Η μαγεία της Μελβούρνης μιας άλλης εποχής στο λεύκωμα του Έλληνα δικηγόρου, Κρις Μαχαίρα

Μέσα από τις σκιές που αμαύρωναν την καθημερινότητα της Μελβούρνης την περίοδο του εγκλεισμού λόγω της πανδημίας, προέκυψε ένα διαμάντι με τη μορφή ενός λογαριασμού στο Instagram, ο οποίος έχει πλέον συγκεντρώσει περισσότερους από 85.000 ακολούθους, μεταξύ των οποίων και η Αυστραλή σούπερ σταρ Kylie Minogue.

Ήταν τον Ιούνιο του 2020, που κανείς δεν επιτρεπόταν να κυκλοφορήσει στην πόλη, όταν ο δικηγόρος Εργατικού Δικαίου, καλλιτέχνης και αυτοαποκαλούμενος λάτρης της ιστορίας, Κρις Μαχαίρας, άρχισε να ψάχνει σε φωτογραφικά αρχεία και να αποκαλύπτει μια Μελβούρνη που φάνταζε ξένη και την ίδια στιγμή τόσο οικεία σε αυτόν.

Ο Κρις Μαχαίρας με το βιβλίο του “Old Vintage Melbourne”. Φώτο: Supplied

Νιώθοντας την ανάγκη να μοιραστεί τη μαγεία της παλιάς Μελβούρνης με τον κόσμο, ξεκίνησε στο Instagram τη σελίδα @oldvintagemelbourne η οποία μέρα με τη μέρα προσέλκυε όλο και περισσότερους ακόλουθους.

«Καθώς δεν χρειαζόταν να μετακινούμαι για τη δουλειά καθημερινά είχα αρκετό χρόνο και κάπως έτσι «έπεσα πάνω» σε κάποια αρχεία της Κρατικής Βιβλιοθήκης της Βικτώριας και εκεί ανακάλυψα αυτές τις φωτογραφίες της Μελβούρνης, αυτές τις παλιές φωτογραφίες της πόλης μας και σκέφθηκα ότι θα ήταν πολύ καλό να τις δημοσιεύσω στο Instagram και να ξεκινήσω μια συζήτηση μεταξύ των ανθρώπων που αναπολούν το παρελθόν» λέει στον «Νέο Κόσμο».

Νεοαφιχθείσες μετανάστριες στην Μπονεγκίλα. Φώτο: Museums Victoria

«Είναι ένα δημιούργημα του εγκλεισμού και είναι ένα πραγματικά θετικό πράγμα που βγήκε από το lockdown για μένα».
Η σελίδα είχε τέτοια ανταπόκριση, που ο νεαρός δικηγόρος από το Preston αποφάσισε να μεταφέρει αυτά τα πολιτιστικά διαμάντια σε ένα σκληρόδετο λεύκωμα, που πήρε το όνομά του από την αρχική σελίδα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Το βιβλίο περιλαμβάνει εικόνες από εμβληματικά κτίρια της Μελβούρνης και στιγμιότυπα από την καθημερινή ζωή των κατοίκων της πόλης από περασμένες δεκαετίες.

Ωστόσο, ο κ. Μαχαίρας δεν κρύβει την αδυναμία του στις φωτογραφίες που απαθανατίζουν στιγμές από τη ζωή των αναρίθμητων Ελλήνων μεταναστών που έφτασαν με το καράβι στα λιμάνια της Αυστραλίας αναζητώντας μια καλύτερη ζωή. Η αιτία ίσως κρύβεται στο γεγονός ότι ο 28χρονος δικηγόρος είναι και ο ίδιος εγγονός μεταναστών.

Φωτογραφία του 1975 με τον παππού και τη γιαγιά του Κρις Μαχαίρα, Λάμπρο (Λούη) και Βαγγελιώ (Βίκυ) που μεγάλωσαν στην Άρτα της Ηπείρου. Φώτο: Supplied

«Η ουσία είναι ότι [σ.σ. η ‘προτίμησή’ μου αυτή] πηγάζει από αγάπη, την αγάπη για τους παππούδες μου. Λατρεύω τους παππούδες μου και σέβομαι τόσο πολύ τις δυσκολίες και τα εμπόδια που συνάντησαν ερχόμενοι από το φτωχό χωριό τους ως εδώ, χωρίς να γνωρίζουν τη γλώσσα, χωρίς να έχουν ένα επάγγελμα ή μόρφωση.

Δούλεψαν τόσο σκληρά για να μου δώσουν ευκαιρίες… Μεγάλωσα μαζί τους και μου μιλούσαν για τη βιομηχανική ζωή στη Μελβούρνη. Οι γιαγιάδες μου, η μία ήταν κομμώτρια, η άλλη εργάτρια σε εργοστάσιο. Ο παππούς μου, ξυλουργός, και μου μιλούσαν για τα συνδικάτα και για το πώς ήταν τότε η βιομηχανία και για να είμαι ειλικρινής μαζί σας, αυτό ήταν εν μέρει που με ενέπνευσε να γίνω δικηγόρος εργατικού δικαίου… οι ιστορίες που μου έλεγαν» εξηγεί.

«Είμαι πολύ περήφανος για την κληρονομιά μου. Ήθελα πραγματικά να συμπεριλάβω μερικά ακόμα στο βιβλίο, αλλά σκέφθηκα ότι δεν θα ήθελα να φανώ πολύ προκατειλημμένος».

Ο παππούς Κρις Μαχαίρας, με καταγωγή από την Κατερίνη που έφυγε από τη ζωή το 1987. Εδώ ενώ παίζει μπουζούκι τη δεκαετία του ’70 Φώτο: Supplied

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η αγάπη του για τον παππού και τη γιαγιά του εξελίχθηκε σε αγάπη για την ελληνική καταγωγή του και μάλιστα διετέλεσε ακόμη και πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Ελληνοαυστραλών Φοιτητών (NUGAS). Τώρα, μέσα από αυτό το έργο, καταλαβαίνει ακόμη καλύτερα πώς η ελληνική κοινότητα έχει συμβάλει στη μαγεία της Μελβούρνης που όλοι έχουμε γνωρίσει.

«Η Μελβούρνη είναι ένα χωνευτήρι, είναι μια πολυπολιτισμική πόλη και νομίζω ότι είναι τόσο ξεκάθαρο ότι η παρουσία της παροικίας μας στην πόλη είναι τεράστια. Υπάρχει ένα τεράστιο ελληνικό αποτύπωμα στη Μελβούρνη το οποίο είναι εμφανές μέσα από τον πολιτισμό που φέραμε σε αυτή την πόλη, από το φαγητό, τη μουσική, τη γλώσσα έως την ιστορία και την εργασιακή ηθική» λέει ο κ. Μαχαίρας.

Μια συγκεκριμένη φωτογραφία, είναι δηλωτική αυτού του «ελληνικού αποτυπώματος» στο οποίο αναφέρεται ο δικηγόρος.

«Υπάρχει μια πραγματικά υπέροχη φωτογραφία στο βιβλίο μιας ομάδας Ελλήνων μεταναστών. Νομίζω ότι είναι το 1948 και είναι στο καράβι…

Είναι η φωτογραφία μιας τεράστιας οικογένειας, πρέπει να υπάρχουν περισσότερα από 20 άτομα στη φωτογραφία με κάτι τεράστια χαμόγελα στα πρόσωπά τους, ακριβώς πριν το καράβι πιάσει στο λιμάνι. Είναι μια απίστευτη εικόνα. Και το γεγονός ότι πρόκειται να ξεκινήσουν αυτή τη νέα ζωή χωρίς να έχουν ιδέα ότι πρόκειται να εκπροσωπήσουν μια τεράστια κοινότητα που έρχεται εδώ την κάνει ακόμα πιο απίστευτη».

Μεθυσμένος από την συγκίνηση της ανακάλυψης, ο κ. Μαχαίρας προχώρησε πέρα από τα χαμόγελα των μεταναστών, φέρνοντας στην επιφάνεια μια πληθώρα από ιστορίες που κρύβονται πίσω από τις πάμπολλες φωτογραφίες που έχει επιμεληθεί.

Πολλοί από αυτούς που ακολουθούν τη σελίδα έχουν αναγνωρίσει γονείς, παππούδες ή άλλους συγγενείς τους σε κάποιο από τα πρόσωπα που εμφανίζονται στις φωτογραφίες και γράφουν κάποιο σχόλιο ή προσεγγίζουν τη σελίδα για να μοιραστούν κάποιες προσωπικές τους αναμνήσεις ή εμπειρίες.

Μία από τις αγαπημένες φωτογραφίες του Κρις Μαχαίρα τυχαίνει να είναι και η πρώτη διαφήμιση που καταχωρήθηκε στον «Νέο Κόσμο» το 1957. Πρόκειται για το κομμωτήριο της εικονιζόμενης Πόπης Σιδηροπούλου. Φώτο: Αρχείο «Νέου Κόσμου»

«Το καλύτερο κομμάτι είναι το αποτέλεσμα της όλης διαδικασίας. Βλέπω ότι κάνει τους ανθρώπους χαρούμενους…
Ποτέ δεν το ξεκίνησα με σκοπό να γίνει κάτι και μόνο το γεγονός ότι υπάρχουν ιστορίες που βγαίνουν και άνθρωποι που αναγνωρίζουν τον εαυτό τους στις φωτογραφίες είναι απίστευτο» λέει ο κ. Μαχαίρας.

«Δημοσίευσα μια φωτογραφία και μια νεαρή κοπέλα σχολίασε «Αυτή είναι η γιαγιά μου» και μετά έδειξε στη γιαγιά της τη φωτογραφία και μου έστειλε όλη τη μεταξύ τους στιχομυθία, με τη γιαγιά να λέει: «Θεέ μου, είμαι διάσημη;». Ήταν από το 1970 και αυτό είναι που μου αρέσει να βλέπω, αυτή η συσχέτιση με πρόσωπα και καταστάσεις είναι το καλύτερο μέρος της διαδικασίας για μένα».

Bourke Street Mall (1983). Φώτο: State Library of Victoria

Μία από τις αγαπημένες του φωτογραφίες είναι της Πόπης Σιδηροπούλου, η οποία τυχαίνει μάλιστα να είναι και η πρώτη διαφήμιση που καταχωρήθηκε ποτέ στην εφημερίδα μας.

«Η πιο αγαπημένη μου φωτογραφία είναι της Πόπης Σιδηροπούλου. Ήταν Ελληνίδα μετανάστρια και αυτή η φωτογραφία τραβήχτηκε το 1957 μπροστά από το σπίτι της στο Collingwood, το οποίο ήταν ταυτόχρονα και κομμωτήριο και μάλιστα το πρώτο ελληνικό γυναικείο κομμωτήριο στη Μελβούρνη», λέει ο κ. Μαχαίρας.

Όταν αναρτούσε τη φωτογραφία, ο νεαρός δικηγόρος δεν είχε την παραμικρή ιδέα για το ποια ήταν η κυρία Σιδηροπούλου, αλλά χάρη στους πολλούς Ελληνοαυστραλούς ακολούθους της σελίδας που γνώριζαν τη ‘διάσημη’ Πόπη, ήρθε στο φως η ιστορία της.

«Ο σύζυγός της ήταν ο Θεόδωρος Σιδηρόπουλος, παλαιός δήμαρχος Collingwood, ο οποίος μάλιστα ήταν το πρώτο άτομο που εξελέγη στη Βουλή της Βικτώριας χωρίς τα αγγλικά να είναι η μητρική του γλώσσα.

Τελικά, ήρθα σε επαφή με την κόρη της, την Ανθή, η οποία μου είπε: «Δεν θα το πιστέψεις αυτό Κρις, αλλά είναι ακόμα στη ζωή και μόλις έγινε 94 ετών» και της έδειξε τα σχόλια. Υπήρχαν χιλιάδες άνθρωποι που είχαν σχολιάσει και είχαν κάνει ‘like’ και ήταν έκπληκτη που κάποιος είχε δει τη φωτογραφία της από το 1957. Μετά από λίγο, δυστυχώς, πέθανε.

Είναι μια θλιβερή ιστορία, αλλά χαίρομαι που πρόλαβε να δει ότι κάποιος ‘ξέθαψε’ αυτή τη φωτογραφία από το παρελθόν και υπήρχαν χιλιάδες άνθρωποι από τη Μελβούρνη που σχολίαζαν για τη σημαντική ελληνική συνεισφορά στη Μελβούρνη» λέει ο κ. Μαχαίρας.

Ο Κρις Μαχαίρας πίνει ελληνικό καφέ με τη γιαγιά του Κούλα Μαχαίρα, που υπήρξε πολύ γνωστή Ελληνίδα κομμώτρια στην περιοχή του Preston, γεννημένη στη Βέροια της Μακεδονίας. Φώτο: Supplied

Παρ’ ότι αυτές οι εικόνες αναπόφευκτα ξυπνούν μια νοσταλγία για τις «παλιές, καλές, εποχές, ωστόσο, ο κ. Μαχαίρας δεν παραλείπει να σχολιάσει και τη σκληρή πραγματικότητα εκείνης της περιόδου. Η δέσμευσή του να φροντίσει να ειπωθεί ολόκληρη η ιστορία, με όλες τις πτυχές της, καλές, κακές ή άσχημες, έχει να κάνει, επίσης, με τη δική του αίσθηση περί κληρονομιάς.

«Νομίζω ότι δεν θα ξέρουμε πού πάμε αν δεν ξέρουμε πού ήμαστε. Χαίρομαι που αφήνω πίσω μου μια κληρονομιά που συνδέει το σεβασμό προς το παρελθόν και την αποδοχή της προοδευτικότητας με την έννοια ότι, υπάρχει κάποια προκατάληψη που συνοδεύει και το παρελθόν, ξέρετε υπήρχαν τόσα πολλά [σ.σ κενά] στον νόμο και τόσες πολλές ανισότητες που ισχύουν ακόμα και σήμερα, αλλά προχωράμε.

Νομίζω ότι θέλω η κληρονομιά μου να επιτύχει την προώθηση αυτής της ισορροπίας ανάμεσα στην επιλογή των καλών του παρελθόντος ως πράγματα που πρέπει να θυμόμαστε και να κρατάμε ζωντανά, στη διδαχή από τα λάθη μας και στην πορεία μας μπροστά», λέει.

Η οδός Elizabeth προς το Σταθμό Flinders Street (1910) Φώτο: State Library of Victoria

«Αν και είμαι τόσο προσηλωμένος στο παρελθόν αυτού του έργου, είναι πραγματικά μια υπενθύμιση ότι ταυτόχρονα το μέλλον και το παρόν είναι κάτι που επίσης δεν πρέπει να θεωρούμε δεδομένα».

Καθώς ο κ. Μαχαίρας συνεχίζει να μοιράζεται τις στιγμές από την καθημερινότητα της πάλαι ποτέ Μελβούρνης έτσι όπως τις απαθανάτισε ο φακός κάποιου φωτογράφου, ελπίζει ότι θα βρεθούν όλο και περισσότεροι που θα μπορέσουν να ρίξουν φως στο ποιος, τι, πότε, πού και γιατί που κρύβεται πίσω τους.

Ενθαρρύνει επίσης όλους όσοι ενδεχομένως έχουν στην κατοχή τους τέτοιες φωτογραφίες να του τις στείλουν συμβάλλοντας στην δημιουργία της συλλογής.

Προς το παρόν, μπορείτε να απολαύσετε τις διαχρονικές φωτογραφίες της Μελβούρνης στο σκληρόδετο λεύκωμα με τον τίτλο ‘Old Vintage Melbourne’ το οποίο μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση www.scribepublications.com.au ή σε οποιοδήποτε καλό βιβλιοπωλείο.