Τιμήθηκε η προσφορά και το ποιητικό έργο της Έρμας Βασιλείου μπροστά σε ένα πυκνό ακροατήριο λογοτεχνών, συγγραφέων, ακαδημαϊκών και ανθρώπων της Τέχνης. Ιδιαίτερη αναφορά και τιμή δόθηκε στον μεγάλο μας ποιητή και καλλιτέχνη, Νίκο Νομικό, ο οποίος τόνισε με την παρουσία του την εκδήλωση, καθώς και σχεδόν ολόκληρο το προσωπικό των Ελληνικών Σπουδών που δίδαξαν στα πανεπιστήμια της Μελβούρνης.
«Τιμάμε τη συμπλήρωση τριάντα χρόνων λογοτεχνικής και ερευνητικής δημιουργίας γνώσης από την έκδοση του πρώτου βιβλίου της Έρμας Βασιλείου, ‘Η Θέαλλη’ (1993)», τόνισαν οι πανεπιστημιακοί που παρουσίασαν το έργο της.
Η πολιτιστική αυτή εκδήλωση οργανώθηκε με τη σύμπραξη και τη λειτουργική συνεργασία τριών φορέων, έναν συνασπισμό αλληλο-υποστήριξης, του Ελληνο-Αυστραλιανού Πολιτιστικού Συνδέσμου Μελβούρνης, με την κ. Κάθυ Αλεξοπούλου, ΟΑΜ, ως ομιλήτρια, τον Σύνδεσμο Ελλήνων Λογοτεχνών και Συγγραφέων Αυστραλίας, με την κ. Ρώμα Σιάχου, η οποία χαιρέτησε την ομήγυρη, και τον Αυστραλιανό Ινστιτούτο Μακεδονικών Σπουδών με τον Γ. Γραμματέα του, κ. Παναγιώτη Γκογκίδη και στελέχη του Διοικητικού Συμβουλίου του.
Η εκδήλωση έλαβε χώρα στο κτήριο της Κυπριακής Κοινότητας Μελβούρνης, την Κυριακή 4 Ιουνίου, στις 3.00 το απόγευμα.
Η κ. Έρμα Βασιλείου παρουσιάστηκε μπροστά στο ακροατήριό της, ανοίγοντας την όμορφη πολιτιστική εκδήλωση, κάνοντας αναφορά στα παιδικά της χρόνια, στη ζήση της σε τρεις ηπείρους, στους εκπαιδευτικούς που της χάρισαν τη γνώση, στις δυσκολίες της ζωής της, στη μοναξιά και την απώλεια της θυγατέρας. Ταυτόχρονα, ανέδειξε και τον άνθρωπο που μάχεται και δεν καταθέτει τα όπλα. Ο αγώνας για ποιητική δημιουργία, για δράση, για μελέτη και έρευνα θα συνεχιστεί, τόνισε, γιατί αυτή είναι η αποστολή μας.
Την εκδήλωση άνοιξε η Πρόεδρος του Ελληνο-Αυστραλιανού Πολιτιστικού Συνδέσμου Μελβούρνης, κ. Κάθυ Αλεξοπούλου, η οποία καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους, χαιρέτησε την ποιήτρια, συγγραφέα και ερευνήτρια, Δρ. Έρμα Βασιλείου, τόνισε τη σπουδαιότητα της ποιητικής δράσης τα τελευταία τριάντα χρόνια και έκανε μια σύντομη αναδρομή στην καταγωγή της.
«Η Έρμα γεννήθηκε στην Κύπρο από Κύπριους γονείς αλλά έζησε όλα τα παιδικά και νεανικά της χρόνια στο Κονγκό. Αν και μπορεί να καταλογιστεί ως παιδί δεύτερης γενιάς που έζησε στο Κονγκό, σήμερα στην Αυστραλία συγκαταλέγεται μεταξύ των Ελλήνων της πρώτης γενιάς. Η Έρμα ωστόσο τοποθετείται και μεταξύ των Ελλαδιτών δημιουργών, γιατί τελείωσε Γυμνάσιο στην Ελλάδα και γαλουχήθηκε από Ελλαδίτες και Γάλλους καθηγητές και δασκάλους. Ανελλιπώς από την ημέρα που έφτασε στον Νότο η Έρμα εργάζεται για τα ελληνικά Γράμματα. Άρχισε την καριέρα της ως δημοσιογράφος αλλά δεν έμεινε για πολύ στο επάγγελμα. Tον πρώτο χρόνο που ήρθε, το 1987, εδώ στη Μελβούρνη, έχασε τη μητέρα της, που της ζήτησε από το τηλέφωνο, τις τελευταίες της στιγμές, να σπουδάσει δασκάλα. Η Έρμα θα εγκαταλείψει τότε τη δουλειά της για να κάνει την τελευταία επιθυμία της μητέρας της. Θα σπουδάσει Μετάφραση και Διερμηνεία, αλλά αυτό δεν θα είναι αρκετό για τη δίψα της… Θα συνεχίσει να σπουδάζει και να μελετά μέχρι σήμερα. Μιλάμε για μία ζωή γεμάτη δημιουργία, γονιμότητα και λογοτεχνική παραγωγικότητα, υπάρχει και η άλλη όψη…ο δρόμος της λιτότητας και της στέρησης, ο δρόμος της ανεκτικότητας. Όμως παρατηρούμε τα τελευταία 30 χρόνια την Έρμα να παρουσιάζεται, σαν τον φοίνικα που βγήκε από τις φλόγες, ανανεωμένη, δριμύτατη και παραγωγική», είπε στον σύντομο χαιρετισμό της η κ. Αλεξοπούλου.
Ακολούθησε στο βήμα η πρόεδρος του Σύνδεσμο Ελλήνων Λογοτεχνών και Συγγραφέων Αυστραλίας, κ. Ρώμα Σιάχου, η οποία τόνισε λιτά και περιεκτικά ότι «στην σηµερινή ενδιαφέρουσα συνάντηση αναµένουµε να απολαύσουµε έργα από την ποιητική δηµιουργία της ποιήτριας, όπως εκφράζεται µέσα από τις διαχρονικές αλλαγές της Κυπριακής διαλέκτου, μέσα από την ποίησή της, όπου η έρευνα και η φαντασία βρίσκονται σε αποτελεσµατική συνεργασία. Ανυποµονούµε να ακούσουµε τους καθηγητές που θα παρουσιάσουν τα ποιητικά της έργα, με την προσοχή µας στραµµένη στην παρατήρηση ότι το έργο της ποιήτριας προσφέρεται ως αφετηρία για προβληµατισµό και σκέψη στον σύγχρονο άνθρωπο».
Η καθηγήτρια Δρ. Μαρία Ηροδότου, ξεκίνησε την παρουσίαση της ποιητικής συλλογής της κ. Βασιλείου «Λιμπρέτα», αναλύοντας διεξοδικά τις θεματικές ενότητες που διέρχεται η συλλογή, προσφέροντας παραδείγματα και ρίχνοντας φως στη έμπνευση της ποιήτριας.
«Το λογοτεχνικό έργο της Έρμας Βασιλείου -και κυρίως το ποιητικό- μας προβληματίζει από τη στιγμή που θα πάρουμε το βιβλίο στο χέρι μας. Αυτός ο προβληματισμός αρχίζει τις περισσότερες φορές από τον τίτλο. Έτσι και αυτή τη φορά, σκεφτόμαστε τι να σημαίνει ο όρος “λιμπρέτο” και γιατί η ποιητική συλλογή φέρει αυτό τον τίτλο. Ο όρος λιμπρέτο είναι ιταλική λέξη και υποκοριστικό της λέξης libro (που σημαίνει βιβλίο) και το οποίο περιέχει το κείμενο μιας όπερας ή ενός δραματικού έργου. Αποτελείται, είτε από στίχους είτε από πρόζα. Στα Ελληνικά το λιμπρέτο αποδίδεται με το όρο ποιητικό κείμενο. Είναι ως επί το πλείστο ένα είδος που συνδυάζει ποίηση και μουσική. Πέραν όμως από αυτό, το είδος λιμπρέτο συνδέεται με μια προσωπική εμπειρία της ποιήτριας, η οποία μου εξήγησε σε μια προσωπική συζήτηση, όταν ήταν η μικρή ο πατέρας της της ζητούσε να κρατά και να παρακολουθεί τα κείμενα όπερας που εκείνος τραγουδούσε. Ποίηση και μουσική επομένως συνδέθηκαν άρρηκτα μέσα από την προσωπική εμπειρία πριν μπουν σε εφαρμογή από την ίδια.
Το έργο που έχουμε στα χέρια μας είναι πρωτότυπο γιατί εναλλάσσονται διαφορετικά είδη του λόγου: ποίηση, πεζός λόγος, πρόζα, ακόμη και δοκίμιο. Εναλλάσσονται γλώσσες: κυριαρχεί φυσικά η ελληνική, αλλά υπάρχουν ποιήματα στην αγγλική, γαλλική και lingala (τη γλώσσα του Κονγκό). Τα ποιήματα στη lingala μεταφράζονται στα ελληνικά. Η ελληνική γλώσσα διανθίζεται με λέξεις και εκφράσεις της κυπριακής διαλέκτου. Η πολυγλωσσία του έργου μας δίνει την πολυσύνθετη διάσταση του ποιητικού υποκειμένου.
Το έργο μας ταξιδεύει διατοπικά και διαχρονικά μέσα από εικόνες και όχι μέσα από περιγραφές. Από το τώρα στην Αυστραλία, γυρίζουμε στο εγγύτερο ή απώτερο παρελθόν στην Κύπρο, την Ελλάδα, το Λονδίνο, το Κονγκό. Η προσέγγιση τόπου και χρόνου είναι υποκειμενική, γιατί συνδέεται με το πώς η ποιήτρια βίωσε γεγονότα και καταστάσεις και όχι με την ιστορική διάσταση του χρόνου. Με μια έξυπνη τεχνική οι διάφορες χώρες μεταμορφώνονται σε γυναίκες που γαλούχησαν και έθρεψαν το ποιητικό εγώ. Δηλαδή η κάθε γυναίκα-χώρα έχει βοηθήσει στο να γίνει η αφηγήτρια αυτό που είναι τώρα: Η Κύπρος χαρακτηρίζεται Αγνή, γιατί συνδέεται με τα παιδικά της χρόνια, το Κονγκό Πλαντία, γυναίκα της φύσης, της απέραντης φυτείας, των δασών, του εκτυφλωτικού φωτός και της ζέστης. Η Ελλάδα είναι Άνασσα, βασίλισσα λόγω της πολιτιστικής της σημασίας, η Αγγλία Πανωραία, η Γαλλία Αρτοφόρος, αυτή που έδωσε και δίνει πνευματική τροφή, με τις λογοτεχνικές και φιλοσοφικές της επιδράσεις. Τέλος η Αυστραλία χαρακτηρίζεται Αρίστη, ίσως γιατί παρέχει ευκαιρίες και κυρίως γιατί φτάνει στην καταξίωση με την πνευματική δημιουργία. Στην Αυστραλία εκφράζει την ευγνωμοσύνη της. Η κάθε χώρα είναι επομένως σημαντική, γιατί η κάθε μια ξεχωριστά και όλες μαζί συνέθεσαν το ποια είναι σήμερα.
Η συλλογή δομικά αποτελείται είκοσι τέσσερις σύντομες επί μέρους συλλογές, (θα έλεγα ενότητες), κάτι που μας φέρνει στο νου τις 24 ραψωδίες των ομηρικών επών. Παρόλο που η ραψωδία είναι ποιητική ενότητα που αναφέρεται στη ζωή, τη δράση και τα κατορθώματα ενός ήρωα (ή ομάδας ηρώων) στην περίπτωση του συγκεκριμένου έργου, αν και η ποίηση είναι λυρική και όχι επική, η υπαρξιακή διάσταση συνδέεται με τους αγώνες του ποιητικού υποκειμένου (και γιατί όχι τα κατορθώματα) που αγωνίζεται σε πολλαπλά επίπεδα για επιβίωση, για δημιουργία, για αναγνώριση, για ατομική ελευθερία. Επομένως και σ’ αυτή την περίπτωση γίνεται μια περιγραφή αγώνων του ατόμου και των κατορθωμάτων ή και των αποτυχιών του.
Ιδιαίτερα για την έννοια της ελευθερίας μας εξηγεί ότι τη δανείζεται από τον υπαρξιστή φιλόσοφο Σαρτρ ο οποίος είπε: «Ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να είναι ελεύθερος. Καταδικασμένος γιατί δεν δημιούργησε, δεν έπλασε μόνος του τον εαυτό κι ωστόσο ταυτόχρονα ελεύθερος γιατί από τη στιγμή που εμφανίστηκε στον κόσμο είναι υπεύθυνος για ό,τι κάνει». (Ανοίγοντας παρένθεση ενθυμούμαστε τον καζαντζακικό απόφθεγμα: «Ήθελε λέει να είναι ελεύτερος. Σκοτώστε τον»). Η ελευθερία, όποιας μορφής, χρειάζεται αγώνα και κρύβει κινδύνους για να αποκτηθεί. Στην προσωπική μας ζωή συχνά λέμε ότι οι διάφορες συνθήκες μας ανάγκασαν να κάνουμε κάτι ή να πάρουμε κάποιες αποφάσεις. Στην πραγματικότητα όμως είμαστε ελεύθεροι να τις επιλέξουμε ή όχι. Η τελική εκλογή και ευθύνη είναι δική μας», τόνισε η κ. Ηροδότου στην εισαγωγή της παρουσίασης.
Τον λόγο έλαβε στη συνέχεια, ο καθηγητής Αναστάσιος Τάμης, ο οποίος αφού ευχαρίστησε την Κυπριακή Κοινότητα Μελβούρνης για τη φιλοξενία και την ηγεσία των φορέων της οργάνωσης της εκδήλωσης , αναφέρθηκε στο «πλέον ώριμο έργο της ποιητικής δημιουργίας» όπως είπε τη συλλογή «Γλυκός Σιρόκος- Άκρατοι στίχοι και έργα κορζίας», για να υποστηρίξει τα εξής:
«Θεματολογικά κυριαρχεί η αναζήτηση στο παρελθόν, που ωστόσο όπως λέγει μπορεί να είναι «παγίδες μνήμης». Η Ταξίδεψη είναι θεότητα αυτής της αναζήτησης. Το ταξίδι όμως είναι απρόβλεπτο, όπως τα σκοτεινά λαγούμια, που δεν μπορείς ποτέ να γνωρίζεις τι σε περιμένει. Γι αυτό και χρειάζεσαι δίπλα στο ταξίδι αυτό της πατριδογνωσίας, της προγονογνωσίας και της αυτογνωσίας το μπαστούνι των αναρριχητικών μπαστούνι. Στο διαρκές ταξίδι από τη Λεμεσό μέχρι και τη Σιδώνα και από την Καμπάλα μέχρι το Λονδίνο και από τον Κούρη μέχρι τον Κύκλωπα, προεξάρχει ο Ινδός προσκυνητής της στέρησης, με τη γύμνια της εξασκημένης πείνας και το κρεμασμένο χαμόγελο.
Κυριαρχεί το μεσογειακό, το νοτιοανατολικό Αιγαίο και η Κύπρος, είτε ως θεότητα, είτε ως θύμα, είτε ως μετουσίωση της προσφυγιάς που χτυπούν ασταμάτητα υπνοβατούσες καμπάνες. Προεξάρχουν οι εμπειρίες με τους Φράγκους, τους Αφρικανούς, τα χρόνια στη μάνα Λεμεσό, η επιστροφή στα πάτρια γη, στη γη των προγόνων.
Ως βάλσαμο μπροστά την εθνική της συνείδηση και τον πατριωτισμό της αναδεύεται και πάλι ο λυρισμός, το διάχυτο ερωτικό στοιχείο, περισσότερο από κάθε άλλη ίσως συλλογή ποιημάτων της. Βρήκα ότι ο Σιρόκος έχει τον πλέον ώριμο στίχο δημιουργίας της Ερμιόνης. Χαρακτηριστική παραμένει κι εδώ η αγωνία της έλλειψης, της απουσίας, του χαμένου χρόνου, της χαμένης ελπίδας, βασιλεύει το απαισιόδοξο και το μάταιο, το ανεκπλήρωτο των ονείρων, αλλά και μία διάθεση αντίστασης, γενναίας επανόρθωσης, (Χωρίς να ποσταθώ, και πάντα βέλος τρυπάει το βέλο μου, κι έτσι μένει μια καρδιά να καρτερά). Ωστόσο παρά την εσωτερική κατακραυγή πιστεύει ότι νιώθει και την αυτάρκεια μέσα από την κατανόηση. Αυτάρκεια ως ευτυχία», κατέληξε ο κ. Τάμης.
Η Δρ. Βασιλείου έκλεισε την εκδήλωση με ευχαριστίες και με πολλή συγκίνηση αναφέρθηκε και πάλι στη ζωή της, όπως αυτή κύλησε στην Αφρική, την Ευρώπη και την Αυστραλία.
Ακολούθησε όμορφη δεξίωση με γλυκά που η ίδια ετοίμασε.