Σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο για την Ελλάδα, με την οικονομία της ακόμη να βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση, με τους Θεσμούς (πρώην Τρόικα) να επιμένουν για μεταρρυθμίσεις που πλήττουν κυρίως τους εργάτες και τους συνταξιούχους, και με την Τουρκία να αμφισβητεί την ισχύ της Συνθήκης της Λωζάνης, η επίσκεψη στην Ελλάδα του Προέδρου των ΗΠΑ, κ. Μπαράκ Ομπάμα, στις 15 – 16 Νοεμβρίου, έστειλε το μήνυμα πως η Ελλάδα, το λίκνο της δημοκρατίας, πρέπει να έχει την κατανόηση και την συμπαράσταση από την διεθνή κοινότητα.
Σε αυτό το σημείο κρίνω πως χρειάζονται κάποιες εισαγωγικές πληροφορίες για τον Πρόεδρο των ΗΠΑ. Ο κ. Μπαράκ Ομπάμα γεννήθηκε το 1961 και είναι ο 44os Πρόεδρος των ΗΠΑ. Εκλέχθηκε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2008 και ανέλαβε τα καθήκοντά του Προέδρου στις 20 Ιανουαρίου 2009. Επανεκλέχθηκε για δεύτερη συνεχόμενη θητεία στις εκλογές της 6ης Νοεμβρίου 2012.
Τον Οκτώβριο του 2009 έγινε ο τέταρτος Αμερικανός Πρόεδρος που έλαβε το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, ενώ είχε ανακηρυχθεί δύο χρονιές (2008 και 2012) πρόσωπο της χρονιάς από το περιοδικό Time.
Κατά τη διάρκεια της διήμερης επίσκεψής του στην Ελλάδα ο κ. Ομπάμα συνέβαλε στο να δημιουργηθούν κάποιες θετικές προσδοκίες για την κατανόηση της κρίσης που μαστίζει την ελληνική οικονομία, και για τις κοινωνικές της επιπτώσεις.
Οι αναφορές του στην ελληνική αρχαιότητα, και κυρίως στην αρχαία ελληνική δημοκρατία, είχαν ως στόχο την αναγνώριση της συμβολής της Ελλάδας στην επικράτηση των δημοκρατικών πολιτευμάτων. Συγκεκριμένα, τόνισε πως στην Ελλάδα γεννήθηκαν ορισμένες από τις κεντρικές ιδέες του δυτικού πολιτισμού.
Ο κ. Ομπάμα δεν παρέλειψε να τονίσει την ανάγκη ελάφρυνσης του χρέους της Ελλάδας, με την προϋπόθεση ότι θα συνεχισθούν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα καταστήσουν την Ελλάδα πιο ελκυστική για επενδύσεις, με αποτέλεσμα να αποτρέψουν την επανεμφάνιση των προβλημάτων που οδήγησαν στην οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων. Σημαντικό είναι το γεγονός πως ο κ. Ομπάμα δεν δίστασε να εκφράσει την άποψη ότι, στην κατάσταση που βρίσκεται η οικονομία της Ελλάδας, εκείνο που απαιτείται είναι η ελάφρυνση του χρέους για να επανέλθει στο δρόμο της ανάπτυξης, και όχι τα προγράμματα λιτότητας που επιμένει να επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Από την πλευρά του, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, κ. Αλέξης Τσίπρας, τόνισε ότι η ελληνική οικονομία και η κοινωνία δεν αντέχουν άλλη λιτότητα, και ζήτησε ουσιαστική μείωση του χρέους από τους εταίρους, ενώ παράλληλα δήλωσε πως η Ελληνική Κυβέρνηση θα συνεχίσει με αποφασιστικότητα να προωθεί τις μεταρρυθμίσεις που ευνοούν την ανάπτυξη.
Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΜΠΑΡΑΚ ΟΜΠΑΜΑ
Με την ομιλία του στο κατάμεστο αμφιθέατρο του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» ολοκλήρωσε τη διήμερη επίσκεψή του στην Αθήνα ο κ. Μπαράκ Ομπάμα. Θα αναφερθώ σε αποσπάσματα από την ομιλία του, γιατί κρίνω πως έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς είχε κάνει αναφορές στην διαχρονική προσφορά της Ελλάδας σε διάφορους τομείς των γραμμάτων, των τεχνών και της δημοκρατίας.
Αρχικά αναφέρθηκε ως ακολούθως στην επιθυμία του να επισκεφθεί την Ελλάδα πριν από τη λήξη της δεύτερης θητείας του ως Πρόεδρος των ΗΠΑ: «Ήθελα πολύ στο τελευταίο μου ταξίδι να έρθω στην Ελλάδα, έπρεπε να δω την Ακρόπολη αλλά και να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για όσα προσέφερε ο ελληνικός λαός ανά τους αιώνες».
Μίλησε για τους αρχαίους φιλοσόφους, και για την πρώτη μορφή της δημοκρατίας, όπως διαμορφώθηκε στην Αθήνα κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., και τόνισε πως σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας η φλόγα που άναψε στην Αθήνα δεν έσβησε ποτέ.
«Έχουμε χρέος στην Ελλάδα», αναγνώρισε ο κ. Ομπάμα, «καθώς εδώ, πριν από 25 αιώνες, στους βράχους αυτής της πόλης δημιουργήθηκε μια νέα ιδέα, η Δημοκρατία και το Κράτος». Δεν παρέλειψε να αναγνωρίσει πως οι προπάτορες του αμερικανικού έθνους είχαν λάβει υπόψη την αρχαία Ελλάδα, και στο Σύνταγμά τους αναγνώρισαν τα ίσα δικαιώματα των Αμερικανών πολιτών.
Ιδιαίτερη απήχηση είχε το ακόλουθο σχόλιο του κ. Μ. Ομπάμα: «Στις δημοκρατίες δεν υπάρχουν αποκλεισμοί. Οι δημοκρατίες βοηθούν τους πρόσφυγες. Και ποτέ άλλοτε στον κόσμο δεν έχουμε δει τέτοια συμπόνια προς τους πρόσφυγες, όπως στην Ελλάδα. Η γενναιοδωρία των Ελλήνων ενέπνευσε τον κόσμο. Η Ελλάδα δεν μπορεί να επωμιστεί μόνη της το προσφυγικό. Η δημοκρατία σας όμως ανοίγει την αγκαλιά της».
Αναφερόμενος στις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, ο κ. Μ. Ομπάμα είπε τα ακόλουθα: «Εδώ στην Ελλάδα, καταλαβαίνω ότι υπάρχει μία κατάσταση μεταρρυθμίσεων. Για να παραμείνει η Ελλάδα ανταγωνιστική έπρεπε να γίνουν οι μεταρρυθμίσεις… Σήμερα ο προϋπολογισμός σας εμφανίζει πλεόνασμα. Θα ήθελα να συγχαρώ τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα για τις μεταρρυθμίσεις. Θα συνεχίσετε να έχετε την υποστήριξη των ΗΠΑ. Εγώ θα συνεχίσω να λέω στους πιστωτές ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα που διευκολύνουν τη βιωσιμότητα του χρέους. Το χρέος είναι κλειδί για να ανακάμψει η χώρα».
Ενθουσιώδη χειροκροτήματα ακολούθησαν την αναφορά της λέξης φιλότιμο, η οποία δεν υπάρχει σε άλλες γλώσσες. Χαρακτηριστικά ο κ. Ομπάμα είπε τα ακόλουθα: «Φιλότιμο. Το βλέπω κάθε μέρα και αυτό μου δίνει ελπίδα».
Ο Μπαράκ Ομπάμα έκλεισε την ομιλία του ως ακολούθως: «Ο πιο σημαντικός ρόλος δεν είναι του Προέδρου, αλλά του πολίτη. Πάντα οι πολίτες θα αποφασίζουν το είδος της χώρας που θα ζήσουν. Ο δήμος θα παίρνει τις αποφάσεις. Ζήτω η Ελλάδα».
Κατά τη διάρκεια της διήμερης παραμονής του στην Ελλάδα ο κ Μ. Ομπάμα αναφέρθηκε και σε θέματα που αφορούν την οικονομία σε παγκόσμια κλίμακα.
Για παράδειγμα, έκανε λόγο για την τάση που τα τελευταία χρόνια μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες μεταφέρνουν τις παραγωγικές τους δραστηριότητες από χώρες όπως οι ΗΠΑ, και από ηπείρους όπως η Ευρώπη και η Αυστραλία, σε χώρες με χαμηλότερες αμοιβές εργασίας, για καθαρά κερδοσκοπικούς λόγους.
Επίσης παρατήρησε πως όταν βλέπουμε μεγάλες εταιρείες που λειτουργούν με διαφορετικούς κανόνες και αποφεύγουν τους φόρους τους, αυτό γεννά αίσθημα αδικίας. Αυτή είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις σήμερα, τόνισε, ιδιαίτερα όταν η αμοιβή ενός διευθύνοντος συμβούλου σε μια ημέρα είναι μεγαλύτερη από το ετήσιο εισόδημα ενός απλού εργάτη.
Για την αποφυγή αυτών των ακραίων ανισοτήτων ο κ. Ομπάμα τόνισε πως στην εποχή μας χρειαζόμαστε γενναίους πολιτικούς που θα δράσουν υπέρ των νέων θέσεων εργασίας και των καλύτερων μισθών. Ξέρουμε, είπε, ότι πρέπει να επενδύσουμε στη μόρφωση των νέων ανθρώπων, και ότι πρέπει να ενθαρρύνουμε την επιχειρηματικότητα, αλλά παράλληλα να έχουμε ένα κοινωνικό πακέτο για τους αδύναμους.
ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Προκόπης Παυλόπουλος, καλωσόρισε ως ακολούθως τον κ. Μπαράκ Ομπάμα:
«Κύριε Πρόεδρε,
Σας υποδέχομαι στην Αθήνα και στην Προεδρία της Δημοκρατίας κατά το τέλος της θητείας σας, ως τον Πρόεδρο των ΗΠΑ ο οποίος υπηρέτησε συνειδητά και με συνέπεια τον σεβασμό του Ανθρώπου, την εμπέδωση της Ειρήνης και την υπεράσπιση της Δημοκρατίας καθώς και του «δίδυμου αδελφού» της, του Κοινωνικού Κράτους Δικαίου, υψώνοντας «τείχος αναχαίτισης» των ακραίων ανισοτήτων που απειλούν ευθέως την κοινωνική συνοχή.
Δεύτερον, και δίχως να μας κάμπτει το βαρύτατο οικονομικό και κοινωνικό κόστος μιας εν πολλοίς λανθασμένης και αδιέξοδης πολιτικής λιτότητας, συνεχίζουμε αταλάντευτοι την πορεία μας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του σκληρού πυρήνα της, της Ευρωζώνης.}
Τρίτον, ανταποκρινόμαστε με αδιαπραγμάτευτη αξιοπρέπεια στο τεράστιο Προσφυγικό ζήτημα, το οποίο έχει ως κύρια αιτία τον πόλεμο στην Συρία και την ευρύτερη περιοχή, και το οποίο κάθε άλλο παρά οφείλεται σε δικά μας λάθη…
Με αυτές τις σκέψεις, κ. Πρόεδρε, σας προτρέπουμε από εδώ, την Αθήνα, της οποίας αιώνιο σύμβολο είναι ο Παρθενώνας, ο Παρθενώνας της Δημοκρατίας και του Πολιτισμού, να συνεχίσετε, και μετά τη λήξη της θητείας σας, να υπηρετείτε τα ίδια ιδανικά. Καθένας γνωρίζει ότι η προσωπικότητά σας θ’ ακτινοβολεί και στο μέλλον».
Είμαι της γνώμης ότι από τα παραπάνω προκύπτει πως σε αυτήν τη δύσκολη για την Ελλάδα συγκυρία, η επίσκεψη του Προέδρου των ΗΠΑ, κ. Μπαράκα Ομπάμα, τα θετικά του σχόλια για τον ελληνικό πολιτισμό, καθώς και η αναγνώριση των προσπαθειών που καταβάλλει η Ελληνική Κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, θα έχουν ευνοϊκή απήχηση σε διεθνή κλίμακα.