Μια ακόμη ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης, που «έφυγε» λησμονημένη από την πατρίδα που με τόσο πάθος υπερασπίστηκε, είναι η Δόμνα Βισβίζη ή «Κυρά των Θαλασσών», όπως την αποκαλούσαν κάποτε.

Η Δόμνα γεννήθηκε το 1783 στην Αίνο της Ανατολικής Θράκης. Στα 24 χρόνια της παντρεύτηκε τον εύπορο Αντώνη Βισβίζη, που αργότερα έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Το ζευγάρι απέκτησε πέντε παιδιά και παρ’ ότι η οικογένεια είχε ανάγκες ο Αντώνης ξόδευε τα χρήματα για τις ανάγκες της Φιλικής Εταιρείας.

Αν και η Δόμνα προερχόταν από οικογένεια γαιοκτημόνων, μέσω της επαφής που είχε από τις επιχειρήσεις του συζύγου της Αντώνη, άρχισε να αγαπάει τη θάλασσα. Τα Χριστούγεννα του 1820 ο Αντώνης αγόρασε ένα πλοίο που ήταν εντυπωσιακό για το μέγεθός του. Στην πλώρη του έγραφε με τεράστια γράμματα «Καλομοίρα».

Εκτός από το μέγεθός του, το πλοίο αυτό ήταν εξοπλισμένο με 16 κανόνια, είχε πλήρωμα 140 ατόμων, ενώ διέθετε μια τεράστια σάλα συνεδριάσεων που χωρούσε πολλά άτομα, γι’ αυτό και εκεί θα συνεδρίαζε αργότερα η προσωρινή κυβέρνηση.

Όταν ξέσπασε η Επανάσταση, ο Αντώνης Βισβίζης, γεμάτος ενθουσιασμό είπε στη γυναίκα του ότι αν ήθελε να τον ακολουθήσει, θα έπρεπε να αφήσει στην άκρη το σπίτι τους και όλα τους τα υπάρχοντα, να πάρει μαζί της τα παιδιά τους και να επιβιβαστούν στο μεγάλο και νεόδμητο καράβι τους, ώστε να ακολουθήσουν τον ψαριανό στόλο.

Η νεαρή γυναίκα, χωρίς να σκεφτεί ούτε μια στιγμή την τεράστια περιουσία που άφηνε πίσω της, την ασφάλεια του σπιτιού της και την άνετη ζωή της, άφησε για πάντα τη ζωή που μέχρι τότε έκανε και μπλέχτηκε στις περιπέτειες του αγώνα. Πολεμώντας διαρκώς, έφτασε μαζί με άλλα πλοία στον Άθω όπου αποβίβασαν τον Εμμανουήλ Παππά για να κηρύξει την Επανάσταση στη Μακεδονία.

Η επαναστατική διοίκηση στη συνέχεια διέταξε τον Αντώνη Βισβίζη να τραβήξει κατά τον Ευβοϊκό για να βοηθήσει τον Υψηλάντη που ήδη μαχόταν εκεί μαζί με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο και τον Νικήτα Σταματελόπουλο.

«ΔΟΜΝΑ, ΑΝ ΔΕΝ ΓΥΡΙΣΩ…»

Μέσα στη σάλα του πλοίου «Καλομοίρα» συνεδρίαζε η ηγεσία του αγώνα για τον πόλεμο της Εύβοιας. Την ώρα της συνεδρίασης έφτασε μαντάτο στο πλοίο ότι οι Τούρκοι πίεζαν τους Έλληνες να τους πετάξουν στη θάλασσα.

Τότε ο Βισβίζης διέκοψε τη συζήτηση και φώναξε να κατεβάσουν γρήγορα τις βάρκες του πλοίου για να προστρέξουν να βοηθήσουν τους Έλληνες στη στεριά. Λίγο πριν πηδήξει από το κατάστρωμα του πλοίου στη βάρκα γύρισε στη γυναίκα του και της φώναξε: «Δόμνα, αν δεν γυρίσω πίσω πάρε τη διοίκηση του καραβιού και συνέχισε να πολεμάς ώσπου να ελευθερωθεί η Ελλάδα μας. Ο Θεός είναι μαζί μας».

Ο Αντώνης Βισβίζης βρισκόμενος ακόμα μέσα στη βάρκα, δέχθηκε μια σφαίρα και πέθανε. Η Δόμνα, χωρίς άλλη καθυστέρηση, ανέβηκε στη γέφυρα και άρχισε να δίνει τις απαραίτητες διαταγές με θαυμαστό τρόπο, λες και ήταν καπετάνισσα από χρόνια. Για περισσότερο από τρία χρόνια, κατάφερνε να τριγυρίζει ανάμεσα στα τουρκικά πλοία και να μεταφέρει πολεμοφόδια.

Δύο φορές ο Πασάς της Χαλκίδας προσπάθησε να αποβιβαστεί στη Βοιωτία. Τα κανόνια της Δόμνας, όμως, τον εμπόδισαν.
Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος έγραψε με ευγνωμοσύνη πώς σώθηκε αυτός και οι άνδρες του χάρη στην επέμβαση της Δόμνας με το πλοίο της. Η Δόμνα έφτασε να αποκαλείται Κυρά των Θαλασσών.

Ήταν ο τρόμος των Τούρκων στα νερά της Ευβοίας.

Όμως, όσο μεγάλη κι αν ήταν η περιουσία της, δεν μπορούσε να συντηρεί ένα πολεμικό καράβι για πολύ. Έτσι,κάποτε έβαλε πλώρη για την Ύδρα, όπου και παρέδωσε το διαλυμένο από τις μάχες πλοίο στις Αρχές του νησιού.

Η καπετάνισσα είχε ξοδέψει όλη της περιουσία στην υπόθεση του Αγώνα. Είχε πουλήσει μέχρι και τα κοσμήματά της για να αγοραστούν με τα χρήματα από αυτά μπαρούτι και όπλα. Κι όταν δεν είχε πια τι άλλο να πουλήσει, παρέδωσε το πλοίο της στην Κυβέρνηση για να το χρησιμοποιήσει όπως εκείνη πίστευε καλύτερα. Πήγε αρχικά στη Μύκονο όπου αυτή και τα παιδιά της ζούσαν στοιβαγμένοι σε ένα μικρό δωμάτιο.

Κάποτε έφτασε μια πληροφορία στο νησί. Ο Μιαούλης ναυμαχούσε λυσσαλέα του Τούρκους. Πάνω στο καπνό και στην αντάρα της μάχης ο Ανδρέας Πιπίνος πλησίασε με ένα μπουρλοτιέρικο πλοίο το «Καλομοίρα» και ανατίναξε την τουρκική ναυαρχίδα «Χοσνέ Γκεμισί» μαζί με τους 300 άνδρες της. Και το μπουρλοτιέρικο αυτό πλοίο ήταν της Δόμνας Βισβίζη!

ΑΝΑΞΙΑ ΠΛΗΡΩΜΗ

Η ανταμοιβή της Δόμνας για τη συμμετοχή της στους αγώνες της ανεξαρτησίας ήταν η πείνα και η εξαθλίωση για την ίδια και τα παιδιά της.

Την παρακολουθούμε μέσα από έγγραφα που σώθηκαν στα Ελληνικά Αρχεία, να τριγυρνά από τόπο σε τόπο, την Ερμιόνη, το Ναύπλιο, την Ερμούπολη της Σύρου στερημένη, περιφρονημένη, άστεγη με τα πέντε παιδιά της, να προστρέχει «εις το έλεος της σεβαστής επιτροπής της Ελλάδας και να ζητά βοήθεια»… κρατώντας στα χέρια της τα διάφορα πιστοποιητικά που της είχαν χορηγήσει ο Υψηλάντης, ο Ανδρούτσος και άλλοι οπλαρχηγοί τα οποία βεβαίωναν την πολεμική της δράση. Στεκόταν στις ουρές των διαφόρων επιτροπών όπου την περιγελούσαν ή την αμφισβητούσαν.

Αντί της αποζημίωσης που με τόσο ευκολία χορηγούσαν σε αμφισβητούμενους οπλαρχηγούς, η δράση των οποίων ήταν άγνωστη, στην Δόμνα Βισβίζη χορήγησαν τελικώς μόνο μια μηνιαία σύνταξη τριάντα δραχμών. Την κατώτερη!…

Κάτω από τέτοιες συνθήκες έφτασε στον Πειραιά όπου και έζησε μέχρι το θάνατό της.

Η προτομή της βρίσκεται στο Πεδίο του Άρεως από το 2005.