THEO THEOPHANOUS* – ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΩΑΔΙΤΗΣ
ΤΟ VOICE to Parliament (Φωνή των ιθαγενών στο Κοινοβούλιο – στο εξής Φωνή) έχει τη δυνατότητα να φέρει πολιτική ωριμότητα στο έθνος μας και να προωθήσει τη συμφιλίωση με τους λαούς των Πρώτων Εθνών.
Στην Έκθεση των καθηγητών Marcia Langton και Tom Calma προτείνονται δύο μοντέλα για την επιλογή των μελών της Φωνής: είτε από «δομικά συνδεδεμένα» («structurally linked») μέλη υφιστάμενων οργανώσεων των Πρώτων Εθνών είτε μέσω εκλογών που θα πραγματοποιηθούν μεταξύ των Αβορίγινων και των κατοίκων των νησιών των Στενών Τόρες (Torres Strait).
Στην Έκθεση Langton-Calma προτιμάται η επιλογή των άμεσων εκλογών, επισημαίνοντας τρία ζητήματα.
Πρώτον, ενδέχεται να μην αντικατοπτρισθεί στην όλη διαδικασία η τεράστια ποικιλομορφία των πολιτισμών στις κοινότητες των Αβοριγίνων και των νησιωτών των Στενών Torres. Δεύτερον, η επιβεβαίωση της ιθαγενικότητας (indigeneity) των ψηφοφόρων μπορεί να αποτελέσει πρόκληση. Και, τρίτον, η χαμηλή προσέλευση των ψηφοφόρων ίσως έχει αρνητικό αντίκτυπο στην όποια δικαιοδοσία της Φωνής.
Αν και κάποιο από τα μοντέλο επιλογής που προτείνεται ίσως έχει κάποια πλεονεκτήματα, δεν νομίζω ότι πρέπει να εγκαταλείψουμε τις άμεσες δημοκρατικές εκλογές. Ναι, θα υπάρξουν προκλήσεις με τους εκλογικούς ρόλους, αλλά τα μέλη των αυτόχθονων κοινοτήτων με τα οποία μιλάω απολαμβάνουν την ιθαγενικότητα καθώς και, ακόμη περισσότερο, την παραχώρηση σε αυτούς του δημοκρατικού δικαιώματος να εκλέγουν απευθείας τους εκπροσώπους τους.
Με βάση το μοντέλο των Langton-Calma περί άμεσης εκλογής, θα μπορούν να εκλεγούν δύο ή τρεις εκπρόσωποι από κάθε Πολιτεία ή Περιοχή, με πρόσθετη εκπροσώπηση από τους νησιώτες του Torres Strait.
Εάν, όπως ελπίζω, οι άμεσες εκλογές είναι η μέθοδος που επιλέγεται, θα προκύψει ένα όργανο με χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά της Γερουσίας (Άνω Βουλή). Οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι των Πρώτων Εθνών της Αυστραλίας θα μπορούν να συζητούν και να ψηφίζουν προτάσεις που θα παραπέμπονται και θα εξετάζονται στη συνέχεια από το αυστραλιανό Κοινοβούλιο.
Υπάρχουν εκείνοι που υποστηρίζουν ότι οι προτεινόμενες αλλαγές στη σχετική νομοθεσία θα ήταν δύσκολο να μην περάσουν από το κοινοβούλιο. Κάποιοι, μάλιστα, υποστηρίζουν ότι θα γίνονταν προσφυγές στο Ανώτατο Δικαστήριο εάν δεν εγκρίνονταν οι προτάσεις τους.
Αυτό είναι ένα … κόλπο που έχει σχεδιαστεί για να τρομάξει τους Αυστραλούς, ώστε να ψηφίσουν εναντίον της Φωνής. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι μπορεί να τεθούν σε εφαρμογή επαρκή μέτρα διασφάλισης της υπεροχής του αυστραλιανού Κοινοβουλίου και ότι το Ανώτατο Δικαστήριο θα υποστηρίξει αυτήν την υπεροχή.
Η Αυστραλία έχει πολλά να κερδίσει από την μοναδική πολιτιστική προοπτική των Πρώτων Εθνών, ιδιαίτερα όπου προτείνονται βελτιώσεις στη νομοθεσία και την πολιτική που, στη συνέχεια, συζητούνται στο Κοινοβούλιο, αλλά και στην ευρύτερη κοινωνία. Αυτό βελτιώνει τη Δημοκρατία, δεν τη μειώνει.
Η πρόκληση για την κυβέρνηση Albanese είναι να εξηγήσει στους Αυστραλούς ότι δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν και πολλά να κερδίσουν.
Υπάρχει ένας άλλος σημαντικός λόγος για την υιοθέτηση του μοντέλου της άμεσης εκλογής. Θα εμβαθύνει τις δημοκρατικές διαδικασίες και δεν θα υπερασπίζεται απλώς ο ήδη βιωμένος κόσμος των λαών των Πρώτων Εθνών. Οι έδρες στο νέο σώμα αναμφίβολα θα γίνουν αντικείμενο συναγωνισμού και, όπως συμβαίνει πάντα στην πολιτική, θα εκλεγούν άτομα από όλο το πολιτικό φάσμα.
Στο νέο σώμα θα γίνεται αναγκαστικά συζήτηση όπου θα προταθούν και θα αναδυθούν νέες ιδέες. Εάν η Αυστραλιανή Γερουσία είναι κάτι που πρέπει να γίνει, οι προτάσεις δεν θα εγκρίνονται πάντα ομόφωνα.
Έτσι, το νέο σώμα δεν θα καταθέτει μόνο συναινετικές απόψεις στο κοινοβούλιο για συζήτηση. Σε πολλές περιπτώσεις, οι απόψεις θα διίστανται και θα ανακύπτουν “διαμάχες” μεταξύ της πλειοψηφίας και της μειοψηφίας. Αλλά αυτή είναι η δημοκρατία. Αυτό είναι υγιές και ένας ακόμη λόγος για να υιοθετήσουμε το εκλογικό μοντέλο.
Υποστηρίζοντας τη Φωνή, θα επιδόσουμε στους λαούς των Πρώτων Εθνών μας το μεγαλύτερο δώρο που έχουμε να τους προσφέρουμε – τη Δημοκρατία. Σε αντάλλαγμα όλοι έχουμε να κερδίσουμε από τη σοφία των αυτόχθονων πληθυσμών μας. Αυτή είναι ίσως η πιο σημαντική προσθήκη στο έθνος μας, μια συλλογική σοφία η οποία θα εδράζεται δίπλα στις πολλαπλές διαφορετικές συνεισφορές των πολιτισμών που καλωσορίσαμε στην Αυστραλία.
Υπάρχουν όμως εμπόδια. Το Εθνικό Κόμμα αντιτάχθηκε στη Φωνή. Ο Peter Dutton, εάν αποφασίσει να βάλει το Κόμμα των Φιλελευθέρων στον ίδιο δρόμο, θα καθυστερούσε τη συμφιλίωση για πολλά χρόνια.
Πιστεύω ότι ο Dutton είναι έξυπνος πολιτικός. Ωστόσο, αν συνεχίσει στη στρατηγική δημιουργίας αμφιβολιών και την υπονόμευση της αναγνώρισης των αυτόχθονων λαών μας, θα τοποθετήσει το Φιλελεύθερο Κόμμα στην λάθος πλευρά της ιστορίας.
Μεγάλος άγνωστος είναι και οι Πράσινοι. Συχνά πετούν τα καλά κάτω από το κάλυμμα της επιδίωξης του τέλειου. Σε αυτή την περίπτωση κινδυνεύουν να πετάξουν έξω το πολύ καλό για κάποιες μικροπρέπειες.
Πολλοί Πράσινοι πιέζουν να καθυστερήσει η όλη διαδικασία μέχρι την ολοκλήρωση της Συνθήκης (Τreaty) και την κατάθεση όλης της αλήθειας (truth-telling). Ακούγεται σαν μια στάση αρχών, αλλά δεν είναι. Η Συνθήκη και η κατάθεση της αλήθειας θα χρειαστούν πολλά χρόνια κατά τη διάρκεια των οποίων η φωνή των Αβορίγινων θα συνεχίσει να μην ακούγεται.
Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι Πράσινοι διακηρύσσουν μια στάση «αρχής» («principled» stance) αλλά θα πρέπει να γνωρίζουν ότι αυτό θα σκοτώσει τη Φωνή. Είμαι βέβαιος ότι οι ιθύνοντες των Πρασίνων έχουν καταλήξει στο ότι αυτό δεν βοηθά την πολιτική τους πρακτική, δίνοντας στους Εργατικούς μια νίκη στο όλο ζήτημα. Ίσως υπολογίζουν ότι μερικές ψήφοι κατά της Φωνής θα μπορούσαν ενδεχομένως να δοθούν στους Πράσινους.
Η πρόταση για την Φωνή φέρνει την Αυστραλία σε ένα ιστορικό και κρίσιμο σταυροδρόμι. Μπορούμε να προχωρήσουμε στην αναγνώριση των αυτόχθονων λαών μας στο Σύνταγμά μας. Μπορούμε να κάνουμε ένα τεράστιο βήμα προς την συμφιλίωση. Ή μπορούμε να ακούσουμε το Εθνικό Κόμμα και τα τμήματα των Πρασίνων και των Φιλελευθέρων και να φέρουμε την Αυστραλία σε μια οπισθοδρόμηση.
Η επιλογή είναι δική μας.
* Ο Theo Theophanous είναι πρώην υπουργός των κυβερνήσεων του Εργατικού Κόμματος στη Βικτώρια.