Η κυβέρνηση Morrison επέβαλε περιορισμούς σε ανθρώπους που βρίσκονταν πρόσφατα σε εννέα κράτη του νότιου τμήματος της Αφρικής, μετά τον εντοπισμό της παραλλαγής Omicron του νέου κορoνοϊού, που εγείρει ανησυχία για νέο φονικό κύμα της πανδημίας.

Δυνάμει των μέτρων –με άμεση ισχύ– που αποφάσισε να λάβει η κυβέρνηση του  Scott Morrison θα απαγορευθεί σε όλους τους αλλοδαπούς που βρίσκονταν στις χώρες αυτές πρόσφατα η είσοδος στην αυστραλιανή επικράτεια, ενώ οι  Αυστραλοί  πολίτες και οι συγγενείς τους πρώτου βαθμού που επιστρέφουν θα τίθενται σε καραντίνα για 14 ημέρες, διευκρίνισε ο υπουργός Υγείας, ο  Greg Hunt.

Οι χώρες που αφορούν οι περιορισμοί είναι η Νότια Αφρική, η Ζιμπάμπουε, η Μποτσουάνα, το Λεσότο, το Εσουατίνι, οι Σεϊχέλες, το Μαλάουι και η Μοζαμβίκη.

«Σε όποιον δεν είναι πολίτης της Αυστραλίας ή συγγενής πρώτου βαθμού πολίτη της Αυστραλίας, και βρισκόταν σε αφρικανικές χώρες όπου έχει εντοπιστεί και εξαπλωθεί η παραλλαγή Omicron μέσα στις προηγούμενες 14 ημέρες, δεν θα επιτρέπεται η είσοδος στην Αυστραλία», είπε ο κ. Hunt.

Πιθανόν το σημαντικότερο στοιχείο ως προς την Omicron είναι το ότι έχει πρωτεΐνη ακίδα δραματικά διαφορετική από αυτή στην οποία βασίζονται τα εμβόλια που έχουν αναπτυχθεί μέχρι σήμερα για την COVID-19. Οι ειδήσεις για την παραλλαγή αυτή του ιού πυροδότησαν ομοβροντία ανακοινώσεων κυβερνήσεων πως κλείνουν τα σύνορά τους στους ταξιδιώτες από χώρες του νότιου τμήματος της Αφρικής και κύμα ρευστοποιήσεων στις χρηματαγορές παγκοσμίως.

Ελληνική προετοιμασία

Επί της αρχής, «θα πάμε και εμείς σε σκληρή γραμμή, αλλά θα πρέπει πρώτα οι επιστήμονές μας να έχουν καθαρή εικόνα» γνωστοποίησε από νωρίς χθες και ο Έλληνας Υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, ενώ άμεση κινητοποίηση αναφορικά με την παραλλαγή «Όμικρον» σημειώθηκε και επί ελληνικού εδάφους, καθώς συνεδρίασε έκτακτα η Επιτροπή των Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Υγείας. Κατά τη χθεσινή συνεδρίασή της, η Επιτροπή προέβλεψε ένα πολύ αυστηρό πρωτόκολλο για τους ταξιδιώτες από την νότια Αφρική, το οποίο τίθεται σε εφαρμογή από σήμερα στις 6 το πρωί.

Συγκεκριμένα, επιτρέπεται η είσοδος στη χώρα μόνο Ελλήνων υπηκόων και άλλων υπηκόων από τις χώρες: Νότια Αφρική, τη Μποτσουάνα, την Ναμίμπια, Λεσότο, Ζιμπάμπουε, Μοζαμβίκη, Εσουατίνι, Ζάμπια και Μαλάουι μόνο για απολύτως απαραίτητες μετακινήσεις με την προϋπόθεση μοριακού ελέγχου (PCR) 72 ωρών, ανεξαρτήτως της εμβολιαστικής τους κατάστασης. Για την είσοδό τους απαραίτητη προϋπόθεση είναι η παροχή άδειας από τις κατά τόπους Πρεσβείες, Προξενεία και Προξενικές Αρχές άλλων χωρών, που εκπροσωπούν την Ελλάδα, σε περίπτωση απουσίας Ελληνικής Πρεσβείας, ενώ κατά την είσοδό τους θα πραγματοποιείται Rapid Test, θα επιβάλλεται καραντίνα για 10 ημέρες και επανέλεγχος όλων των ταξιδιωτών, ώστε να λήξει η καραντίνα τους, εφόσον διαθέτουν με αρνητικό μοριακό τεστ (PCR).

Στο ενδιάμεσο, σε επανέλεγχο όλων των θετικών δειγμάτων PCR (κρούσματα του κορωνοϊού) που εντοπίσθηκαν το τελευταίο δεκαπενθήμερο στην Ελλάδα προχωρούν άμεσα οι υγειονομικές αρχές, υπό το πρίσμα των νέων δεδομένων που προκαλεί η μετάλλαξη. Και αυτό γιατί, πρόκειται για τη «χειρότερη μετάλλαξη» από την αρχή της πανδημίας επισημαίνουν οι ειδικοί, αφού διαθέτει 32 μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη ακίδας, δηλαδή στο μέρος εκείνο του ιού που χρησιμοποιούν τα περισσότερα εμβόλια για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος κατά του Covid, αριθμός διπλάσιος από τις μεταλλάξεις της παραλλαγής Δέλτα.

Παγκόσμια ανησυχία για την παραλλαγή Όμικρον

Η νέα παραλλαγή Β.1.1.529 της Covid-19, που εντοπίστηκε στη Νότια Αφρική και βαφτίστηκε «Όμικρον», προκαλεί ήδη ανησυχία σε όλον τον κόσμο: το Βέλγιο ανακοίνωσε ότι εντόπισε το πρώτο κρούσμα στην Ευρώπη και η ΕΕ συνέστησε την αναστολή των ταξιδιών προς τη νότια Αφρική.

Δυνητικά πολύ μεταδοτική και με πολλαπλές μεταλλάξεις, η νέα παραλλαγή έχει ήδη φτάσει στο Χονγκ Κονγκ και το Ισραήλ, όπου εντοπίστηκαν κρούσματα σε ταξιδιώτες που επέστρεφαν από τη Νότια Αφρική και το Μαλάουι.

«Πρόκειται για κάποια που επέστρεψε από το εξωτερικό. Βρέθηκε θετική στις 22 Νοεμβρίου. Δεν ήταν εμβολιασμένη», ανακοίνωσε το απόγευμα ο υπουργός Υγείας του Βελγίου, Φρανκ Βαντενμπρίκε. Το υπουργείο διευκρίνισε ότι η γυναίκα αυτή έφτασε στο Βέλγιο στις 11 Νοεμβρίου από την Αίγυπτο, μέσω Τουρκίας. «Είναι μια ύποπτη παραλλαγή, δεν ξέρουμε αν είναι πολύ επικίνδυνη. Δεν χρειάζεται πανικός», επέμεινε ο υπουργός.

Στον ίδιο τόνο, η Νότια Αφρική κατήγγειλε, μέσω του υπουργού Υγείας Τζο Φαάλα, την «αδικαιολόγητη» απόφαση πολλών χωρών να απαγορεύσουν την είσοδο στο έδαφός τους των ταξιδιωτών από τη Νότια Αφρική. Το παράδειγμα της Βρετανίας, που αποφάσισε πρώτη να κλείσει τα σύνορά της, ακολούθησαν πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Ρωσία και η Ελβετία.  H Ευρωπαϊκή Ένωση συνέστησε να διακοπούν όλα τα ταξίδια προς την Ευρώπη από τη Νότια Αφρική και έξι γειτονικές της χώρες. Οι ΗΠΑ έκλεισαν τα σύνορά τους για ταξιδιώτες από οκτώ χώρες, ο Καναδάς για επτά.

Από την άλλη, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, μολονότι χαρακτήρισε «παραλλαγή ανησυχίας» την Όμικρον, υπενθύμισε ότι δεν συνιστά τη λήψη μέτρων που θα περιορίζουν τα ταξίδια.

Η επιτροπή εμπειρογνωμόνων του ΠΟΥ, η οποία έχει αναλάβει να παρακολουθεί την εξέλιξη της Covid-19, συνεδρίασε νωρίτερα σήμερα όχι μόνο για να «βαφτίσει» την παραλλαγή, αλλά και για να εξετάσει πόσο δυνητικά επικίνδυνη είναι. Σύμφωνα με αυτή τη συμβουλευτική, τεχνική ομάδα, η πρώτη επιβεβαιωμένη μόλυνση από την Όμικρον προήλθε από ένα δείγμα που είχε ληφθεί στις 9 Νοεμβρίου. Τις τελευταίες εβδομάδες, σε μια περίοδο που συμπίπτει με τον εντοπισμό της νέας παραλλαγής, οι μολύνσεις στη Νότια Αφρική αυξήθηκαν ραγδαία.

«Καταλαβαίνουμε ότι οι άνθρωποι ανησυχούν. Το καλό είναι ότι έχουμε συστήματα παρακολούθησης σε όλον τον κόσμο για να εντοπίζουμε πολύ γρήγορα αυτές τις παραλλαγές» είπε η επιδημιολόγος Μαρία Βαν Κέρκοβ, καλώντας τους πολίτες να μειώσουν την έκθεσή τους στον ιό, κυρίως τηρώντας τις αποστάσεις, αλλά και να εμβολιαστούν.

Είναι η πρώτη φορά μετά την εμφάνιση της Δέλτα που μια παραλλαγή προκαλεί τόση ανησυχία σε όλον τον κόσμο.

Για να διευκολύνει τον δημόσιο διάλογο για τις παραλλαγές, ο ΠΟΥ τους δίνει ονομασίες που βασίζονται στο ελληνικό αλφάβητο (Άλφα, Βήτα…), ώστε να μην στιγματίζονται οι χώρες όπου εντοπίζονται για πρώτη φορά.

Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες του ΠΟΥ, τα προκαταρκτικά δεδομένα υποδηλώνουν ότι με την Όμικρον υπάρχει «αυξημένος κίνδυνος επαναμόλυνσης», σε σύγκριση με τις άλλες «παραλλαγές ανησυχίας».

Όλοι οι ιοί, συμπεριλαμβανομένου και του SARS-CoV-2 που προκαλεί την Covid-19, μεταλλάσσονται όσο περνάει ο καιρός. Οι περισσότερες μεταλλάξεις έχουν ελάχιστες ή καμία επίπτωση στις ιδιότητες του ιού. Ορισμένες όμως μπορεί να τις αλλάξουν, για παράδειγμα, να μεταβληθεί η μολυσματικότητα ή η σοβαρότητα της ασθένειας ή να επηρεαστεί η αποτελεσματικότητα των εμβολίων και των φαρμάκων.

Μέχρι σήμερα υπήρχαν μόνο τέσσερις «ανησυχητικές» παραλλαγές: η Δέλτα -που είναι κυρίαρχη πλέον στον κόσμο- η Άλφα, η Βήτα και η Γάμμα.

Κατακρήμνιση των Χρηματιστηρίων

Η πανδημία έχει στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από 5,18 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία. Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι στην πραγματικότητα τα θύματα μπορεί να είναι διπλάσια ή και τριπλάσια.

Οι ταξιδιωτικές απαγορεύσεις είναι καταστροφικές για τη Νότια Αφρική, ακριβώς πριν ξεκινήσει το καλοκαίρι, όταν τα ξενοδοχεία και τα ζωολογικά πάρκα γεμίζουν από τουρίστες. Ο τουριστικός τομέας είχε μόλις αρχίσει να ελπίζει ότι η φετινή σεζόν θα ήταν πιο ομαλή από τις προηγούμενες χρονιές.

«Η βασική ανησυχία μας είναι η ζημία που θα προκληθεί από αυτήν την απόφαση στη βιομηχανία του τουρισμού και τις επιχειρήσεις», εξήγησε η υπουργός Εξωτερικών της Νότιας Αφρικής, Ναλέντι Πάντορ.

Η Μαξίν Μάκιντος, μια 28χρονη Βρετανίδα που έφτασε μόλις χθες στη Νότια Αφρική, σκόπευε να περάσει στη χώρα αυτή τις πρώτες «αληθινές» διακοπές της αφότου ξεκίνησε η πανδημία. «Μετά το δείπνο, κατάλαβα ότι έπρεπε να ξαναφύγω αμέσως», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο, καθ’ οδόν για το αεροδρόμιο.

Ο φόβος για αυτή τη νέα παραλλαγή, σε μια περίοδο που τα υγειονομικά μέτρα προκαλούν εντάσεις και η δυσπιστία απέναντι στα εμβόλια παραμένει, οδήγησε στην κατακρήμνιση της τιμής του πετρελαίου αλλά και σε μεγάλη πτώση τα Χρηματιστήρια παγκοσμίως. Η Φραγκφούρτη έκλεισε με πτώση 4,15%, το Παρίσι κατέγραψε τη χειρότερη συνεδρίαση από τον Μάρτιο του 2020 (-4,75%), στο Λονδίνο η πτώση ήταν -3,64% και στη Μαδρίτη -4,96%.

Στη Νέα Υόρκη, ο βιομηχανικός δείκτης Dow Jones κατέγραψε τη χειρότερη επίδοση της χρονιάς, κλείνοντας με πτώση -2,53% ενώ ο δείκτης Nasdaq των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας έκλεισε μειωμένος κατά -2,23%. Στο ίδιο επίπεδο (-2,27%) και ο διευρυμένος δείκτης S&P 500.

Ανησυχία για τα εμβόλια

Σε αυτό το στάδιο, οι Νοτιοαφρικανοί επιστήμονες δεν είναι βέβαιοι κατά πόσο τα υπάρχοντα εμβόλια θα είναι αποτελεσματικά απέναντι στην Όμικρον. Οι «μεταμορφώσεις» του αρχικού ιού μπορεί να την καταστήσουν πιο μεταδοτική, μέχρι που να εξελιχθεί και στο κυρίαρχο στέλεχος.

«Αυτό που μας ανησυχεί είναι ότι η παραλλαγή αυτή μπορεί όχι μόνο να έχει αυξημένη μεταδοτικότητα, αλλά και να είναι σε θέση να παρακάμπτει ορισμένα σημεία του ανοσοποιητικού συστήματός μας», είπε ο καθηγητής Ρίτσαρντ Λεσέλς.

Σύμφωνα με τον ιστότοπο Our World in Data («Ο κόσμος μας σε δεδομένα»), περίπου το 54% του πληθυσμού παγκοσμίως έχει λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου για την Covid-19. Το ποσοστό αυτό όμως ανέρχεται μόλις στο 5,6% στις φτωχές χώρες. Στη Νότια Αφρική, τη χώρα που έχει πληγεί περισσότερο στην αφρικανική ήπειρο, πλήρως εμβολιασμένο είναι το 23,8% του πληθυσμού.

Παρά τις καθυστερήσεις, η Ναμίμπια ενδέχεται να προχωρήσει στην καταστροφή 270.000 εμβολίων που πρόκειται να λήξουν σύντομα, λόγω του αργού ρυθμού με τον οποίο προχωρά η εμβολιαστική εκστρατεία.