Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου (Η.Β.) από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) δημιούργησε τις προϋποθέσεις για μια παρατεταμένη περίοδο πολιτικής αστάθειας στην ίδια τη χώρα, αλλά και παγκόσμιας ανησυχίας για τις οικονομικές επιπτώσεις του. Για την Ε.Ε. αποτελεί και ένα επικίνδυνο προηγούμενο για κάποια κράτη-μέλη της, στα οποία υπάρχουν κινήματα για αποχώρηση από την Ε.Ε.

Ειλικρινά, το βρίσκω ακατανόητο πως ο Πρωθυπουργός David Cameron προχώρησε στο δημοψήφισμα, για το οποίο είχε πρωτοκάνει λόγο στις αρχές του 2013 για να θέσει τέρμα στις αποσχιστικές απόψεις κάποιων μελών του κόμματός του.

Οι ευρωσκεπτικιστές κάτοικοι του Η.Β. υποστήριζαν πως η αποχώρησή του από την Ε.Ε. θα ενίσχυε το Λονδίνο, γνωστό ως το City γιατί αποτελεί παγκόσμιο κέντρο χρηματοοικονομικών συναλλαγών, επειδή θα απαλλασσόταν από κάποιους ρυθμιστικούς κανόνες που προωθούσε η Ε.Ε. 

Η ειρωνεία είναι ότι το Λονδίνο ψήφισε υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε., και μάλιστα με πλειοψηφία που πλησιάζει το 60%. Το ποσοστό αυτό δείχνει το κοινωνικό και πολιτισμικό χάσμα που υπάρχει μεταξύ της πρωτεύουσας και των άλλων περιφερειών του Η.Β. Όταν σε αυτό προστεθούν και τα αποτελέσματα της Σκωτίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, όπως θα δούμε παρακάτω, αντιλαμβανόμαστε από την μια τον βαθμό ακρισίας του Πρωθυπουργού David Cameron, και από την άλλη την έκταση του διχασμού που προκάλεσε στο Η.Β.

Ο κ. Cameron θα έπρεπε να είχε προβλέψει πως το δημοψήφισμα, άσχετα από την όποια έκβασή του, θα προξενούσε διχασμό στους συμπολίτες του, και αντιδράσεις από τους Ευρωπαίους εταίρους του, γιατί θα δημιουργούσε επικίνδυνο προηγούμενο και για άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε.

Τώρα, ευρισκόμενος προ ενός απροσδόκητου γεγονότος, ο David Cameron δήλωσε πως παραιτείται από τη θέση του πρωθυπουργού, και ο αντικαταστάτης του θα επιλεγεί στο συνέδριο του κόμματος των Συντηρητικών τον Οκτώβριο του 2016.

Στο διάγγελμά του, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος, ο David Cameron είπε και τα ακόλουθα:

«Συγχαίρω όσους συμμετείχαν. Πρέπει να ακολουθήσουμε τη βούληση του λαού. Θέλω να διαβεβαιώσω τις αγορές, τους Βρετανούς και τους Ευρωπαίους δεν θα υπάρχει σημαντική αλλαγή στις ζωές μας, δεν θα υπάρξουν αλλαγές στον τρόπο που ταξιδεύουμε. Αυτό θα απαιτήσει τη συμμετοχή της Σκωτίας και της Βόρειας Ιρλανδίας. Πρέπει να παραμείνουμε ισχυροί στη χώρα». 

Ιδιαίτερη σημασία έχει η προτελευταία πρόταση της παραπάνω δήλωσης του κ. Cameron:

«Αυτό θα απαιτήσει τη συμμετοχή της Σκωτίας και της Βόρειας Ιρλανδίας».

Από τη θέση του πρωθυπουργού έπρεπε να γνωρίζει πως οι δύο αυτές κρατικές οντότητες του Η.Β. περίμεναν την ευκαιρία να αποσχισθούν από το Η.Β.

Το 2014 η Σκωτία είχε διενεργήσει δημοψήφισμα για την αποχώρησή της από το Η.Β., το αποτέλεσμα του οποίου ήταν 55% κατά της αποχώρησης και 45% υπέρ. 

Σε πρόσφατη δήλωσή της η Πρωθυπουργός της Σκωτίας, Nicola Sturgeon, έκανε το ακόλουθο σχόλιο: «Η ψηφοφορία εδώ καθιστά σαφές ότι οι Σκωτσέζοι βλέπουν το μέλλον τους στους κόλπους της ΕΕ».

Από την πλευρά της η Βόρεια Ιρλανδία πάντα το έφερε βαρέως που διοικητικά είχε αποκοπεί βιαίως από την υπόλοιπη Ιρλανδία, και προσαρτήθηκε στην Βρετανία, ενώ η υπόλοιπη Ιρλανδία είναι μέλος της Ε.Ε. Ως εκ τούτου, και η Βόρεια Ιρλανδία θα αδράξει την ευκαιρία να κάνει δημοψήφισμα για την επανένωσή της με την υπόλοιπη Ιρλανδία, της οποίας εθνολογικά και ιστορικά αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα. 

Οι μελλοντικές αυτές εξελίξεις θα έχουν ως αποτέλεσμα το Η.Β. να αποτελεί πολιτικό ευφημισμό, καθότι θα απαρτίζεται μόνο από την Αγγλία και την Ουαλία. Το παράδοξο με την Ουαλία είναι ότι ενώ στο σύνολό της ψήφισε υπέρ του Brexit, η πρωτεύουσά της Κάρντιφ ψήφισε υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε. με ποσοστό 60%, όπως και το Λονδίνο.

Τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου για την αποχώρηση ή για την παραμονή του Η.Β. στην Ε.Ε. σε γενικές γραμμές είναι τα ακόλουθα:

*Υπέρ της αποχώρησης: 17.410.742 ψήφοι (52% του συνόλου).

*Υπέρ της παραμονής: 16.141.241 ψήφοι (48% του συνόλου)

Κατά περιφέρειες οι πολίτες ψήφισαν ως ακολούθως:

*Αγγλία: Υπέρ της αποχώρησης: 53%,

Υπέρ της παραμονής: 47% 

* Ουαλία: Υπέρ της αποχώρησης: 52,5%

Υπέρ της παραμονής: 47,5%

*Σκωτία: Υπέρ της αποχώρησης: 38%

Υπέρ της παραμονής: 62%

*Β. Ιρλανδία: Υπέρ της αποχώρησης: 44%

Υπέρ της παραμονής: 56%

Το γεγονός ότι λίγες ημέρες μετά από το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου πάνω από τρία εκατομμύρια πολίτες του Η.Β. έχουν υπογράψει αίτημα για τη διενέργεια δεύτερου δημοψηφίσματος, είναι ενδεικτικό της αγωνίας που επικρατεί για τις επιπτώσεις από την αποχώρηση από την Ε.Ε. 

ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ BREXIT ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Έντονες είναι οι ανησυχίες μεγάλου μέρους της επιστημονικής και ερευνητικής κοινότητας του Η.Β., η οποία περιλαμβάνει πολλούς Έλληνες, για τις αρνητικές επιπτώσεις της αποχώρησης από την Ε.Ε., γιατί προβλέπεται ότι θα παύσουν να χρηματοδοτούνται ερευνητικά προγράμματα.

Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα, ο Βένκρι Ραμακρίσναν, κάτοχος Βραβείου Νομπέλ, και Πρόεδρος της Βασιλικής Εταιρείας Επιστημών, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Στις επερχόμενες διαπραγματεύσεις πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η έρευνα, η οποία αποτελεί τον θεμέλιο λίθο μιας βιώσιμης οικονομίας, δεν θα στερηθεί κεφάλαια και η κυβέρνηση πρέπει να φροντίσει, ώστε η συνολική χρηματοδότηση της επιστήμης να διατηρηθεί στα σημερινά επίπεδα».

Σημειωτέον ότι κατά τη διάρκεια του 2007 – 2013 ερευνητές του Η.Β. είχαν λάβει ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις 8,8 δισεκατομμύρια ευρώ. Σε διάσημα πανεπιστήμια του Η.Β., όπως για παράδειγμα το Κέμπριτζ, περίπου το ένα τέταρτο των ερευνητών προέρχεται από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, και της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης.

Σε 35.000 ανέρχονταν οι Έλληνες που το 2015 σπούδαζαν σε πανεπιστήμια του Η.Β. Οι Έλληνες φοιτητές πλήρωναν τα ίδια δίδακτρα με τους Βρετανούς φοιτητές, που κυμαίνονταν μεταξύ 11.000 και 12.000 ευρώ το χρόνο, ενώ οι φοιτητές που προέρχονταν από χώρες που δεν ήταν μέλη της Ε.Ε. πλήρωναν γύρω στις 18.000 ευρώ το χρόνο.

Ως εκ τούτου, τώρα που το Η.Β. αποχώρησε από την Ε.Ε. και οι Έλληνες φοιτητές θα πληρώνουν δίδακτρα 18.000 ευρώ το χρόνο.

Επιπλέον, θα υπάρξουν και προβλήματα για την είσοδο των Ελλήνων φοιτητών στο Η.Β. γιατί θα χρειάζονται βίζα, και δεν θα έχουν πρόσβαση στα επιδόματα και στα δάνεια που μέχρι τώρα ίσχυαν για τους πολίτες των κρατών – μελών της Ε.Ε.

Με τις μέχρι τώρα ισχύουσες διατάξεις τα δάνεια των φοιτητών ήταν άτοκα, και αποπληρώνονταν όταν οι φοιτητές αποπεράτωναν τις σπουδές τους, και οι ετήσιες αποδοχές τους ήταν πάνω από 24.000 ευρώ.

Η αποχώρηση του Η.Β. από την Ε.Ε. θα επηρεάσει και τους Έλληνες που ζουν και εργάζονται στο Η.Β. χωρίς να είναι υπήκοοί του. Το βέβαιο είναι ότι το δικαίωμά αυτό αν δεν τους αφαιρεθεί, θα μειωθεί σημαντικά.

Οι αρνητικές επιπτώσεις για τους Έλληνες φοιτητές και εργαζόμενους στο Η.Β. δεν σταματούν εδώ, καθότι δεν θα έχουν εύκολη πρόσβαση στα νοσοκομεία της χώρας, οι μισθοί τους ίσως να μην είναι οι ίδιοι με τους μισθούς πολιτών του Η.Β. με τα ίδια προσόντα, καθότι οι εργοδότες θα μπορούν να προσλαμβάνουν προσωπικό από χώρες της Ασίας, με μειωμένους μισθούς και περισσότερες ώρες εργασίας, κάτι που γίνεται και στην Αυστραλία.

Οι αρνητικές επιπτώσεις θα επεκταθούν και στις εμπορικές συναλλαγές της Ελλάδας με το Η.Β., οι οποίες σε ετήσια βάση κυμαίνονται γύρω στα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Η υποτίμηση της αγγλικής λίρας έναντι του ευρώ και του δολαρίου Αμερικής που ήδη έχει λάβει χώρα στα διεθνή χρηματιστήρια, θα έχει ως αποτέλεσμα τα ελληνικά προϊόντα που εξάγονται στο Η.Β. να είναι πιο ακριβά, και ως εκ τούτου οι εξαγωγές θα μειωθούν. 

Επιπρόσθετα, οι αρνητικές επιπτώσεις στο Η.Β. που θα ακολουθήσουν την αποχώρησή του από την Ε.Ε. θα μειώσουν την αγοραστική ικανότητα των πολιτών του, γεγονός που από τη μια θα περιορίσει τη ζήτηση ελληνικών προϊόντων, και από την άλλη θα μειώσει τον αριθμό Βρετανών που επισκέπτονται την Ελλάδα ως τουρίστες κάθε χρόνο. Όταν λάβουμε υπόψη ότι ο αριθμός Βρετανών τουριστών ανέρχεται στα δύο εκατομμύρια το χρόνο, αντιλαμβανόμαστε τον αντίκτυπο που θα έχει στον ελληνικό τουρισμό, ιδιαίτερα τώρα που η Ελληνική Κυβέρνηση στον τουρισμό προσβλέπει και την ανάκαμψη της οικονομίας της.

Από τα παραπάνω προκύπτει το συμπέρασμα πως το Brexit δεν θα επηρεάσει αρνητικά μόνο το Η.Β., αλλά και πολλές άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων είναι και η Ελλάδα.