Στα μέσα του Δεκεμβρίου 2018 στο Κατοβίτσε, πόλη της Πολωνίας, είχε λάβει χώρα η «Παγκόσμια Διάσκεψη για το Κλίμα», στην οποία είχαν πάρει μέρος εκπρόσωποι 200 κρατών.

Μια από τις αποφάσεις της εν λόγω Διάσκεψης ήταν η επικύρωση της Συμφωνίας του Παρισίου, η οποία είχε επιτευχθεί στις 12 Δεκεμβρίου 2015 στην πρωτεύουσα της Γαλλίας.

Η Συμφωνία εκείνη αποτελεί ένα σχέδιο δράσης για τη συγκράτηση της μελλοντικής αύξησης της θερμοκρασίας του Πλανήτη κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου, και αφορά την περίοδο από το 2020 και μετά. Σημειωτέον ότι ο Ντόναλντ Τραμπ, μετά την εκλογή του ως Πρόεδρος των ΗΠΑ, είχε ανακοινώσει την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού.

Έπειτα από συνομιλίες δύο εβδομάδων, και την εργασία δύο ετών που είχε προηγηθεί, οι χώρες που έλαβαν μέρος στη Διάσκεψη του Κατοβίτσε ξεπέρασαν τις πολιτικές διαφορές τους, και συμφώνησαν σε ένα λεπτομερέστερο πλαίσιο για την υλοποίηση της Συμφωνίας του Παρισιού.

Διεθνούς φήμης περιβαλλοντολόγοι εξέφρασαν την άποψη πως οι αποφάσεις που είχαν ληφθεί στο Κατοβίτσε θα αποδειχθούν ανεπαρκείς για την αντιμετώπιση της ανερχόμενης θερμοκρασίας του Πλανήτη μας, καθώς οι προβλέψεις τους είναι για αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της Γης κατά 4 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα μας.

Εκείνο όμως που προκάλεσε την έντονη αντίδραση της διεθνούς γνώμης ήταν η εκ νέου απόσυρση των ΗΠΑ από τη συμφωνία του Κατοβίτσε. Σαν να μην έφτανε αυτό, η αποστολή της κυβέρνησης Τραμπ υπερασπίστηκε τον άνθρακα ως μέσο παραγωγής ενέργειας.

Στη Διάσκεψη στο Κατοβίτσε, παρουσιάστηκε και έρευνα αναφορικά με χώρες της Μεσογείου, τα στοιχεία της οποίας κατέληγαν στο συμπέρασμα ότι οι χώρες της Λεκάνης της Μεσογείου θα πληγούν σφοδρά από την κλιματική, και πως τα επόμενα χρόνια αναμένονται νέα ρεκόρ θερμοκρασίας, καθώς και ξηρασία και λειψυδρία.
Σε άρθρο της η αθηναϊκή εφημερίδα Το Βήμα με τίτλο «Το κλίμα, ο Τραμπ και οι φίλοι του άνθρακα», 15/12/18, μεταξύ άλλων αναφέρει και τα ακόλουθα:

«Στην Παγκόσμια Διάσκεψη για το Κλίμα που τελείωσε την Παρασκευή στο Κατοβίτσε της Πολωνίας, η αποστολή της κυβέρνησης Τραμπ υπερασπίστηκε τον άνθρακα ως μέσο παραγωγής ενέργειας και μπλόκαρε τη διατύπωση που υιοθετούσε μια δυσοίωνη έκθεση του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα τον περασμένο μήνα. Στο Κατοβίτσε έγινε εμφανές ότι ο Τραμπ δίνει τον τόνο και άλλοι ηγέτες ακολουθούν στην απόρριψη των επιστημονικών δεδομένων για το κλίμα ή στην άρνηση για ανάληψη δράσης για τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα».

Πράγματι, στην εν λόγω Παγκόσμια Διάσκεψη και η Ρωσία συντάχθηκε με τη στάση των ΗΠΑ. Το παράδοξο είναι ότι και η Κίνα, η οποία είναι υπεύθυνη για το 28% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε παγκόσμια κλίμακα, συνεχίζει να πουλάει σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα σε αναδυόμενες οικονομικά χώρες.

Ως εκ τούτου, είναι να απορεί κανείς ποια είναι η μέριμνα ηγετών μεγάλων χωρών για το μέλλον των επερχόμενων γενιών, δεδομένου ότι η κλιματική αλλαγή θα συνεχίσει να παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις στο μέλλον.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

Σε πρόσφατες ανακοινώσεις της η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) δήλωσε πως μέχρι το 2030 το 32% της ενέργειας που καταναλώνεται στα κράτη-μέλη της θα είναι ‘πράσινη’, με άλλα λόγια θα παράγεται από ανανεώσιμες πηγές, όπως η αιολική, η ηλιακή και η παλιρροϊκή.

Μετά από την απόσυρση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής από τη Συμφωνία του Παρισίου, η απόφαση αυτή της Ε.Ε την τοποθετεί στην ηγεσία της παγκόσμιας προσπάθειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Βέβαια η απόφαση της Ε.Ε. απαιτεί ρεαλιστική ενεργειακή πολιτική, ζήτημα που προβλέπεται ότι θα απασχολήσει σύντομα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ήδη, κατά τη διάρκεια του 2018 είχαν γίνει επενδύσεις 27 δισεκατομμυρίων ευρώ σε αιολικά πάρκα στην Ε.Ε., σε σύγκριση με τα 65 δισεκατομμύρια ευρώ που επενδύθηκαν στην αιολική ενέργεια σε παγκόσμια κλίμακα κατά την ίδια περίοδο. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του 2018 είχαν ληφθεί αποφάσεις για να κατασκευαστούν 190 νέα αιολικά πάρκα σε 22 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με βάση τα δεδομένα αυτά, περιβαλλοντολόγοι προβλέπουν πως οι επενδύσεις στην Ε.Ε. θα ανέλθουν στα 100 δισεκατομμύρια ευρώ κατά την περίοδο 2019-2021.
Οι κινητοποιήσεις για το κλίμα συνεχίζουν να εντείνονται σε όλη την Ευρώπη. Η νεολαία κατεβαίνει στους δρόμους και ζητά επιτακτικά την ανάληψη δράσης κατά της κλιματικής αλλαγής.

Οι νέοι επισημαίνουν το αδιαμφισβήτητο, με άλλα λόγια πως η καταστροφή του περιβάλλοντος, λόγω της κατάχρησης των φυσικών πόρων, και της αλόγιστης δράσης των πολυεθνικών κερδοσκοπικών εταιρειών, είναι τεράστια.

Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής δεν μπορούν πλέον να αγνοηθούν. Τα οικολογικά ζητήματα πρέπει να αντιμετωπιστούν ως εθνικό ζήτημα από όλες τις κυβερνήσεις.

Χρειάζονται πραγματικές λύσεις, αλλά πάνω από όλα πολιτική βούληση, που να θέτει φραγμούς στην ανεξέλεγκτη δράση των πολυεθνικών επιχειρήσεων, οι οποίες ως μοναδικό στόχο τους έχουν την αύξηση των κερδών τους, χωρίς καμιά έγνοια για τις επιπτώσεις των δραστηριοτήτων τους στο περιβάλλον, και κατά προέκταση στη δημόσια υγεία.

Για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής η ανθρωπότητα πρέπει να προωθήσει μια ολοκληρωμένη στρατηγική για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η σημερινή γενιά είναι η τελευταία που μπορεί να αποτρέψει την καταστροφή της υπερθέρμανσης του Πλανήτη, αλλά και η πρώτη που θα υποστεί τις συνέπειές της, αν δεν ληφθούν έγκαιρα τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα.

Απαιτείται λοιπόν άμεση υιοθέτηση νέων πολιτικών οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, με στόχο την αειφόρο ανάπτυξη προς όφελος της ανθρωπότητας, και όχι την εκμετάλλευση του περιβάλλοντος προς όφελος των πολυεθνικών και των μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών.

Απέναντι στα σήματα κινδύνου, αρκετές αντιπροσωπείες χωρών, και κυρίως των πιο ευάλωτων νησιωτικών κρατών, έλπιζαν ότι στην 24η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα στο Κατοβίτσε της Πολωνίας, οι διάφορες χώρες θα αναλάμβαναν την δέσμευση να αναθεωρήσουν μέχρι το 2020 τους στόχους τους για την μείωση εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Οι κανόνες εφαρμογής της συμφωνίας του Παρισιού υπήρξαν αντικείμενο τριετούς εργασίας που ολοκληρώθηκε τις τελευταίες 14 ημέρες στο Κατοβίτσε. Περιέχονται σε ένα κείμενο εκατό σελίδων που ορίζει τους τρόπους εφαρμογής ανά κράτος, και προσφέρουν κάποια ευελιξία στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Το τελικό ανακοινωθέν της Διάσκεψης περιορίζεται στο να επαναλαμβάνει το αίτημα ανανέωσης των στόχων μέχρι το 2020, η οποία είχε ήδη διατυπωθεί στην συμφωνία του Παρισιού. Τονίζεται ο επείγων χαρακτήρας της αναπροσαρμογής των στόχων, χωρίς ωστόσο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.

Η διάσταση των θέσεων απέναντι στα συμπεράσματα της έκθεσης εμφανίσθηκε κατά την διάρκεια των εργασιών της Διάσκεψης όταν οι ΗΠΑ, η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία αρνήθηκαν με επιμονή την λέξη «αποδέχονται» στο κείμενο του τελικού ανακοινωθέντος.

Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν υποσχεθεί ότι θα αυξήσουν σε 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως την χρηματική βοήθεια για το κλίμα μέχρι το 2020. Από την πλευρά της, η Παγκόσμια Τράπεζα υποσχέθηκε 200 δισεκατομμύρια δολάρια για την περίοδο 2021-2025.

Μετά από 14 μέρες διαλόγου, διαπραγματεύσεων, αλλά και διαφωνιών, οι εκπρόσωποι 200 χωρών κατέληξαν ομόφωνα σε ένα κοινό πλαίσιο που προβλέπει επιγραμματικά:

* Κανόνες για την καταγραφή εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα, που καθιστούν εφικτή μια σύγκριση της προόδου μεταξύ των κρατών. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα καταγραφή ζημιών που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή.

* Έκθεση ανά διετία για την οικονομική βοήθεια που χορηγείται στις φτωχότερες χώρες για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Ο Μίχαλ Κουρτίκα, Πρόεδρος της Παγκόσμιας Διάσκεψης του Κατοβίτσε, δήλωσε προφανώς ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα της Διάσκεψης: «Είναι μια το πρωί της νύχτας του Σαββάτου προς Κυριακή, και βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσω μια ιστορική επιτυχία που δίνει σάρκα και οστά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Όσα συμφωνήθηκαν στο Παρίσι έπρεπε να πάρουν πιο συγκεκριμένη μορφή. Και χαίρομαι που το καταφέραμε εδώ στο Κατοβίτσε της Πολωνίας».

Από την πλευρά της, η Γενική Γραμματέας του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, σε μήνυμά της τόνισε τα ακόλουθα: «Η έγκριση των κανόνων που διέπουν την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού αποτελεί τη βάση για μια διαδικασία μετασχηματισμού, η οποία απαιτεί φιλοδοξία από τη διεθνή κοινότητα για να γίνει πράξη. Η επιστήμη δείχνει ότι χρειαζόμαστε φιλοδοξία για να νικήσουμε την κλιματική αλλαγή».

Ας ελπίζουμε πως η Διάσκεψη στο Κατοβίτσε δημιούργησε τις προϋποθέσεις, και έδωσε τα κίνητρα, ώστε οι επόμενες γενιές να δραστηριοποιηθούν δεόντως για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής, παρά τις αντιρρήσεις των ΗΠΑ, της Σαουδικής Αραβίας και της Ρωσίας, και την αμφιλεγόμενη στάση της Κίνας.