Ο κορυφαίος Βρετανός θεωρητικός φυσικός, κοσμολόγος και συγγραφέας Stephen Hawking, ήρθε στον κόσμο 44 ημέρες νωρίτερα από μένα. Με ξεπέρασε στην τεκνοποιία –δύο θυγατέρες εγώ, δύο γιους και μια θυγατέρα αυτός – με ξεπέρασε και στη συζυγία– μία γαμετή εγώ, δύο αυτός (όπως και ο φιλόσοφος Σωκράτης, με τη διαφορά ότι ο Αθηναίος σοφός έριχνε στο στρώμα την Ξανθίππη και την Μυρτώ κάτω από την ίδια στέγη, τον ίδιο καιρό, ενώ ο Hawking «πήδησε» από τη μια στην άλλη διαδοχικά).
Αλλά εκεί που εγώ έμεινα πολύ πίσω είναι ο χώρος της κοσμολογίας. Δεν κατάφερα, όπως εκείνος, να κλείσω τον ελέφαντα στο σπιρτοκούτι του μυαλού μου κι έτσι δεν έχω την παραμικρή ιδέα πώς φτιάχτηκε ο χρόνος, ο χώρος και ο κόσμος μέσα σ’ αυτόν.

Τέλος, έχω μείνει πίσω και στη σχέση μου με την ακριβή μου «φιλενάδα»: τη φιλοσοφία. Ο καθηγητής Hawking με πληροφορεί ότι είναι «νεκρή». Ανήγγειλε το θάνατό της πρόπερσι (το 2011) και τον απέδωσε στην «τεμπελιά» των φιλοσόφων να παρακολουθήσουν τα άλματα της Επιστήμης, η οποία είναι ικανή (;) να δώσει απαντήσεις σε όλα τα ανοιχτά φιλοσοφικά ερωτήματα. Δεν το πιστεύω. 

Ωστόσο, παρά τις πιο πάνω διαφορές, υπάρχει κάτι που με συνδέει με τον καθηγητή Hawking: είμαστε και οι δυο άθρησκοι, που σημαίνει, έχουμε νικήσει την ελπίδα! Πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει μεταθανάτια ζωή και ότι η ιδέα περί ύπαρξης ουράνιου παράδεισου είναι μύθος. Τη μεταθανάτια ζωή έχουν ανάγκη αυτοί που φοβούνται το σκοτάδι και την εντάφια σιγή.

ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΔΙΑΛΕΞΗ

Την προπερασμένη Τρίτη (16 Απριλίου) ο καθηγητής Hawking έδωσε διάλεξη στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας, με θέμα: «Η καταγωγή του Σύμπαντος» («The Origin of the Universe»). Αν και είχε συμφωνηθεί η ομιλία του αυτή να μην καταγραφεί σε μαγνητόφωνα, κάποιοι λαθρεπίβουλοι φοιτητές χώθηκαν στην αίθουσα με κρυμμένα ψηφιακά μαγνητόφωνα και την κατέγραψαν. Έτσι το ευρύτερο κοινό έμαθε τι ακριβώς είπε ο μεγάλος αστροφυσικός για την καταγωγή του Σύμπαντος.
Είπε, λοιπόν, στους φοιτητές ότι «το Σύμπαν δεν χρειαζόταν κανέναν Θεό για να δημιουργηθεί (πριν από 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια) ούτε και τώρα χρειάζεται κάποιον Θεό για να εξακολουθεί να υπάρχει». Θεωρώ πως μια τέτοια κατηγορηματική δήλωση από έναν κορυφαίο επιστήμονα σίγουρα ταρακούνησε εκείνους τους θεόληπτους φοιτητές που δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς «επουράνιο πατέρα».
Συνεχίζοντας ο καθηγητής Hawking την ομιλία του, έθεσε στο ακροατήριό του κι ετούτα τα δύο χαριτωμένα ρητορικά ερωτήματα: «Τι έκανε ο Θεός πριν από τη θεία δημιουργία; Μήπως ετοίμαζε την κόλαση για αυτούς που θέτουν τέτοια ερωτήματα;».
Εδώ ο καθηγητής μιλά για τον προσωπικό, ανθρωπόμορφο Θεό των τριών αβρααμικών θρησκειών – Ιουδαϊσμό, Χριστιανισμό, Μωαμεθανισμό. Ο Θεός αυτός είναι δημιούργημα των ανθρώπων για τους ανθρώπους.

ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Αποτέλεσε ευχάριστη έκπληξη για μένα το ότι σημεία της εν λόγω διάλεξης του καθηγητή Hawking (και κάποια σχόλια) εμφανίστηκαν και στον ελλαδικό Τύπο. Συγκεκριμένα, στην αθηναϊκή εφημερίδα Το Βήμα διάβασα το πιο κάτω κείμενο του Θοδωρή Λαΐνα. Το μεταφέρω:
«Συνεχίζει τον κύκλο διαλέξεων που δίνει στις ΗΠΑ ο διάσημος αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ προκαλώντας, όπως κάθε φορά, πολλές συζητήσεις με τα λεγόμενά του. Η τελευταία του διάλεξη έγινε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech) και είχε θέμα με τίτλο «Η καταγωγή του Σύμπαντος». Αναπτύσσοντας τις θεωρίες του για το πώς γεννήθηκε το Σύμπαν ο κορυφαίος επιστήμονας επανέλαβε την άποψη του ότι δεν υπήρξε καμία θεϊκή παρέμβαση. «Η Μεγάλη Έκρηξη δεν χρειαζόταν τον Θεό» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Χόκινγκ.

»Ο Στίβεν Χόκινγκ ξεκίνησε την ομιλία του αναφερόμενος σε μυθολογικές και θεολογικές προσεγγίσεις σχετικά με την ύπαρξη του Κόσμου καθώς και σε υπαρξιακά ερωτήματα όπως: «Γιατί βρισκόμαστε εδώ;», «Τι έκανε ο Θεός πριν τη γέννηση του Σύμπαντος; Μήπως προετοίμαζε την κόλαση για όσους κάνουν τέτοιες ερωτήσεις;».
»Στη συνέχεια ο διάσημος αστροφυσικός έκανε αναφορά σε διάφορες κοσμολογικές θεωρίες και εστίασε σε εκείνη που έχουν αναπτύξει οι Φρεντ Χόιλ και Τόμας Γκολντ. Αυτή κάνει λόγο για ένα αιώνιο Σύμπαν που υπήρχε ανέκαθεν και δεν έχει τέλος μέσα στο οποίο γεννιούνται συνεχώς γαλαξίες από ύλη που σχηματίζεται «αυθόρμητα».
»Αναφέρθηκε επίσης στις θεωρίες που κάνουν λόγο για μια διαδικασία κατά την οποία μια Μεγάλη Έκρηξη δημιουργεί ένα Σύμπαν και όταν αυτό πεθαίνει εκδηλώνεται εκ νέου μια Μεγάλη Έκρηξη που γεννά ένα καινούργιο. Ο Χόκινγκ παρέθεσε μια σειρά από επιστημονικά δεδομένα τα οποία, όπως υποστήριξε, αποδομούν όλες αυτές τις θεωρίες. «Ο χρόνος ξεκίνησε τη στιγμή της δημιουργίας και αυτό πιθανότατα έχει συμβεί μόλις μια φορά» είπε.

»Ο Χόκινγκ θυμήθηκε μάλιστα ότι στη δεκαετία του 1980 δημοσίευσε ένα άρθρο για τη στιγμή της γέννησης του Σύμπαντος. Την ίδια περίοδο ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β είχε αποκηρύξει τις επιστημονικές προσπάθειες που μελετούσαν τη στιγμή που γεννήθηκε το Σύμπαν, τη στιγμή της Δημιουργίας, αναφέροντας ότι πρόκειται για ένα ιερό θέμα που δεν πρέπει να αγγίζεται. «Ένιωσα ανακούφιση που δεν με οδήγησαν στην Ιερά Εξέταση» είπε ο Χόκινγκ (…)».

Η Επιστήμη είναι «κρύο» πράγμα γι’ αυτούς που ψάχνουν λίγη ζεστασιά στους «κόλπους του Αβραάμ». Ασχολείται με τα «πώς», όχι με τα «γιατί», και καλά κάνει. Το ερώτημα έχει αλλάξει: από το «Ποιος δημιούργησε το Σύμπαν;», έγινε «Ποιο πράγμα δημιούργησε το Σύμπαν;». Η Επιστήμη, στην προσπάθειά της ν’ απαντήσει στο καινούργιο ερώτημα, έχει παραμερίσει τον Θεό των θρησκειών γιατί, απλά, δεν χρειάζεται.