ΠΟΣΕΣ διαφορετικές κουβέντες μπορείς να πεις σε αυτήν που σου αρέσει; Πόσα χαμόγελα να μοιράσεις; Πόσα ψεματάκια να πεις που να μην είναι εντελώς ψέματα, αλλά όμορφες αλήθειες;
Πόσες ιδέες μπορείς να σκεφτείς για να κερδίσεις τις εκλογές; Πόσες υποσχέσεις να δώσεις; Πόσα ψέματα να πεις κι εκεί;
Κάτι σαν το πρόβλημα της Χαλιμάς. Τι παραμύθια να επινοεί κανείς από νύχτα σε νύχτα και για πόσες νύχτες; Αλλά εκείνη είχε να σώσει τη ζωή της. Το επίτευγμα της Χαλιμάς είναι γνωστό – χίλιες και μια νύχτες.
Ο Abraham Harold Maslow, στην εργασία του «a Theory of Human Motivation» ιεράρχησε τις ανάγκες για αυτο-ολοκλήρωση δίνοντας τους τη μορφή μιας πυραμίδας που πήρε το όνομα του. Η διάρθρωση των αναγκών από τη βάση προς την κορυφή είναι:
1. Φυσιολογικές: τροφή, νερό, αέρας
2. Ασφάλειας: στέγη, υγεία, προστασία
3. Κοινωνικές: σχέσεις με ανθρώπους
4. Αυτοεκτίμησης: Φήμη, κύρος
5. Αυτοπραγμάτωσης: Να νιώθεις πλήρης
Η ανάγκη για μετανάστευση συνήθως δημιουργείται όταν ένα από τα δύο πρώτα στάδια (ή ακόμη χειρότερα, και τα δύο) δεν ικανοποιούνται. Και γίνεται τόσο πιο έντονη, όσο «μεγαλύτερη» είναι η διαδρομή που διανύει κανείς πτωτικά προς τη βάση της πυραμίδας. Αυτή η πτώση σπρώχνει την τραμπάλα έρωτα/πολιτικής με άξονα περιστροφής τα ψέματα. Ο έρωτας αρχίζει να ξεθωριάζει, γιατί «ποιος έχει τώρα χρόνο να ασχολείται με αυτά;». Τα ψέματα εμφανίζονται στις πραγματικές διαστάσεις όσο κοιτάμε προς τα πίσω: Την εποχή των Ολυμπιακών αγώνων όλη η Ελλάδα χόρευε στα τραπέζια και ήμασταν σίγουροι πως θα είναι έτσι για πάντα. Την ίδια ώρα άρχισε να αυξάνει το ενδιαφέρον για την πολιτική: από τη μόδα του «εγώ δεν ασχολούμαι με την πολιτική» του 2004, πολλοί άρχισαν να αναλύουν την προσφυγή στο ΔΝΤ το 2010 και όλοι ανεξαιρέτως έγιναν ειδικοί στα οικονομικά στο δημοψήφισμα του 2015.
Στην καινούρια μας πατρίδα αυτή η τραμπάλα πήρε την τροχιά της επαναφοράς. Για τους περισσότερους, μερικοί μήνες ή ελάχιστα χρόνια ήταν αρκετά για να καλύψουν τις ανάγκες επιβίωσης. Προχωρόντας όμως προς το 3ο στάδιο το ενδιαφέρον για την πολιτική άρχισε να φθίνει. Κάποιοι γιατί δεν μπόρεσαν να καταλάβουν πολλά σε καμία από τις δύο πατρίδες, κάποιοι άλλοι γιατί κατάλαβαν περισσότερα απ’ όσα έπρεπε. Άρχισε να ξαναμπαίνει και ο έρωτας στο μυαλό μας, και με την κακή, και με την καλή έννοια. Διαζύγια και χωρισμοί (πολλά διαζύγια και και πολλοί χωρισμοί) αλλά και καινούριες σχέσεις (λιγότερες καινούριες σχέσεις, γιατί στο μεταξύ μεγαλώσαμε λίγο). Όλα όμως περιστρέφονται γύρω από τα ψέματα. Ίσως λίγο μικρότερα στην Αυστραλία, μας θυμίζουν όμως πολλά.
Την ημέρα της γιορτής μου στην καινούρια μας πατρίδα έχει Ομοσπονδιακές εκλογές. Οι περισσότεροι από εμάς ψηφίζουμε για πρώτη ή δεύτερη φορά. Σε ένα χρόνο περίπου θα είναι και οι εθνικές εκλογές στην Ελλάδα. Για πρώτη φορά έχουν δικαίωμα ψήφου και οι κάτοικοι εξωτερικού.
ΚΑΙ ΤΙ ΨΗΦΙΖΟΥΜΕ;
Στην Αυστραλία τα πράγματα είναι μάλλον απλά: ρωτήστε τον εαυτό σας αν είστε μετανάστης, αν έχετε σπίτι, αν στέλνετε τα παιδιά σας σε δημόσιο σχολείο και αν βασίζεστε στη δημόσια υγεία. Ανάλογα με τις απαντήσεις, θα βρείτε και τι ψηφίζετε. Το σύστημα είναι αλάνθαστο. Με όσους φίλους Αυστραλούς (ανεξαρτήτως καταγωγής) το δοκίμασα, όλοι κατέληξαν στο ότι θα ψηφίσω το κόμμα του οποίου έτσι κι αλλιώς είμαι ήδη μέλος.
Για τις Ελληνικές εκλογές έχουμε ηθικό δικαίωμα να ψηφίσουμε; Το ίδιο σύστημα ακολουθούμε κι εδώ: σκεφτείτε αν ξεπληρώνετε κάποιο δάνειο, αν πληρώνετε φόρους και ΕΝΦΙΑ, αν περιμένετε να πάρετε κάποια στιγμή μια μικρή σύνταξη, αν έχετε περιουσία, αν κάνετε φορολογική δήλωση ή αν υπάρχει η πιθανότητα να ζήσετε κάποια στιγμή εκεί. Λογικά οι απαντήσεις θα σας δείξουν κάτι ξεκάθαρο.
Και τι ψηφίζουμε; Εδώ τα πράγματα δυσκολεύουν. Όσο κι αν σκαλίσουμε τη μνήμη μας για θυμηθούμε τα ψέματα που λέγαμε παραπάνω, η διαδικασία είναι άχαρη και μάλλον ατελέσφορη. Ας ανατρέξουμε στην επιστήμη του management λοιπόν. Η θεωρία της λήψης αποφάσεων λέει πως αν δεν μπορείς να βρεις απάντηση σε ένα πρόβλημα, αλλάζεις το πρόβλημα (στην μπακαλίστικη εκδοχή του αυτό το βλέπουμε στο λόγο των πολιτικών: τους ρωτούν για το Α και απαντούν για το Β). Αντί να αναρωτιέμαι λοιπόν εγώ τι θα ψηφίσω, ας έχουν την περιέργεια τα κόμματα στην Ελλάδα. Αν βέβαια μεταφέρουν εδώ τα εκλογικά τους δικαιώματα και οι υπόλοιποι 20 με 25.000 Έλληνες εν δυνάμει ψηφοφόροι, το αποτέλεσμα ίσως είναι πιο δραστικό. Μπορεί κάποιος να σκεφτεί ότι υπάρχουμε και πως ίσως χρειαζόμαστε κάτι. Η αλήθεια είναι πως όση βοήθεια έχει δώσει η Ελλάδα στην εκπαίδευση, στις πολιτιστικές ανταλλαγές, το lobbying, την αποφυγή διπλής φορολογίας, στην ισοτίμηση των πτυχίων, στην αναγώριση των επαγγελματικών προσόντων, στις αμοιβαίες συμφωνίες δωρεάν περίθαλψης, ήταν κατά μέγιστο βαθμό στην Ελληνική διασπορά της Ευρώπης. Η γεωγραφική εγγύτητα βοηθούσε στο να θεωρηθούν ψηφοφόροι, μιας και το ταξίδι τους ήταν εύκολο.
Το μόνο που χρειάζεται είναι να εγγραφούμε ως ψηφοφόροι. Το τι θα ψηφίσουμε, μικρή σημασία έχει. Μπορεί ένα ευμεγέθες εκλογικό σώμα στη Μελβούρνη και στην Αυστραλία να μην λύσει όλα μας τα προβλήματα, είναι όμως μια καλή αρχή. Όποιος δεν έχει πειστεί, ας ψάξει στο Google τη φράση «ψήφος ομογενών» και ας διαβάσει μερικά άρθρα του Εληνικού Τύπου. Θα καταλάβει τι εννοώ.
Για να έχει κάποιος δικαίωμα ψήφου πρέπει να έχει ζήσει στην Ελλάδα τουλάχιστον 2 από τα τελευταία 35 χρόνια και να έχει κάνει κάνει τουλάχιστον μια φορολογική δήλωση την τελευταία 2ετία. Το πρώτο αποδεικνύεται με οποιονδήποτε λογικό τρόπο (εγώ έστειλα το πτυχίο μου) και το δεύτερο με τους κωδικούς του taxis. Στο gov.gr και στην «υποσελίδα πολίτης και καθημερινότητα» > «άσκηση εκλογικού δικαιώματος» δίνονται όλες οι οδηγίες.
(Για τον έρωτα στα χρόνια της μετανάστευσης δεν έχω και πολλά να σας πω, και ούτε ξέρω «τι είναι σωστό, τι μη σωστό και τι τ’ ανάμεσό του». Για μένα πάντως οι πιο ενδιαφέροντες άνθρωποι είναι όσοι έφυγαν γιατί δεν κάλυπταν τις ανάγκες του 3ου σταδίου της πυραμίδας του Maslow, και ειδικά αυτοί που ακόμη ψάχνουν τα πατήματα τους στην Αυστραλία. Βάλτε έναν τέτοιο στη ζωή σας και θα σας την αλλάξει εντελώς.)