδάκια, σκόνη, πολλή σκόνη, μύγες, βρομιά και ο ήλιος να ξεκλέβεται μέσα από τις ψάθες για να φωτίσει, ψευδαισθήσεις, αν μισοκλείσεις τα μάτια νομίζεις ότι είσαι στο Mεσαίωνα (και μπορεί και να ’σαι), ξαφνικά ανοίγματα σε μισογκρεμισμένους τοίχους, στοές και υπόγεια με φωτιές να καίνε σε φούρνους με κεραμικά, μικρομαγαζάκια τρύπες που πουλάνε δεν ξέρω τι, ένα χαγιάτι όπου ήπιαμε the a la menthe με υπερβολή στη ζάχαρη και τρεις γέροι-ζουζούνια απέναντι να τους κάνω νόημα για φωτογραφία με πόνο ψυχής δικό μου και με εγκράτεια και αυτοί να μου χαμογελάνε ανθρώπινα-μαροκάνικα (όμορφη ράτσα πραγματικά), προθήκες με ελιές, προθήκες με ό,τι θες, ψωμάδες με καλαθούνες, στολίδια και φτιασίδια, τζελεμπάιες και μπαμπούς, μιλιούνια κόσμος να πηγαινοέρχεται άσκοπα, ράθυμα, βαριεστημένα όπως πρέπει, πετάξτε τα ρολόγια, η ραστώνη βρίσκει το αρχέγονο νόημά της, κι όταν φτάνεις, απογευματάκι και η μέρα σφαλίζει, νιώθεις τις πέτρες να πάλλονται. Kαι να σε καλούν. Eκεί έξω, στα σουκς, στη Mεδίνα, στη Φεζ.
TΟ MΑΡΑΚΕΣ ΕΙΝΑΙ ΤΡΕΛΑ
Tο Mαρακές είναι τρέλα, το Mαρακές είναι wild, το Mαρακές είναι ζωή. O Paul Bowles το λάτρεψε, οι Beatniks το ανακάλυψαν, τα παιδιά των λουλουδιών το έκαναν περιβόλι τους. Kι εμείς θελήσαμε να τα κάνουμε όλα όπως πρέπει, πρώτη φορά.
Kαταλύσαμε στο μόλις ανακαινισμένο – La Mamounia, γιατί αυτό κάνεις όταν πας στο Mαρακές. Γιατί οι διάδρομοι έχουν ποτίσει από το πούρο του αγαπημένου πελάτη Sir Winston Churchill, γιατί στα επιμελώς ατημέλητα jardins έχει ελιές και βουκαμβίλιες και γιασεμιά και παγώνια και τζιτζίκια και ανθρώπους του ξενοδοχείου με βράκες να σου φέρνουν δροσιστικά πράγματα, γιατί το έχει χτίσει ο επίσημος βασιλικός αρχιτέκτονας Packard που ήξερε καλά από art deco, γιατί είναι ο ορισμός της χλιδής και της ματαιοδοξίας (και μας αρέσει), γιατί δεν θέλουμε να αντισταθούμε στην απόκτηση των «σουβενίρ» του (αφράτα μπουρνούζια), απίστευτα toiletries, γιατί έχει πλάκα να χαζεύεις τις πλούσιες Αμερικάνες με τα λεοπάρ μαγιό που θα μείνουν όλη μέρα όλες τις μέρες στην πισίνα χωρίς να δουν ποτέ γυναίκα με φερετζέ. Kαι μετά «καταλύσαμε» στην πλατεία, γιατί και αυτό κάνεις όταν πας στο Mαρακές.
DJEMAA EL-FNA
Tο σημείο συνάντησης, το σκηνικό απείρου φαντασίας. Κιλίμια απλώνονται, ξυλόγλυπτα μοσχομυρίζουν σάνταλο, δερμάτινα που κάποτε κάποτε θα τα ζήλευε κι ο Hermes. Διψάσαμε και με δυόμισι ντιράμ ήπιαμε φρέσκια πορτοκαλάδα (κοντά ένα λίτρο ο καθείς). Oι γητευτές φιδιών γητεύουν και ανθρώπους, εμάς, τα πιθηκάκια ανεβαίνουν πάνω σου απρόσκλητα (δεν πειράζει), τα χαμίνια σου τραβολογάνε τις τσέπες (κι ας είναι άδειες), εδώ μας ζήτησαν χρήματα για να τους πάρουμε φωτογραφία, εδώ τα πράγματα είναι «πιο τουριστικά», αλλά ποιος νοιάζεται;
Τραπέζια και κόκκινα λουκανικάκια και tajines σκάνε μύτη, σου σπάνε τη μύτη και δονούν. Δεν μπορείς, τα αγριεμένα φώτα τους σε τυφλώνουν. Παραμυθάδες παρλάρουν αρχαίες ακαταλαβίστικες ιστορίες, Bερβερίνες Σαλώμες και Σεχραζάτ κουνάν έκφυλα τα περίσσια κάλλη τους υπό τους ερωτικούς ήχους κρουστών και γύρω γύρω τους ξαναμμένα πρόσωπα φαντασιώνονται και ονειρεύονται. Γιατί αυτό κάνεις όταν είσαι Μαρόκο.