Η γαρδένια (Gardenia jasminoides Ellis) είναι από τα πιο αγαπημένα και δημοφιλή καλλωπιστικά φυτά στη Μελβούρνη. Ξεχωρίζει για την πλούσια βαθυπράσινη κώμη της και φυσικά για τα μοναδικής ευωδιάς άνθη της. Είναι όμως γνωστή και για τις «ιδιοτροπίες» της. Γιατί δεν ανθίζει; Γιατί πέφτουν τα φύλλα της; Γιατί αργεί να αναπτυχθεί; Γιατί τα φύλλα της κιτρίνισαν; Είναι μερικά κοινά ερωτήματα που αφορούν την γαρδένια. Ελπίζουμε οι επόμενες γραμμές να σας βοηθήσουν να διατηρείτε υγιή την γαρδένια σας και να απολαμβάνετε τα υπέροχα άνθη της.
Απαιτήσεις σε Έδαφος: Η γαρδένια (όπως η καμέλια, η αζαλέα, η ορτανσία, το φούλι κα) είναι οξύφιλο φυτό. Ως εκ τούτου προμηθευόμαστε φυτόχωμα (παλιά λεγόταν καστανόχωμα ή κουμαρόχωμα) ειδικό για τα οξύφιλα φυτά (χαμηλό pH).
Κατάλληλη Θέση: Η γαρδένια κατάγεται από μέρη που έχουν υποτροπικό κλίμα. Αυτό σημαίνει ότι αρέσκεται σε ήπιους χειμώνες και δροσερά καλοκαίρια. Οπότε επιλέγουμε μια θέση που να προφυλάσσει την γαρδένια μας από τους κρύους νοτιάδες το χειμώνα, τους ζεστούς βοριάδες του καλοκαιριού και την απευθείας έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Αν έχουμε φυτεύσει σε γλάστρα την γαρδένια αποφεύγουμε τις συχνές μετακινήσεις, ιδιαίτερα όταν με τις μετακινήσεις αυτές προκαλούμε απότομες αλλαγές στη θερμοκρασία του περιβάλλοντος γύρω από το φύλλωμα της. Αυτό ίσως επιφέρει πτώση ανθέων, ξήρανση φυλλώματος καθώς και ολική κατάρρευση του φυτού.
Μεταφύτευση: Πότε η γαρδένια χρειάζεται μεταφύτευση; Όταν εντοπίσουμε φυλλόπτωση, κιτρίνισμα των φύλλων σε συνδυασμό με συμπίεση των ριζών στη γλάστρα επιβάλλεται να κάνουμε την μεταφύτευση. Καλό είναι να συνδυάσουμε την μεταφύτευση με το τέλος της ανθοφορίας της, δηλαδή την Άνοιξη. Επίσης καλή εποχή είναι και το Φθινόπωρο. Πριν αφαιρέσουμε την γαρδένια από την παλιά της γλάστρα, κορφολογούμε όλους τους κλαδίσκους (αφαιρούμε το του μήκους). Στη περίπτωση φύτευσης της γαρδένιας σε γλάστρα, επιλέγουμε 2 νούμερα μεγαλύτερα από την γλάστρα που ήταν πριν και φροντίζουμε να είναι στρόγγυλη. Τοποθετούμε 4 με 5 εκατοστά ψιλό γαρμπίλι (ή βότσαλο) στο πάτο της νέας γλάστρας για καλή αποστράγγιση. Αφαιρούμε την γαρδένια από την παλιά γλάστρα και «τσιμπάμε» τις άκρες των ριζών, ώστε να τις ωθήσουμε να αναπτυχθούν στο καινούριο περιβάλλον. Γεμίζουμε το υπόλοιπο της νέας γλάστρας με το φυτόχωμα, τοποθετούμε το φυτό στο κέντρο και προσθέτουμε το υπόλοιπο χώμα μέχρις 2 δάκτυλα κάτω από το χείλος της γλάστρας.
Στην περίπτωση μεταφύτευσης του φυτού στο έδαφος, ανοίγουμε τρύπα 3 με 4 φορές μεγαλύτερης χωρητικότητας από την υπάρχουσα γλάστρα. Προσθέτουμε το χώμα και στη συνέχεια συνεχίζουμε όπως παραπάνω.
Με το πέρας της μεταφύτευσης, ποτίζουμε καλά ώστε να φέρουμε τις ρίζες σε καλή επαφή με το φυτόχωμα.
Λίπανση: Προσθέτουμε τακτικά (μια φορά τον μήνα) ειδικό λίπασμα για οξύφιλα πλούσιο σε κάλιο. Τις περιόδους με υψηλές θερμοκρασίες αποφεύγουμε την λίπανση της γαρδένιας. Επίσης προσθέτουμε και σίδηρο τακτικά στη γλάστρα, όταν διαπιστώσουμε ότι τα φύλλα κιτρινίζουν ενώ οι νευρώσεις τους παραμένουν πράσινες. Η προσθήκη χηλικού σιδήρου είναι πολύ καλή επιλογή καθώς απορροφάται άμεσα από τις ρίζες του φυτού. Επίσης μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε θειικό σίδηρο, την γνωστή καραμπογιά.
Άρδευση: Τους καλοκαιρινούς μήνες ποτίζουμε σε τακτά διαστήματα ώστε να μην προκαλούμε στρες στο φυτό από τα ακανόνιστα ποτίσματα, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν φυλλόπτωση. Τον Χειμώνα ποτίζουμε πολύ λιγότερο. Εάν είναι εφικτό ποτίζουμε με το βρόχινο νερό.
Και μερικά ακόμη μυστικά.
Για να προστατέψουμε την γαρδένια από τα έντομα, ετοιμάζουμε βιολογικό λίπασμα ως εξής: τρίβουμε μια κουταλιά της σούπας πράσινο σαπούνι και το διαλύουμε σε ένα λίτρο χλιαρό νερό. Αφήνουμε το παρασκεύασμα να παγώσει προσθέτουμε μια κουταλιά της σούπας οινόπνευμα και ψεκάζουμε το φύλλωμα κάθε δυο βδομάδες τις απογευματινές ώρες και σε θερμοκρασίες κάτω των 28 βαθμών Κελσίου. Έτσι θα έχουμε το φυτό απαλλαγμένο από τις αφίδες, τον τετράνυχο, τον θρίπα και τα κοκκοειδή.
Η πτώση λίγων μπουμπουκιών είναι φυσιολογική. Η μεγάλη πτώση μπουμπουκιών ή αδυναμία του φυτού να σχηματίσει μπουμπούκια μπορεί να οφείλεται σε: υπερβολική σκίαση του φυτού, υπερβολική άρδευση ή ξήρανση του εδάφους, μικρή γλάστρα, κακή στράγγιση καθώς και υψηλές θερμοκρασίες της ατμόσφαιρας.
Το κιτρίνισμα και η πτώση των κατώτερων φύλλων της γαρδένιας οφείλονται σε έλλειψη νερού.
Σε περιόδους με υψηλή θερμοκρασία ψεκάζουμε τα φύλλα της γαρδένιας με αποσταγμένο ή βρόχινο νερό, ώστε να αποτρέψουμε ξηράνσεις στα άκρα των φύλλων.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΟΥΚΑΣ, MSc
ΓΕΩΠΟΝΟΣ