«Δύσκολα χρόνια για να δουλεύεις σε εφημερίδα» είπε ένας συνάδελφος προχθές όταν ο εκδοτικός οργανισμός Fairfax ανακοίνωσε πάλι, ότι θα διώξει προσωπικό. Ναι, είναι όντως δύσκολα, αλλά όταν διώχνεις δημοσιογράφους από μία εφημερίδα το σίγουρο είναι ότι τα πράγματα θα δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο. Γιατί ενώ τις προηγούμενες φορές, οι απολυμένοι της Fairfax προέρχονταν από διαφορετικά τμήματα και ειδικότητες, τώρα και οι 125 υποψήφιοι άνεργοι είναι δημοσιογράφοι. Λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της διοίκησης για τις απολύσεις, το προσωπικό της Fairfax κατέβηκε σε απεργία διαρκείας μίας εβδομάδας. Αυτή η εβδομάδα όμως, δεν είναι σαν όλες τις άλλες για την Αυστραλία. Είναι η εβδομάδα που θα κατατεθεί ο προϋπολογισμός. Είναι η εβδομάδα που o πλουραλισμός αναλύσεων για τον προϋπολογισμό είναι ζωτικής σημασίας. O διάλογος και η πολυφωνία των MME είναι απαραίτητα και πρωταρχικά στοιχεία της Δημοκρατίας και της σωστής λειτουργίας της.
Η διοίκηση ανακοίνωσε ότι οι εφημερίδες του συγκροτήματος The Age, The Sydney Morning Herald και Financial Review θα συνεχίζουν να εκδίδονται κανονικά. Η απορία μας για το πώς είναι δυνατό μία εφημερίδα ή η ηλεκτρονική σελίδα της να συνεχίσει «κανονικά» όταν οι άνθρωποι που την δημιουργούν, οι άνθρωποι που παράγουν το προϊόν που καθορίζει την ύπαρξή της δεν εργάζονται, λύθηκε την Πέμπτη στην πρώτη «απεργιακή» έκδοση των εφημερίδων της Fairfax.
Στην The Age για παράδειγμα, οι ειδήσεις ήταν παλιές, αναμασημένες από κάποια άλλα ΜΜΕ, άνευ ουσίας και ενδιαφέροντος. Ήταν φανερό ότι η εφημερίδα δεν «στήθηκε» από δημοσιογράφους, αλλά από κάποιους πανικόβλητους αρχισυντάκτες που προσπάθησαν πώς και πώς να βάλουν γράμματα στο χαρτί. Και μόνο το γεγονός ότι ο/οι αρχισυντάκτες της δημοσίευσαν ολόκληρη την ομιλία του πρώην πρωθυπουργού Tony Abbott, παράγραφο προς παράγραφο και χωρίς κανένα σχολιασμό, τα λέει όλα.
Και οι απολύσεις του ενός στους τέσσερις δημοσιογράφους της Fairfax που μαζί με όλα τα άλλα μέτρα θα εξοικονομήσουν όπως είπε η διοίκηση γύρω στα $30 εκατ., είναι σίγουρο ότι επιφυλάσσουν πολλές ακόμα «απεργιακές» εκδόσεις, και μετά το πέρας της επόμενης «απεργιακής» εβδομάδας.
Με το μεγαλύτερο πολιτικό γεγονός της χρονιάς την επόμενη εβδομάδα και με δεδομένο τον συγκεντρωτισμό που επικρατεί στα ΜΜΕ της Αυστραλίας η απεργία, σ’ αυτή τη φάση τουλάχιστον, σημαίνει λιγότερους δημοσιογράφους για την κάλυψη του προϋπολογισμού, λιγότερη έρευνα και, σίγουρα, λιγότερο έλεγχο και ανάλυση της πιο σημαντικής πολιτικής της κυβέρνησης η οποία καθορίζει τη ζωή όλων μας. Παράλληλα, όπως επισημαίνει ο Sean Kelly στο Monthly, θα στερηθούμε και τις απόψεις και εξειδικευμένες αναλύσεις εξαίρετων επιστημόνων.
Εν τω μεταξύ, είναι γνωστό σε όλους μας ότι τόσο η τηλεόραση όσο και το ραδιόφωνο χρησιμοποιούν τις ειδήσεις και αναλύσεις των εφημερίδων για την κάλυψη όχι μόνο του προϋπολογισμού, αλλά και άλλων σημαντικών πολιτικών γεγονότων και οι μόνες εφημερίδες που θα έχουν το προσωπικό να αναλύσουν και βέβαια να προωθήσουν την ατζέντα τους για τον προϋπολογισμό την επόμενη εβδομάδα θα είναι μόνο αυτές του κ. Rupert Murdoch, που όλοι γνωρίζουμε ποιους στηρίζει.
Και για να μην παρεξηγηθούμε, το συντακτικό προσωπικό της Fairfax, ξεκαθαρίζω ότι κάνει πολύ καλά που απεργεί. Στο σημείο που η διοίκηση του συγκροτήματος οδήγησε την κατάσταση, είναι το μόνο που μπορεί να κάνει για να αντισταθεί σ’ αυτή τη μαζική «σφαγή» της ομάδας σύνταξης. Γιατί γνωρίζει, όπως γνωρίζουμε και όλοι μας, ότι χωρίς αυτήν την ομάδα, η ύλη των ΜΜΕ της Fairfax θα υποβαθμιστεί ακόμα περισσότερο και αυτό θα οδηγήσει με νομοτελειακή ακρίβεια στην καταστροφή.
Αν η διοίκηση του συγκροτήματος θεωρεί ότι μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που έχουν επιβάλει στο χώρο οι κολοσσοί Google και Facebook απολύοντας το συντακτικό της δυναμικό, συγνώμη, αλλά οι άνθρωποι στην κυριολεξία δεν ξέρουν τι τους γίνεται.
Το επόμενο έτος η Morgan Stanley προβλέπει ότι τα $5 δις από τα $12 δις της αυστραλιανής διαφημιστικής αγοράς θα πάνε στην τσέπη αυτών των κολοσσών, αλλά η συγκεκριμένη απόφαση της διοίκησης της Fairfax που, όπως όλα τα άλλα ΜΜΕ της χώρας μας, λόγω αυτών των κολοσσών αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, «βάφει» το μέλλον του συγκροτήματος με ακόμα πιο μελανά χρώματα.
Από τη μείωση του μισθού του γενικού διευθυντή της Fairfax κ. Greg Hywood, που λαμβάνει βασικό ετήσιο μισθό $1,6 εκατ. τον χρόνο, συν τα μπόνους του αλλά και άλλων παχυλών μισθών θα έπρεπε να ξεκινήσει η διοίκηση της Fairfax τις περικοπές και όχι απολύοντας τους ανθρώπους που μέσα από την εργασία τους πληρώνονται αυτοί οι παχυλοί μισθοί.
Η Google και το Facebook θα συνεχίσουν να παίρνουν την μερίδα του λέοντος της αυστραλιανής διαφημιστικής πίτας και μετά το 2020, αυτή η μερίδα προβλέπεται ότι θα μεγαλώσει ακόμα περισσότερο, κανένας δεν το αμφισβητεί αυτό.
Εκείνο για το οποίο όλοι αναρωτιούνται σήμερα είναι το μοντέλο που πρέπει να ακολουθήσουν τα ΜΜΕ προκειμένου να επιβιώσουν. Και αυτό το μοντέλο δεν στηρίζεται στην «εξαφάνιση» των δημοσιογράφων και την υποβάθμιση της ύλης τους.
Το παράδειγμα των New York Times που δεν συρρικνώνονται, αλλά επεκτείνονται και στην Αυστραλία είναι ενδεικτικό. Η δημοσιογραφική τους ομάδα μεγαλώνει, δεν συρρικνώνεται. Ζητούν από όσους χρησιμοποιούν την διαδικτυακή τους έκδοση να πληρώσουν. Και ο καταναλωτής – αναγνώστης της εποχής μας είναι συνηθισμένος να πληρώνει σχεδόν για όλα, αρκεί βέβαια να ξέρει ότι τα χρήματά του πιάνουν τόπο και δεν πληρώνει για να διαβάζει «σκουπίδια» και συνταγές!
Γιατί ας μην κοροϊδευόμαστε, συνταγές για λουκουμάδες και παξιμάδια έγραφε και ο Τσελεμεντές πριν από 80 χρόνια και είναι ακόμα επίκαιρες. Άσε που αν σου πέσει λίγο αλεύρι παραπάνω δεν πρόκειται να έρθει και το τέλος του κόσμου. Η παραπληροφόρηση, όμως, ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την ιντερνετόσφαιρα γενικώς, είναι πολύ πιο επικίνδυνη.
Οι δημοσιογράφοι δεν είναι οι μόνοι που συμβάλλουν στη σωστή πληροφόρηση του κοινού, που προσεγγίζουν τα όσα συμβαίνουν γύρω μας με κριτικό βλέμμα και μας βοηθούν στο να καταλάβουμε καλύτερα τι κρύβεται πίσω από την γυαλιστερή επιφάνεια που πολιτικοί, τραπεζίτες, μεγαλοεπιχειρήσεις και όσοι γενικώς έχουν την εξουσία στα χέρια τους, προσπαθούν να μας πλασάρουν. Είναι όμως μέρος αυτής της ομάδας ανθρώπων. Γι’ αυτό όταν βάλλονται οι δημοσιογράφοι, βάλλεται και η Δημοκρατία.
Δεν είναι λύση να διώχνεις δημοσιογράφους από ένα ΜΜΕ· είναι αυτοκτονία, σκάβεις τον τάφο σου. Αν η Fairfax ή η κάθε Fairfax δεν μπορεί να το καταλάβει, είναι άξια της μοίρας της.