Παρά την ιδιαιτερότητα της ημέρας με την αργία προς τιμήν των ANZACs και το φορτωμένο πρόγραμμα των πολιτικών σε ομοσπονδιακό και πολιτειακό επίπεδο, προσκεκλημένοι από όλους τους χώρους, εκπρόσωποι πολλών Οργανισμών και δεκάδες Λημνιοί, βρήκαν το χρόνο να σταθούν στην ουσία της ημέρας και να τιμήσουν με την παρουσία τους την εκδήλωση της επίσημης παραχώρησης της έκθεσης φωτογραφιών «Η Λήμνος μέσα από τα μάτια των ANZACs» που πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις της Λημνιακής Κοινότητας Βικτώριας στο Braeside.
Μεταξύ των εκλεκτών παρευρισκομένων ξεχώρισε η Deb Elizabeth Stewart που εκπροσωπούσε τη γιαγιά της, νοσοκόμα Evelyn Hutt, που υπηρέτησε στη Λήμνο κατά την κρίσιμη διετία 1915-1916.
Η παράδοση των φωτογραφιών έγινε από την Επιτροπή Μνήμης Λήμνου – Καλλίπολης και αποτελούν μια «εκπληκτική συλλογή από φωτογραφίες που τράβηξαν οι στρατιώτες που βρίσκονταν στο νησί το 1915 και είναι η ίδια που έχει ταξιδέψει σε πολλά μέρη της Ελλάδας και της Βικτώρια», όπως εξήγησε η αντιπρόεδρος της Επιτροπής και οικοδέσποινα της εκδήλωσης, κα Χριστίνα Δεσποτέρη στην εναρκτήρια ομιλία της.
Τη συλλογή επιμελήθηκε ο γραμματέας της Επιτροπής, ιστορικός, συγγραφέας και αρθρογράφος, Jim Claven, ο οποίος έχει αφιερώσει ένα μεγάλο κομμάτι του έργου του στη διερεύνηση των δεσμών της Ελλάδας με την ιστορία των ANZACs.
Ο πρόεδρος της Λημνιακής Κοινότητας Βικτώριας, κ. Φιλ Διαματάρης, στην ομιλία του ευχαρίστησε την Επιτροπή Μνήμης Λήμνου–Καλλίπολης για την παράδοση αυτού του μοναδικού, όπως το χαρακτήρισε, ιστορικού ντοκουμέντου.
«Μας τιμά ιδιαίτερα αυτή η προσφορά γιατί έτσι θα βοηθήσουμε τις νεότερες γενιές να κατανοήσουν καλύτερα τους στενούς δεσμούς της Λήμνου και της Αυστραλίας και σας ευχαριστούμε πολύ για αυτό», είπε ο κ. Διαματάρης.
Ακολούθησαν ομιλίες από τον σκιώδη υπουργό δικαιοσύνης, Hon Mark Dreyfus, ομοσπονδιακό βουλευτή του Εργατικού Κόμματος που εκλέγεται στην περιφέρεια Isaacs, τον Dr Steven Staikos, δήμαρχο του Kingston, τον Lee Tarlamis OAM βουλευτή του Εργατικού Κόμματος στην Νοτιοανατολική Μητροπολιτική Μελβούρνη και πρόεδρο της Επιτροπής Μνήμης της Καλλίπολης Λήμνου και τον ιστορικό ερευνητή και επιμελητή της έκθεσης κ. Jim Claven.
«Καθώς άρχισα την έρευνά μου στα αρχεία της Αυστραλίας για την εκστρατεία της Καλλίπολης, αυτό που μου έκανε αμέσως εντύπωση ήταν ο πλούτος των φωτογραφιών της Λήμνου που τραβήχτηκαν κατά τη διάρκεια της εκστρατείας. Αυτό που ήταν πιο ενδιαφέρον ήταν το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των εικόνων δεν είχε ποτέ δημοσιευτεί ή εξηγηθεί ως μέρος του ρόλου της Λήμνου στην Καλλίπολη. Οι περισσότερες από τις μεγάλες εκδόσεις είχαν -και πολλές εξακολουθούν να έχουν- ελάχιστες αναφορές στη Λήμνο. Προφανώς, είχαμε μια ιστορία να πούμε», είπε ο κ. Claven.
Κι έτσι ο αγαπητός στην παροικία μας ιστορικός, ανέλαβε να διηγηθεί αυτή την άγνωστη πλευρά της ιστορίας. Το οπτικό αποτέλεσμα θα κρέμεται στο εξής στους τοίχους του κτιρίου της Λημνιακής Κοινότητας δείχνοντας πώς η Λήμνος μετατράπηκε σε προηγμένη βάση για την εκστρατεία στη γειτονική χερσόνησο της Καλλίπολης, με το στήσιμο και τη λειτουργία, για σχεδόν ένα χρόνο, ενός τεράστιου στρατιωτικού στρατοπέδου με επίκεντρο τον κόλπο του Μούδρου. «Αλλά ήθελα επίσης να δείξω πώς αυτοί οι νεαροί Αυστραλοί -στρατιώτες και νοσοκόμες- συνάντησαν τους ντόπιους -τους συγγενείς και τους προγόνους σας- και βίωσαν τη ζωή στη Λήμνο κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο νησί», είπε ο κ. Claven.
Για τη σημασία της έκθεσης στην εκστρατεία της Επιτροπής Μνήμης Λήμνου – Καλλίπολης για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης σχετικά με τον ρόλο της Λήμνου στην εκστρατεία της Καλλίπολης αλλά και για την συγκέντρωση κεφαλαίων για την ανέγερση του Μνημείου της Λήμνου στην ομώνυμη πλατεία στο Albert Park, μίλησε ο βουλευτής και πρόεδρος της Επιτροπής, κ. Λι Ταρλάμης.
«Τώρα η έκθεση επέστρεψε επιτέλους στο σπίτι της, εκεί που ανήκει, στην καρδιά της Λημνιακής κοινότητας της Μελβούρνης – και θα τολμούσα να πω της Αυστραλίας. Ήταν χαρά μας να δωρίσουμε την έκθεση στη Λημνιακή Κοινότητα και είμαστε τόσο περήφανοι που την αποδεχτήκατε και δώσατε σε αυτές τις σημαντικές εικόνες – που αποτυπώνουν οπτικά το κομμάτι της Λήμνου στην ιστορία των ANZACs της Αυστραλίας – μια περίοπτη θέση στους τοίχους σας. Και γι’ αυτό σας ευχαριστούμε» κατέληξε ο κ. Ταρλάμης.
Συγκινητική ήταν η στιγμή που η πρόεδρος της Επιτροπής Ηλικιωμένων Λήμνου, κα Σταυρούλα Μπεζά, ανέγνωσε ένα ποίημά της στο οποίο με λυρικό τρόπο περιγράφει το ρόλο της Λήμνου στην εκστρατεία της Καλλίπολης.
Μετά το τέλος του επίσημου μέρους της εκδήλωσης, οι παρευρισκόμενοι είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν την φωτογραφική έκθεση και να αγοράσουν υπογεγραμμένα αντίτυπα του βιβλίου του κ. Claven, «Lemnos & Gallipoli Revealed», όπου περιέχονται κι άλλες μοναδικές φωτογραφίες από την συγκεκριμένη περίοδο, αλλά και περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το ρόλο του ελληνικού νησιού στην εκστρατεία του 1915.
