Το σιτάρι ήταν γνωστό πολλούς αιώνες πριν από τη γέννηση του Χριστού. Αλλά οι άνθρωποι το έτρωγαν τότε, όπως τρώμε σήμερα το ρύζι. Αργότερα άρχισαν να το τρίβουν και να παρασκευάζουν χυλό. Τελικά επινόησαν το ζύμωμα και το φούρνο. Αλλά χρειάστηκε πολύς χρόνος ακόμη ώσπου να παρασκευαστούν… καρβέλια σημερινού τύπου! 

Η ανακάλυψη του ψωμιού συνδέεται φυσικά με την ανακάλυψη του σιταριού και των άλλων δημητριακών. Κινέζοι ιστορικοί μας λένε ότι το σιτάρι ήταν ήδη γνωστό στη Κίνα 2822 χρόνια προ Χριστού. Σύμφωνα με αυτή τη βεβαίωση, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η χρήση του ψωμιού χρονολογείται από τις πρώτες περιόδους της αρχαιότητας. Αυτό δε σημαίνει ότι η τέχνη για την παρασκευή του ψωμιού έγινε δια μιας γνωστή. 

Αντίθετα, προόδευσε με τον ίδιο ρυθμό όπως και οι πολιτισμοί. Ο άνθρωπος κατ’ αρχήν αρκείται απλώς να τρώει τους κόκκους του σιταριού χωρίς καμία προηγούμενη κατεργασία. Κόβει τα στάχια, ακόμη πράσινα και φουσκωμένα από χυμό για να τραφεί. Όταν ανακαλύφθηκε η φωτιά, τη χρησιμοποίησε για να βράζει τους κόκκους. 

Το σιτάρι τότε τρωγόταν όπως τρώμε σήμερα το ρύζι. Ένα τέτοιο φαγητό, δεν ήταν ασφαλώς και τόσο ευκολοχώνευτο γι’ αυτό, ο άνθρωπος σκέφτηκε να το τρίβει με την πέτρα ή με κάτι σαν γουδοχέρι. Το αλεύρι άρχισε να το τρώει βρεμένο ή στη μορφή χυλού. Αυτό το κατασκεύασμα άρχισε να το ξεραίνει στον ήλιο ή κοντά στη φωτιά. Οι μεγάλοι λαοί της αρχαιότητας γνώριζαν το ψωμί και το χρησιμοποιούσαν. Οι Έλληνες το θεωρούσαν δώρο της Δήμητρας της θεάς της γεωργίας. 

Γενικά, το ψωμί θεωρήθηκε και θεωρείται αληθινό δώρο του Ουρανού. 

Πολλοί λένε πως τελικά όπως το ξέρουμε, μας ήλθε από τη Μικρά Ασία. Οι γυναίκες και δούλοι εκείνης της εποχής έπρεπε να ξέρουν να αλέθουν το σιτάρι και να παρασκευάζουν τη ζύμη. Για το ψήσιμό του κατασκευάστηκαν κάθε λογής φούρνοι και τελικά η παρασκευή του ψωμιού έγινε αληθινή βιομηχανία στην Αθήνα. 

Στην Αίγυπτο η τέχνη της παρασκευής του ψωμιού έφθασε, σχεδόν, σε βαθμό τελειότητας. Πράγματι στην Αυλή των Φαραώ υπήρχε το αξίωμα του «μεγάλου αρτοφύλακος» που προΐστατο των αρτοποιών και των μαγείρων του παλατιού. Ο λαός του Ισραήλ έμαθε τον τρόπο παρασκευής του ψωμιού από τους Αιγυπτίους. Χάρις σε αυτό, μπόρεσε ο Αβραάμ να αντιμετωπίσει το 2289 π.Χ. ένα τρομερό λιμό. Πολύ αργότερα γνώρισαν το ψωμί οι Γαλάτες, αλλά σε χονδροειδή μορφή. Το έψηναν απλώς επάνω στην πυροστιά ή σε μια μεταλλική πλάκα που την πύρωναν προηγμένως. Την σκέπαζαν με τη γάστρα και από πάνω έβαζαν χόβολη. Βέβαια για τους για τους πρόγονους των Γάλλων, το ψωμί δεν ήταν η βασική τους τροφή μια και ζούσαν, βασικά, από το κυνήγι και το ψάρεμα. 

Ωστόσο, ήταν αυτοί που επινόησαν ένα νέο τρόπο παρασκευής του ψωμιού. Σύμφωνα με την παράδοση θεωρούνται μεγάλοι πότες. Αντικατέστησαν το νερό για την παρασκευή της ζύμης, με μπύρα. Το ψωμί που παρασκευάστηκε με μπύρα θεωρήθηκε καλύτερο. Προς το τέλος του 13ου αιώνα εκτιμούσαν το ψωμί που κατασκεύαζαν στο Παρίσι για την ποιότητά του. Το 16ο αιώνα, πάλι οι Γάλλοι αρτοποιοί κατασκεύαζαν και πωλούσαν πέντε είδη ψωμιού. Ψωμί μαλακό, ψωμί αστικό, ψωμί λευκό, ψωμί μαύρο και ψωμί ειδικό για τους κληρικούς της Παναγίας των Παρισίων.

Επί βασιλείας Λουδοβίκου 14ου το ψωμί πήρε σχήμα μακρουλό και ονομάστηκε «μακρύ ψωμί» και θα πρέπει να θεωρηθεί η σημερινή bagette. Στη Γαλλία το επάγγελμα του αρτοποιού εμφανίστηκε λίγο πριν από τη βασιλεία του Καρλομάγνου. Γρήγορα αναπτύχθηκε στις πόλεις. Οι κάτοικοι των πόλεων έκριναν πως ήταν πιο οικονομικό να αγοράζουν το ψωμί τους, παρά να το παρασκευάζουν μόνοι τους. 

Στην ύπαιθρο το φαινόμενο υπήρξε αντίθετο. Στην πατρίδα μας, παρά την πρόοδο της τεχνολογίας, μερικοί διατηρούν την αδυναμία τους για τον πατροπαράδοτο φούρνο, με τα ξύλα, που ακόμη χρησιμοποιείται στην ύπαιθρο και σε ορισμένα παραδοσιακά αρτοποιία των μεγάλων πόλεων. 

Τα πολύ παλιά χρόνια οι αρτοποιοί και οι μυλωνάδες, υπήρξαν θύματα της οργής του λαού όταν έλειπε το ψωμί και πολλοί από αυτούς αντιμετώπισαν και τη Δικαιοσύνη. Αν τύχαινε να είχαν ψωμιά πολύ ελαφρά ή κακής ποιότητας, μαστιγώνονταν στους δρόμους της πόλεως. 

Το 1542 κάποιος Γάλλος αρτοποιός, ο Λανγκλουά, καταδικάστηκε να ραβδιστεί στην αγορά του Παρισιού. Υποχρεώθηκε να επιστρέψει το αντίτιμο όλων των ψωμιών που είχε πουλήσει. Μπήκε στη φυλακή, ενώ το αλεύρι και το σιτάρι του δημεύθηκαν και κάηκαν.

*Πηγή: Ιστορία εικονογραφημένη-Πάπυρος.