Ο Πανταζής Χούλης, ένας από τους κορυφαίους γριφολόγους του κόσμου, είναι η τρανή απόδειξη ότι η δημιουργικότητα και η εξέλιξη δεν επιτυγχάνονται μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα. Αρκεί να έχεις πάθος γι’ αυτό που κάνεις και να αγαπάς τον τόπο που έχεις επιλέξει να μένεις…

Ο αναγνωρισμένος και βραβευμένος καθηγητής Πανεπιστημίου στην Αυστραλία, με κορυφαίες διακρίσεις και με προϋποθέσεις για μια ακόμα πιο λαμπρή ακαδημαϊκή πορεία, πριν από μερικά χρόνια τα παράτησε όλα και επέστρεψε στο Καστελόριζο για να ξεκινήσει από το μηδέν!

Για τον «γκουρού» των γρίφων, που ξεκίνησε από το Καστελόριζο, τελείωσε το σχολείο στη Ρόδο, σπούδασε στην Κρήτη και διέπρεψε ως πανεπιστημιακός στην Αυστραλία, η επιστροφή στη γενέτειρα ήταν σκοπός ζωής.

Στο ακριτικό Καστελόριζο, δημιούργησε, με προσωπική εργασία και δικά του έξοδα, το μοναδικό Μουσείο Γρίφων της Ελλάδας, το οποίο έχει κηρυχθεί Ευρωπαϊκό Κέντρο STARTS (Science – Technology – Arts) κι εκεί φιλοξενούνται περισσότερα από 4.000 εκθέματα-γρίφοι εκ των οποίων αρκετά είναι μοναδικά παγκοσμίως.

Ο ίδιος έχει δημιουργήσει 700 γρίφους, ενώ σε έναν μεγάλο φάκελο φυλάσσονται πρωτότυπες ιδέες που ακόμα δεν έχουν υλοποιηθεί!

Ίδρυσε το σωματείο Ένωση Ιδεών, Γρίφων και Μαθηματικών, με έδρα το Καστελόριζο, εδώ και πέντε χρόνια διοργανώνει τον Διεθνή Διαγωνισμό Γρίφων «Μεγίστειο Αινιγμάτων Αγώνα» και, μετά από πολλές προσπάθειες και για πρώτη φορά, θα διεξαχθεί Φεστιβάλ Γρίφων Καστελόριζου τον προσεχή Σεπτέμβριο!

Γι΄ αυτή την συναρπαστική διαδρομή ζωής μιλά στην εφημερίδα «Δημοκρατική» ο Πανταζής Χούλης, ο οποίος παρά τις δυσκολίες που συνάντησε, έκανε το όνειρό του πραγματικότητα και σήμερα παλεύει για να γίνει το Καστελόριζο Επιστημονικό και Πολιτιστικό Κέντρο…

Κύριε Χούλη, θα ξεκινήσω τη συνέντευξη ερωτώντας σας πώς αποφασίζει κάποιος να γίνει… γριφολόγος, μαθηματικός γριφολόγος για την ακρίβεια! Ποιο είναι αντικείμενο ενός γριφολόγου;

Πρώτα από όλα, σας ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου για το ενδιαφέρον σας για το Καστελόριζο και για την ευκαιρία που μου δίνεται/δίνετε (παίζω με τις λέξεις τώρα!) να τονίσω τη σπουδαιότητα των γρίφων.

Ακόμα και η προσπάθειά μου να πείσω το περιβάλλον μου για τα πολλαπλά οφέλη των γρίφων αποτελεί έναν… γρίφο! Όσο για τον ορισμό του γριφολόγου, είναι αυτός που ασχολείται, διαδίδει και δημιουργεί γρίφους.

Το αν θα αποφασίσει κάποιος να ασχοληθεί σοβαρά, αποτελεί προσωπική απόφαση. Κάθε γρίφος είναι ένα διαφορετικό άθλημα για το μυαλό, και συνήθως αναφέρομαι σε τρισδιάστατα λογικά και εκπαιδευτικά παιχνίδια.

Υπάρχουν γρίφοι που είναι ταιριαστικοί, ακολουθιακοί, αναδιπλώμενοι, εμπλεκόμενοι, διασυνδεδεμένοι, ανοιγόμενοι, εκλειπόμενοι, κ.ά. Παράλληλα, οι Έλληνες έχουμε μια τεράστια παράδοση στους γρίφους, με επιτομή το Οστομάχιον (μάχη των οστών) του Αρχιμήδη, που αποτελεί τον πρώτο καταγεγραμμένο γρίφο στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Αυτό το γνωρίζουν οι ξένοι, όμως, δυστυχώς δεν διδάσκεται στο σχολείο. Και δεν είναι τυχαίο που πολλά ονόματα σημερινών γρίφων παραπέμπουν στο Λαβύρινθο, στο Κουτί της Πανδώρας και στο Γόρδιο Δεσμό. Να προσθέσω ότι αν τα Μαθηματικά διδάσκονταν με γρίφους, θα αποτελούσαν το πιο εύκολο μάθημα!

Θα ήθελα να μας μιλήσετε για τη διαδρομή από το Καστελόριζο στη Ρόδο, μετά στην Κρήτη και έπειτα στο Περθ της Αυστραλίας, όπου και σπουδάσατε με Master στα Μαθηματικά και Διδακτορικό στα Συστήματα Ελέγχου των F16 και από εκεί επιστροφή στο Καστελόριζο και τη σύσταση του σωματείου Ένωση Ιδεών, Γρίφων και Μαθηματικών, με το διακριτικό «EN.Ι.Γ.ΜΑ» και με έδρα το ακριτικό μας νησί.

Γεννήθηκα στην Αυστραλία το 1970. Ο πατέρας μου ήταν στο μοιραίο πλοίο «Empire Patrol». Ο συνονόματος παππούς μου για να βοηθήσει την οικογένειά του, έστειλε τα πέντε από τα δέκα παιδιά του στην Αυστραλία.

Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 ο πατέρας μου επισκέφθηκε το νησί, και αφού παντρεύτηκε την μητέρα μου από το Σουφλί (!), επέστρεψε στην Αυστραλία.

Δεν άντεξαν, όμως, μακριά από την πατρίδα και το 1976 ήμασταν όλοι στο Καστελόριζο. Δεν μπορώ να περιγράψω το πόσο τυχερός ήμουν που έζησα εκείνη την εποχή σε ένα νησί με άγρια ομορφιά.

Τελείωσα την Α’ τάξη Δημοτικού (και λίγο από τη Β’) στο Καστελόριζο, και τις υπόλοιπες στο (παλιό) 6ο Δημοτικό Σχολείο Ρόδου, καθώς τότε δεν είχαμε δασκάλους. Συνέχισα στο 4ο Γυμνάσιο και στο 2ο Λύκειο στη Ρόδο, ενώ μετά πέρασα στο Μαθηματικό του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Και χωρίς να έχω πτυχίο, περνούσα επιτυχώς μεταπτυχιακά μαθήματα. Χρησιμοποίησα τη διπλή υπηκοότητα σε συνδυασμό με την υψηλή βαθμολογία μου για να πάρω υποτροφία στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αυστραλίας, όπου απέκτησα Μάστερ στην Αλγεβρική Θεωρία Γραφημάτων (έχει άμεση σχέση με γρίφους).

Δυστυχώς, η έρευνά μου (Quotients of Affine Normal Edge-Transitive Cayley Graphs) δεν μου έδινε πολλές επιλογές για εύρεση εργασίας (ναι, στην Αυστραλία!), επειδή η πρόσληψη (λόγω Μάστερ) θα υποχρέωνε εργοδότες βάσει νομοθεσίας να πληρώνουν υψηλότερο μισθό. Έτσι, βρέθηκα να συνεχίζω με διδακτορικό στην Ηλεκτρονική Μηχανολογία (Συστήματα Ελέγχου).

Η έρευνά μου (double controller) ήταν περίεργη, διότι κανείς δεν μπορούσε να την καταλάβει και την απέρριπταν επανειλημμένα όταν την έστελνα σε journals! Μέχρις ότου χρησιμοποίησα ένα εντυπωσιακό παράδειγμα με το σύστημα ελέγχου του μαχητικού F-16. Τότε, με την ελαχιστοποίηση του λάθους προσομοίωσης, το αποτέλεσμα της θεωρίας μου δεν έδινε κανένα περιθώριο αμφισβήτησης, ακόμα και σε αυτούς που δεν την είχαν κατανοήσει. Μέχρι σήμερα, ακόμα χρησιμοποιούν τη μέθοδό μου για άλλα διδακτορικά.

Ως καθηγητής, εκτός από νέα ερευνητικά αποτελέσματα, κέρδιζα βραβεία διδασκαλίας χρησιμοποιώντας γρίφους. Τότε συνειδητοποίησα τη δυναμική των γρίφων στην εκπαίδευση.

Μάλιστα, το 2007 φοιτητές μου με ψήφισαν ώς τον κορυφαίο λέκτορα θετικών επιστημών από όλα τα σχολεία, κολλέγια ή πανεπιστήμια της Δυτικής Αυστραλίας (ενώ σε όλη την Αυστραλία πήρα τη 141η θέση ανάμεσα σε 20.162 υποψηφιότητες). Σήμερα δεν υπάρχει η ιστοσελίδα για το «Lecturer of the Year», αλλά ευτυχώς έχει διασωθεί σε διαδικτυακό αρχείο:

https://web.archive.org/web/20080613122739fw_/http://www.jobs4marketing.com.au/lec/results_2007.html

Ακούω να μου περιγράφετε την πορεία σας και σκέφτομαι, πώς ένας καθηγητής Πανεπιστημίου, ο οποίος έχει ψηφιστεί μάλιστα ως κορυφαίος λέκτορας, μπορεί να τα αφήσει όλα πίσω και να ξεκινήσει να δημιουργεί από το μηδέν τη ζωή του στο Καστελόριζο…

Τοπικιστής είναι αυτός που θεωρεί τον τόπο του πιο όμορφο από το Καστελόριζο! Όταν μεγαλώσει κάποιος στο Καστελόριζο, δεν υπάρχει άλλος τόπος, κι έχω γυρίσει όλον τον κόσμο (πανεπιστημιακά συνέδρια, συναντήσεις γριφολόγων, κ.ά.).

Ίσως όλοι μας θα έπρεπε να ταξιδέψουμε, ώστε να εκτιμήσουμε τον παράδεισο της Ελλάδας και να τον προστατέψουμε. Υπήρχαν όμως και άλλοι λόγοι…

Για παράδειγμα, η αύξηση των φοιτητών υπό την ευθύνη μου –300 στο μάθημα Risk Engineering και 700 στο General Engineering– μου είχε δημιουργήσει τεράστιο άγχος, όσο κι αν αγαπούσα αυτό που έκανα. Και για κάποιον σαν κι εμένα που υπεραγαπάει τη φύση, η Αυστραλία δεν ήταν το πιο φιλικό περιβάλλον…

Η θάλασσα-ωκεανός με καρχαρίες, δηλητηριώδη χταπόδια και κοχύλια, σε συνδυασμό με τις επικίνδυνες αράχνες και τα φίδια στην εξοχή, περιόριζαν τις επιλογές μου.

Αντίθετα, εδώ στο Καστελόριζο, σχεδόν καθημερινά ανεβαίνω το βουνό μέρα-νύχτα, ενώ κολυμπάω χιλιόμετρα στη θάλασσα χειμώνα-καλοκαίρι. Έχω προσωπική εμπειρία για την εκπληκτική θετική επίδραση που έχει η φύση στην υγεία μας. Η επιβίωση δεν είναι εύκολη με την κρίση, αλλά ελπίζω σε μελλοντικές συνεργασίες…

Το μοναδικό Μουσείο Γρίφων της Ελλάδας έχει έδρα το Καστελόριζο. Πώς ξεκίνησε η ιδέα για την ίδρυσή του και πόσο δύσκολο ήταν να υλοποιηθεί;

Η ιδέα υπήρχε εδώ και δέκα χρόνια… Προσπάθησα να βρω συμπαράσταση από πολλούς φορείς, αλλά άκουγα μόνο υποσχέσεις. Στο τέλος δεν άντεξα και το ξεκίνησα μόνος μου!

Μόλις τον περασμένο Νοέμβριο κατάφερα να φέρω από την Αυστραλία τις 75 κούτες που περιείχαν τη συλλογή μου με 4000 γρίφους. Η αγορά και τοποθέτηση επίπλων, ο διαχωρισμός των γρίφων ανά κατηγορία και ράφι, όλα έγιναν χάρη στην πειθαρχία, την επιμονή, την υπομονή, το πάθος και την αγάπη που έχω για τους γρίφους.

Αλλά τώρα πια, νιώθω ότι έχω φτιάξει έναν μικρό παράδεισο (Μουσείο) μέσα στον μεγάλο παράδεισο (Καστελόριζο)!

* Πηγή: www.dimokratiki.gr