Μετά από τις βουλευτικές εκλογές που είχαμε στην Κύπρο στις 30 Μαΐου, ίσως πολλοί Κύπριοι, και δικαιολογημένα, να ελπίζουν ότι κάτι θα αλλάξει προς το καλύτερο στα κυπριακά πράγματα, ειδικά όσον αφορά σε κοινωνικούς θεσμούς, την οικονομία, την υγεία, το περιβάλλον, ή ακόμη και το χρόνιο πολιτικό πρόβλημα, γνωστό ως «Το Κυπριακό».

Το μόνο σίγουρο αποτέλεσμα αυτών των εκλογών ήταν ότι μερικές καρέκλες στην αίθουσα της βουλής άλλαξαν κατόχους. Τι άλλο θα αλλάξει μόνο ο χρόνος θα δείξει. Μια ακόμη θητεία για την Κυπριακή Βουλή.

Μια καλή ευκαιρία για τη νέα Βουλή να φανεί αντάξια των περιστάσεων και του λαού που την εξέλεξε.

Για την πρόεδρο της Βουλής, αυτή η θητεία προσφέρει μοναδική ευκαιρία να θέσει το ρόλο της βουλής στη σωστή βάση, να αποκαταστήσει το κύρος της βουλής, και ποτέ πια να μη γίνουν τα σκάνδαλα που τόσο απερίσκεπτα καταδέχτηκαν ορισμένα μέλη της προηγούμενης βουλής.

Στο νου μου έρχονται και επανέρχονται οι εικόνες από τον τηλεοπτικό σταθμό Al Jazeera που διέσυραν το όνομα της Κύπρου παγκοσμίως. Καλό θα είναι, πάντως, γι’ αυτούς που σκοπεύουν να μπουν στη πολιτική ζωή να παίρνουν και μερικά μαθήματα περί δημοκρατίας.

Τι σημαίνει δηλαδή δημοκρατία, ή συνηθίσαμε τόσο πολύ να λέμε αυτή τη λέξη που έχασε εντελώς τη σημασία της.

Όσο για το μεγάλο πολιτικό πρόβλημα, «Το Κυπριακό», φαίνεται ότι κάποιες κινήσεις από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες προωθούν τα πράγματα προς τη σωστή κατεύθυνση, με σκοπό να βρεθεί, εάν είναι δυνατόν, μία δίκαιη λύση.

Καλό είναι να θυμόμαστε ότι στη σύντομη ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι Κύπριοι πολίτες ποτέ δεν είχαν την ευκαιρία να ζήσουν σε ένα πραγματικά ελεύθερο και δημοκρατικό κράτος. Το πολίτευμα που έφεραν οι συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου πολύ σύντομα αποδείχτηκε μη λειτουργικό.

Οι Κύπριοι πολίτες έπρεπε να ζήσουν με εκείνο το πολίτευμα που ήταν εκ των πραγμάτων καταδικασμένο να αποτύχει.

Στην πραγματικότητα, εκείνο το πολίτευμα εγγυόταν όχι τόσο την ελευθερία όσο τη συνέχιση της κατοχής κάτω από το πρόσχημα των εγγυήσεων. Ήταν μια κουτσουρεμένη ανεξαρτησία που αργά ή γρήγορα θα οδηγούσε σε διακοινοτικές ταραχές, όπως και έγινε τρία χρόνια αργότερα.

Δύσκολες οι συγκυρίες που συνάντησε η Κύπρος μετά το τέλος του απελευθερωτικού της αγώνα.

Όπως είναι γνωστό, η Κύπρος βρίσκεται σε μια από τις πιο ευαίσθητες και πολυτάραχες περιοχές του πλανήτη. Αν εξετάσει κάποιος αναλυτικά τη μεγάλη εικόνα της περιοχής, θα βρει ένα πολύχρωμο μωσαϊκό από κουλτούρες, εθνικότητες, θρησκείες και πολιτικές αντιλήψεις.

Θα βρει επίσης και στρατούς, πρόσφυγες, πολεμικά πλοία, γεωτρύπανα, αγωγούς πετρελαίου και στρατιωτικές συμμαχίες. Πολλοί είναι που κοιτάζουν με λαίμαργο μάτι την Ανατολική Μεσόγειο. Αυτή είναι η εικόνα γύρω από την μικρή Κύπρο.

Από αυτή την περιοχή της ανατολικής Μεσογείου χωρίζεται ο πλανήτης σε Ανατολή και Δύση. Αν και οι Κύπρος πολιτιστικά αποτελεί μέρος της μεγάλης ευρωπαϊκής οικογένειας, γεωγραφικά είναι πιο κοντά στην Μέση Ανατολή.

Πώς θα μπορούσε να επιβιώσει ένα μικρό κράτος σε μια τέτοια περιοχή, αν όχι κάτω από την προστασία μιας μεγάλης δύναμης; Αυτή την επιλογή την είχαμε από πριν, απλά την παρακάμψαμε, ίσως λόγω εσφαλμένης αίσθησης ασφάλειας, ίσως λόγω του Ψυχρού Πολέμου μεταξύ του Δυτικού συνασπισμού και της Σοβιετικής Ένωσης, ίσως λόγω κομματικών αντιπαραθέσεων, ίσως για άλλους λόγους.

Πάντως, η Κύπρος σε μια κρίσιμη καμπή της ιστορίας της βρέθηκε μόνη και αβοήθητη, και έγινε εκείνο που όλοι γνωρίζουμε.

Μετά από τα καταστροφικά γεγονότα του 1974 καταλάβαμε το μεγάλο λάθος. Οι εγγυήσεις ποτέ δεν θα επέτρεπαν ένα πραξικόπημα να αλλάξει βίαια το πολιτικό καθεστώς.

Εδώ αξίζει να κάνουμε και μια αυτοκριτική, έστω και αν δεν ευθυνόμαστε για το τι έγινε τότε. Όποιος και αν ήταν ο ρόλος που έπαιξαν εξωτερικοί παράγοντες, οι κύπριοι ποτέ δεν έπρεπε να γίνουν συνένοχοι στη συνωμοσία και ενεργά μέρη στο πραξικόπημα που ακολούθησε.

Αλλά δυστυχώς, έπρεπε να πάθουμε για να μάθουμε.

Μετά από τόσα χρόνια από την εισβολή, και πάντοτε διεκδικώντας την απελευθέρωση και επανένωση της Κύπρου, καταφύγαμε στο μόνο και καλύτερο μέσο που έχομε στη διάθεσή μας: τη Διπλωματία.

Πάντοτε είχαμε αυτή την επιλογή, απλά δεν την εκμεταλλευτήκαμε σωστά. Η διπλωματία δεν είναι τίποτε άλλο από τη δύναμη του λόγου, εκεί που ο λόγος θα πιάσει τόπο. Καταλάβαμε ότι η διπλωματία είναι πιο ισχυρή από ότι οπλοστάσιο έχει ένα κράτος για την προστασία του.

Εδώ καλό είναι να αναγνωρίσουμε τις αξιόλογες προσπάθειες της παρούσας κυβέρνησης να προχωρήσει ακόμη περισσότερο σε φιλικές σχέσεις με τη Γαλλία, Ηνωμένες Πολιτείες, και άλλες χώρες που όλες εξέφρασαν τη συμπαράστασή τους στην προσπάθεια για επανένωση της Κύπρου.

Στο χρόνιο αυτό πρόβλημα που στα τελευταία χρόνια έγινε ακόμη πιο περίπλοκο, τώρα πρέπει να υπολογίσουμε και τον νεο-οθωμανισαμό του Τούρκου προέδρου που ονειρεύεται μια πιο μεγάλη Τουρκία και κοιτάζει να επεκτείνει τα σύνορά της και να ανακτήσει κάτι ακόμη από την παλιά Οθωμανική αυτοκρατορία.

Αλλά πώς μπορεί να επεκτείνει τα σύνορα της χώρας του αν δεν αρπάξει από τους γείτονες; Εδώ είναι που θα πρέπει η Ευρώπη και όλος ο δυτικός κόσμος να έχει μάτια όχι μόνο μπροστά αλλά και πίσω από το κεφάλι του, γιατί δεν είναι μόνο η Κύπρος και η Ελλάδα που κινδυνεύουν από αυτή την απειλή, αλλά και άλλες χώρες στην περιοχή καθώς και η ίδια η Ευρώπη.

Είναι γνωστό ότι ούτε η Ευρώπη ούτε η Αμερική θα ήθελαν να χάσουν την Τουρκία ως σύμμαχο και ως εμπορικό εταίρο. Αλλά την ίδια στιγμή ποτέ δεν θα ήθελαν την Τουρκία να μεγαλώσει εις βάρος των γειτόνων της.

Επομένως και εδώ υπάρχει έντονη διπλωματική δραστηριότητα για να συγκρατηθεί κάπως ο λεονταρισμός του τούρκου προέδρου. Εδώ είναι που τελικά θα φανεί η δύναμη καθώς και η αποτελεσματικότητα της διπλωματίας.

Από τα αμυντικά μέτρα που η Κύπρος είχε τη δυνατότητα να αποκτήσει για την προστασία της, η διπλωματία πρέπει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Τη δύναμη τώρα έχει ο λόγος. Τον λόγο έχει η διπλωματία.