Μεγάλες επιχειρήσεις, ιδιοκτήτες εξοχικών κατοικιών (holiday-home owners) και κάτοχοι ακινήτων προς ενοικίαση (landlords) είναι αυτοί που -κυρίως- καλούνται πληρώσουν τον λογαριασμό της Βικτώριας για την πανδημία COVID-19, στο πλαίσιο ενός δεκαετούς σχεδίου «δημοσιονομικής εξυγίανσης» που συνοδεύει τον προϋπολογισμό της Πολιτείας.

Ακόμη, θα περικοπούν θέσεις εργασίας στις δημόσιες υπηρεσίες, με 3.000 έως 4.000 υπαλλήλους, επιχειρήσεων και γραφείου (corporate & office staff), να απολύονται στο πλαίσιο μιας τετραετούς προσπάθειας εξοικονόμησης 2,1 δισ. δολ. Ωστόσο, αναμένονται και προσλήψεις σε άλλα τμήματα του Δημοσίου, συμπεριλαμβανομένων των εργαζόμενων στην «πρώτη γραμμή» της υγείας.

Ξεκινά άλλωστε η πρώτη φάση της χρηματοδότησης στο σχέδιο νοσοκομειακών υποδομών ύψους 320 εκατ. δολ., μία προεκλογική δέσμευση. Διατίθενται 78,5 εκατ. δολ. για έργα όπως ένα νέο νοσοκομείο στο West Gippsland, ένα νέο νοσοκομείο Queen Elizabeth II στα ανατολικά της Μελβούρνης, σχέδια νοσοκομείων για τα βόρεια και νοτιοανατολικά της Μελβούρνης, καθώς και για την ανάπλαση του νοσοκομείου Wonthaggi. Τα υπόλοιπα 241,5 εκατ. δολ.του Hospital Infrastructure Delivery Fund αναμένεται να δοθούν έως το 2026-27.

Η κυβέρνηση Andrews, εδώ και εβδομάδες, προειδοποιούσε ότι προϋπολογισμός θα περιλάμβανε «δύσκολες» αποφάσεις, καθώς αποσκοπούσε στο συμμάζεμα των δημοσιονομικών (ελλείμματος και χρέους), εν μέσω ραγδαίας αύξησης των επιτοκίων και απειλής ακόμη και για νέα μείωση της πιστοληπτικής βαθμίδας της Βικτώριας.

Σήμερα, Τρίτη, ο υπουργός Οικονομικών, Tim Pallas, αποκάλυψε ότι η «Εισφορά Χρέους COVID» (COVID Debt Levy), θα είναι ένας νέος φόρος από τον οποίο η κυβέρνηση αναμένει ότι θα συγκεντρώσει 8,6 δισ. δολ. τα επόμενα τέσσερα χρόνια, ενώ θα παραμείνει σε ισχύ έως το 2033.

Πρώτον, οι επιχειρήσεις με μισθοδοσία άνω των 10 εκατ. δολ. θα καταβάλλουν πρόσθετο φόρο 0,5% ή 1% εάν υπερβαίνει τα 100 εκατ. δολ.

Σύμφωνα με τον κ. Pallas εκτιμάται ότι η αύξηση του φόρου μισθοδοσίας θα επηρεάσει περίπου το 5% των επιχειρήσεων της Βικτώριας.

Δεύτερον, το κατώτατο όριο για τον φόρο ακινήτου (land tax) της Βικτώριας – που δεν ισχύει για την οικογενειακή κατοικία – θα μειωθεί από 300.000 δολ. σε 50.000 δολ.

Μια ετήσια επιβάρυνση 500 δολ. θα ισχύει για ακίνητα αξίας μεταξύ 50.000 δολ. και 100.000 δολ. στο πλαίσιο της 10ετούς αυτής εισφοράς.

Επιβάρυνση 975 δολ. θα εφαρμοστεί για ακίνητα αξίας μεταξύ 100.000 δολ. και 300.000 δολ., ενώ οι συντελεστές φόρου (land tax rates) για ακίνητα άνω των 300.000 δολ. θα αυξηθούν κατά 975 δολάρια συν 0,1% της αξίας της γης (land’s value).

Ο κ. Pallas, προέβλεψε ότι θα επηρεαστούν περίπου 860.000 ιδιοκτήτες (landowners).

Υποστήριξε δε ότι η «Εισφορά Χρέους COVID» στοχεύει σε επιχειρήσεις και ιδιοκτήτες ακινήτων που κατέγραψαν «υγιή» κέρδη πρόσφατα.

«Πιστεύουμε ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να καταβάλουν μια μέτρια πρόσθετη συνεισφορά που κατά τα επόμενα 10 χρόνια θα βοηθήσει στην αποπληρωμή του χρέους της COVID», είπε.

Ωστόσο, παρά το δεκαετές σχέδιο αποπληρωμής του λογαριασμού της πανδημίας, το «καθαρό χρέος» εξακολουθεί να προβλέπεται ότι θα αυξηθεί στα 171,4 δισ. δολ. σε τέσσερα χρόνια, σχεδόν στο 25% του μεγέθους της οικονομίας της Βικτώριας (ΑΕΠ).

Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι ο προϋπολογισμός προβλέπει δαπάνες/χρηματοδότηση δισ. δολ. για προεκλογικές δεσμεύσεις που ανέλαβε η κυβέρνηση Andrews, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών επενδύσεων σε όλους τους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης.

Πιο συγκεκριμένα, στον προϋπολογισμό προβλέπεται ότι το καθαρό χρέος της Βικτώριας θα αυξηθεί από 116,7 δισ. δολ. φέτος σε 162,2 δισ. δολ. έως το 2025-26, μια μικρή μείωση σε σχέση με την προεκλογική εκτίμηση των 165,9 δισ. δολ.

Ο προϋπολογισμός της Βικτώριας αναμένεται να επανέλθει σε «ταμειακό πλεόνασμα» (cash surplus) ύψους 2,9 δισ. δολ. φέτος, αλλά το «λειτουργικό πλεόνασμα» (operating surplus) ύψους 1 δισ. δολαρίων δεν θα επιτευχθεί πριν από το 2025-26.

Ο κ. Pallas, πιεζόμενος να απαντήσεις γιατί το «καθαρό χρέος» προβλέπεται να παραμείνει υψηλό παρά την επιβολή της νέας εισφοράς, υποβάθμισε τη σημασία της αποπληρωμής υποχρεώσεων που αναλήφθηκαν για τη χρηματοδότηση έργων υποδομών στην Πολιτεία, σε σύγκριση με το χρέος που συγκεντρώθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Είπε ότι το χρέος για έργα στη Βικτώρια θα μπορούσε να παρομοιαστεί με υποθήκη, ενώ ο δανεισμός κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID έχει καταστεί χρέος πιστωτικής κάρτας.

«Μια υποθήκη που συνάπτεται για τα σωστά πράγματα, είτε πρόκειται για να αναπτύξετε την επιχείρησή σας, είτε για να έχετε μια στέγη πάνω από το σπίτι σας και να μπορείτε να φροντίζετε την οικογένειά σας, αυτό εξυπηρετεί έναν παραγωγικό σκοπό στο μέλλον».

«Το χρέος των πιστωτικών καρτών, δεδομένου του επιπέδου των τόκων που συσσωρεύονται και των επιλογών που πρέπει να κάνετε σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης έχει χρησιμοποιηθεί, αλλά πρέπει να το αποπληρώσετε, διότι το χρέος … συνεχίζει να συσσωρεύεται».

Σε κάθε περίπτωση ο προϋπολογισμός περιγράφει έναν επιβραδυνόμενο ρυθμό δαπανών για υποδομές, 1-2 δισ. δολ. λιγότερα κάθε χρόνο από ό,τι είχε περιγραφεί προεκλογικά.

Η κυβέρνηση αναφέρεται επίσης σε σχέδια σχέδια για τη χρήση του «Victorian Future Fund», το οποίο ιδρύθηκε με τον περσινό προϋπολογισμό, για να βοηθήσει στην αποπληρωμή του χρέους COVID-19 με την πάροδο του χρόνου.

ΜΙΚΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ STAMP DUTY

Για τις μικρές επιχειρήσεις υπάρχουν κάποιες ελαφρύνσεις στον προϋπολογισμό, με το όριο του φόρου μισθωτών υπηρεσιών (payroll tax threshold) να αυξάνεται από 700.000 δολ. σε 900.000 δολ. από τον Ιούλιο του επόμενου έτους και στη συνέχεια σε 1 εκατ. δολ. το 2025.

Η κυβέρνηση θα προχωρήσει επίσης στην κατάργηση του τέλους χαρτοσήμου (stamp duty) ως έχει για τα εμπορικά και βιομηχανικά ακίνητα.

Αυτή η μετάβαση, που θα ξεκινήσει από τα μέσα του 2024, θα δει τους ιδιοκτήτες επαγγελματικών ακινήτων να μπορούν να πληρώνουν έναν ετήσιο φόρο ακίνητης περιουσίας για 10 χρόνια, αντί για ένα εφάπαξ ποσό κατά την αγορά.

Όμως, όσοι έχουν στην κατοχή τους φορολογητέα ακίνητα που παραμένουν κενά θα αντιμετωπίσουν αυξημένα τέλη, με τον συντελεστή προσαύξησης για τους «απόντες ιδιοκτήτες» (absentee owner surcharge rate) να αυξάνεται από 2% σε 4%.

Το μέτρο, σύμφωνα με την κυβέρνηση της Βικτώριας θα ευθυγραμμίσει τη φορολόγηση των κενών ακινήτων στην Πολιτεία με τη Νέα Νότια Ουαλία και αναμένεται να αποφέρει 283,3 εκατ. δολ.το 2023-24.

ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

Τα πλουσιότερα ιδιωτικά σχολεία της Βικτώριας καλούνται επίσης να συνεισφέρουν στην εξυγίανση του προϋπολογισμού, καθώς η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα καταργήσει την απαλλαγή από τον φόρο μισθοδοσίας για το ανώτερο 15% των μη κυβερνητικών σχολείων με βάση το ύψος των διδάκτρων.

Εκτιμάται ότι θα επηρεαστούν περίπου 110 σχολεία, ενώ το μέτρο αναμένεται να αποφέρει 134,8 εκατ. δολ. όταν τεθεί σε ισχύ το 2024-25, 140,3 εκατ. δολ. το 2025-26 και 147,1 εκατ. δολ. το 2026-27.

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΥΤΟΦΥΟΥΣ ΞΥΛΕΙΑΣ

Η κυβέρνηση αποκάλυψε επίσης ότι η βιομηχανία αυτοφυούς ξυλείας (native timber industry) της Πολιτείας θα κλείσει στο τέλος του τρέχοντος έτους, προσφέροντας 200 εκατ. δολ. για να βοηθήσει εργαζόμενους σε αυτήν να μεταβούν σε άλλες θέσεις εργασίας.

Τα έγγραφα του προϋπολογισμού που δόθηκαν στη δημοσιότητα επιβεβαίωσαν αρκετά μέτρα που καταγράφηκαν τις τελευταίες εβδομάδες, συμπεριλαμβανομένων των αυξήσεων στα επιχειρηματικά ασφάλιστρα για το WorkCover.

ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ

Ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει και επιπλέον 677 εκατ. δολ. για τη συνεχιζόμενη αποκατάσταση των ζημιών από τις πλημμύρες, πέρα από τα 1,8 δισ. δολ. που είχε υποσχεθεί πέρυσι.

ΝΕΑ ΤΡΕΝΑ

Προβλέπονται επίσης 601 εκατ. δολάρια για την κατασκευή 23 τρένων VLocity και 219 εκατ. δολ. για πρόσθετες υπηρεσίες V-Line, συμπεριλαμβανομένων επιπλέον δρομολογίων το Σαββατοκύριακο σε μεγάλες περιφερειακές σιδηροδρομικές γραμμές.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

Πέρα από την αυστηρή κριτική της αντιπολίτευσης για τον προϋπολογισμό, η επικεφαλής του Property Council, Cath Evans, ανέφερε ότι ενώ υποστηρίζει την εξάλειψη του τέλους χαρτοσήμου στα εμπορικά κτίρια, η πρόσθετη φορολογική επιβάρυνση για τους ανθρώπους που κατέχουν δεύτερο ακίνητο προκαλεί ανησυχία.

«Αυτό θα προκαλέσει σημαντική πίεση στην οικονομία της Βικτώριας», δήλωσε. «Θα υπάρξουν κάτοχοι γης που για πρώτη φορά θα πληρώσουν φόρο γι΄αυτήν».

Το Business Council of Australia (BCA) επεσήμανε ότι ο καλύτερος τρόπος για την αποπληρωμή του χρέους είναι μέσω της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της προώθησης μέτρων που προωθούν την οικονομική δραστηριότητα, αλλά ο προϋπολογισμός έστειλε το αντίθετο μήνυμα.

Η διευθύνουσα σύμβουλος του BCA, Jennifer Westacott, είπε ότι ο προϋπολογισμός κατέστησε σαφές ότι η κυβέρνηση Andrews είναι πρόθυμη να χρεώσει περισσότερα τις εταιρίες, σε μια εποχή όπου «πρέπει να επιταχύνουμε τις επενδύσεις».

«Η Βικτώρια είναι ήδη η Πολιτεία με την υψηλότερη φορολογία στη χώρα και η νέα εισφορά χρέους COVID … σημαίνει ότι θα είναι ακόμη πιο δύσκολο να επενδύσει κανείς εδώ, πόσο μάλλον να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας ή να αναπτύξει την οικονομία».

Ωστόσο, η Emma King, από το Victorian Council of Social Services, υπογράμμισε ότι είναι δίκαιο να συγκεντρώνονται έσοδα από τους πλουσιότερους κατοίκους της Βικτώριας.

«Η πραγματικότητα είναι ότι αν είστε αρκετά πλούσιος για να έχετε σπίτι, τα πάτε πολύ, πολύ καλά», είπε.

Από την πλευρά του, ο κ. Pallas απέρριψε τις αιτιάσεις ότι η πρόσθετη φορολογία στους ιδιοκτήτες θα μετακυλιστεί στους ενοικιαστές.