Η «ΠΑΛΙΑ εποχή» είναι πλέον οι δεκαετίες του ’60 και του ’70. Οι γενιές που αποχαιρετούν τα δημόσια πρόσωπα της δικής τους ενηλικίωσης βιώνουν τον αναπόφευκτο κλυδωνισμό από τη μια εποχή στην άλλη. Ο θάνατος της βασίλισσας Ελισάβετ Β΄ ή του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, όπως και αστέρων από τον κόσμο του σινεμά, της μουσικής ή του αθλητισμού, αποκτούν τέτοιο συμβολισμό που υπερβαίνει το ίδιο το γεγονός της απώλειας. Ο χρόνος ορίζεται εκ νέου.

Οι πρώτες δεκαετίες κάθε αιώνα κλείνουν λογαριασμούς με τον προηγούμενο. Στις δεκαετίες του 1920 και του 1930, όταν ο κόσμος αυτοπροσδιοριζόταν «μοντέρνος», αποσυρόταν σταδιακά ο 19ος αιώνας, που έμοιαζε πολύ μακρινός καθώς είχε μεσολαβήσει ο Μεγάλος Πόλεμος και η κατάλυση των αυτοκρατοριών. Υπήρξαν γενιές που ήταν 30 ετών το 1910 και που έζησαν αρκετά ώστε να δουν τον κόσμο να μεταμορφώνεται το 1960 ή και το 1970.

Αντιστοίχως, οι δικοί μας κύκλοι ζωής όσο προχωράει ο 21ος αιώνας μάς οδηγούν σε μια παράλληλη εμπειρία. Ο νέος αιώνας καλπάζει προς το άγνωστο, όπως και ο 20ός, 100 χρόνια πίσω. Και κανείς δεν μπορούσε τότε να διανοηθεί τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Ολοκαύτωμα, τον Ψυχρό Πόλεμο, το Βιετνάμ, την ΕΟΚ, την πτώση της αποικιοκρατίας, τη σεξουαλική επανάσταση, τη ροκ μουσική, τη θεοποίηση της ποπ κουλτούρας, τα εύκολα ταξίδια… ώσπου ήρθε ο 21ος αιώνας.

Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία που ζουν σήμερα και είναι σε θέση να διαθέτουν συγκριτικά εργαλεία νιώθουν συχνά υλικό της Ιστορίας, που τους προσπερνάει. Ο νέος κόσμος αντιφατικός, σε πρόοδο και οπισθοδρόμηση, υπολείπεται σε αισιοδοξία και πίστη στο αύριο, δεν έχει ανεμελιά, δεν έχει ατίθασα νιάτα.

Τα νιάτα του 21ου αιώνα είναι ψυχικά ταλαιπωρημένα, μεγαλώνουν με την τεχνολογία στο χέρι, δεν συγκεντρώνονται σε βιβλία, αγνοούν τις βασικές παρακαταθήκες του δυτικού κανόνα, δικαιούνται κομμάτι ανεμελιάς που δεν τους παρέχεται.

Ο θάνατος της Ελισάβετ Β΄ είχε και τον επιπλέον συμβολισμό ενός αποχαιρετισμού. Ο 20ός αιώνας κυλάει γοργά προς τα πίσω. Ο πρόσφατος ιστορικά μεταπολεμικός κόσμος, 1945-1990, αποδείχθηκε για τη Δύση μια φωτεινή αναλαμπή, με όλες τις σκοτεινές παρενθέσεις του, και η εξέλιξη της ζωής απέδειξε για μία ακόμη φορά πως η πρόοδος δεν κινείται γραμμικά αλλά σε ημιτελείς κύκλους, βαθιές καμπύλες και ελλειπτικές τροχιές. Το άγνωστο αντιπαλεύει τον σχεδιασμό.