Συγκαλείται στην Αθήνα τη Δευτέρα, 21 Ιουλίου και ώρα 10:00 π.μ. (Ελλάδος), υπό την προεδρία του Υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, το Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής, με θέμα τις εξελίξεις στο Κυπριακό Ζήτημα, στον απόηχο της άτυπης, διευρυμένης διάσκεψης που έλαβε χώρα στην έδρα του ΟΗΕ.

Στην πενταμερή συνάντηση στη Νέα Υόρκη, υπό τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, συμμετείχαν ο πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ, οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν, και ο υφυπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου για Ευρωπαϊκά Θέματα, Αφρικής και Υπερπόντιων Εδαφών, Στίβεν Ντάουτι.

«Βλέπουμε μια μικρή, αλλά σημαντική πρόοδο, βήμα προς βήμα, προς την κατεύθυνση του μεγάλου στόχου που όπως και ο γενικός γραμματέας ανέφερε είναι η επανέναρξη των συνομιλιών και η επίλυση του Κυπριακού», δήλωσε ο κ. Χριστοδουλίδης μετά τις συνομιλίες, επισημαίνοντας ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν ακόμη καλύτερα αποτελέσματα «αν υπήρχε η αναγκαία πολιτική βούληση».

Ο κ. Γεραπετρίτης είπε ότι «οκτώ χρόνια μετά το Crans-Montana και την αδράνεια που έφερε σε σχέση με το Κυπριακό είναι εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι πλέον το Κυπριακό βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας του γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ».

«…Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η ελληνική κυβέρνηση, σε σύμπνοια με την Κυπριακή Δημοκρατία να συνεχίσει αυτή τη μεγάλη προσπάθεια τον εθνικό στόχο που είναι η επανένωση της Μεγαλονήσου».

ΤΙ ΛΕΕΙ Η ΤΟΥΡΚΙΑ

Στο μεταξύ, όπως ανέφερε ο ανταποκριτής του ΑΠΕ-ΜΠΕ στην Τουρκία. Γ. Μανδαλίδης, σε γραπτή δήλωσή του για την άτυπη συνάντηση στην έδρα του ΟΗΕ ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Οντζού Κετσελί, «διαπιστώθηκε ότι μπορεί να επιτευχθεί το επιθυμητό επίπεδο προόδου όσον αφορά τη σύσταση της τεχνικής επιτροπής για τη νεολαία, την αποκατάσταση των νεκροταφείων και το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, ενώ όσον αφορά το κεφάλαιο της αποναρκοθέτησης του νησιού, τα μέρη βρίσκονται πολύ κοντά σε μια συμφωνία που θα εξασφαλίσει τη δυνατότητα για έναρξη των εργασιών και μένει μόνο να οριστικοποιηθούν ορισμένες τεχνικές λεπτομέρειες».

«Δυστυχώς, παρ’ όλες τις προσπάθειες του ΟΗΕ και όλες τις εποικοδομητικές προσπάθειες της τουρκικής πλευράς, δεν κατέστη ακόμη δυνατό να σημειωθεί πρόοδος στα υπόλοιπα δύο από τα 6 κεφάλαια που προσδιορίστηκαν τον Μάρτιο, δηλαδή το άνοιγμα 4 νέων σημείων διέλευσης και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ηλιακή ενέργεια στη νεκρή ζώνη».

«Παρόλο που η τουρκική πλευρά αποδέχτηκε με μια καλοπροαίρετη προσέγγιση τη συμβιβαστική πρόταση που παρουσίασαν στη συνάντηση τα Ηνωμένα Έθνη, το γεγονός ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά προβάλλει νέους όρους σε κάθε στάδιο, δεν τηρεί τις υποσχέσεις της και επαναφέρει επίμονα κάποιες προτάσεις τις οποίες επαναλαμβάνει εδώ και χρόνια και οι οποίες δεν γίνονται αποδεκτές, κατέστησε αδύνατη την επίτευξη συναίνεσης».

«Ομοίως, η αδιάλλακτη στάση της ελληνοκυπριακής πλευράς και στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ηλιακή ενέργεια στη νεκρή ζώνη αποτέλεσε το μοναδικό εμπόδιο για την επίτευξη προόδου».

«Το επόμενο διάστημα, θα συνεχιστούν οι συνομιλίες για την εξασφάλιση προόδου και σε αυτά τα δύο κεφάλαια μεταξύ των μερών του νησιού, με την υποστήριξη της προσωπικής απεσταλμένης του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ για την Κύπρο, Ολγκίν».

Ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών σημείωσε ότι συμφωνήθηκε επίσης να υπάρξουν εργασίες σε τέσσερις νέους τομείς συνεργασίας, και συγκεκριμένα για τη δημιουργία ενός συμβουλευτικού οργάνου με στόχο τη δέσμευση της κοινωνίας των πολιτών, για την ανταλλαγή πολιτιστικών κειμηλίων, για τη διαχείριση της ποιότητας του αέρα και για την καταπολέμηση της ρύπανσης από τα μικροπλαστικά.

«Οι συνομιλίες σχετικά με αυτά τα νέα κεφάλαια θα γίνουν στο νησί, το επόμενο διάστημα. Προβλέπεται ότι ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ θα πραγματοποιήσει τριμερή συνάντηση με τους δύο ηγέτες στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, ενώ μέχρι το τέλος του έτους θα διοργανωθεί και τρίτη άτυπη σύνοδος διευρυμένου σχήματος».

«Η Τουρκία, σε στενό συντονισμό και διαβούλευση με την πλευρά της ‘ΤΔΒΚ’, συμμετείχε στη σύνοδο της Νέας Υόρκης προκειμένου να διασφαλιστεί ότι, όπως και στη σύνοδο της Γενεύης, θα μπορούσαν να γίνουν σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης σχέσεων καλής γειτονίας μεταξύ των δύο κρατών στο νησί».

«Η επίτευξη συναίνεσης για τέσσερις νέους τομείς συνεργασίας εξυπηρετεί την προετοιμασία του εδάφους και για τη μελλοντική συνεργασία μεταξύ των δύο γειτονικών κρατών στο νησί μετά τη λύση. Από την άλλη πλευρά, σε μια ατμόσφαιρα όπου η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν είναι διατεθειμένη καν να προφέρει τη λέξη ‘συνεργασία’, είναι λυπηρό το γεγονός ότι με την αδιάλλακτη στάση της εμποδίζει την πρόοδο σε τομείς όπως το άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης, τομείς οι οποίοι θα έχουν άμεσο και θετικό αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή των δύο λαών, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μόνο μετά από μεγάλες προσπάθειες».

«Αυτή η νοοτροπία της ελληνοκυπριακής πλευράς ουσιαστικά αποκαλύπτει με σαφήνεια γιατί δεν είναι δυνατή καμία άλλη λύση στο Κυπριακό εκτός από τη λύση των δύο κρατών που οραματίζεται ο ‘πρόεδρος της ΤΔΒΚ’ κ. Τατάρ. Ως Τουρκία, θα συνεχίσουμε και το επόμενο διάστημα τις προσπάθειές μας καλοπροαίρετα και σε στενή συνεννόηση με την τουρκοκυπριακή πλευρά για την ανάπτυξη της κουλτούρας συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών στο νησί».

ΟΗΕ

Ο κ. Γκουτέρες χαρακτήρισε εποικοδομητικές τις συνομιλίες και εξέφρασε ικανοποίηση για την πρόοδο που καταγράφηκε στα έξι Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) που είχαν συμφωνηθεί τον Μάρτιο.

Όπως ανέφερε επίσης, τέσσερα εξ αυτών έχουν ήδη υλοποιηθεί:

1) η δημιουργία Τεχνικής Επιτροπής για τη Νεολαία,

2) οι περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες για την κλιματική αλλαγή και τις περιοχές εξόρυξης,

3) η αποκατάσταση κοιμητηρίων,

4) η σχεδόν ολοκληρωμένη συμφωνία για αποναρκοθέτηση, εν αναμονή τεχνικών λεπτομερειών.

Συνεχίζονται δε οι συζητήσεις για το άνοιγμα τεσσάρων νέων σημείων διέλευσης και την εισαγωγή ηλιακής ενέργειας στην ουδέτερη ζώνη.

Παρά την πρόοδο, κ. Γκουτέρες επισήμανε ότι παραμένουν «τεχνικές εκκρεμότητες» σε ένα από τα σημεία διέλευσης, που αφορούν τη χάραξη της διαδρομής.

Επιπρόσθετα, είπε, συμφωνήθηκαν νέες πρωτοβουλίες, όπως η σύσταση συμβουλευτικού σώματος κοινωνίας των πολιτών, η ανταλλαγή πολιτιστικών αντικειμένων, η παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα και η αντιμετώπιση της ρύπανσης από μικροπλαστικά.

Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ υπογράμμισε ότι αυτές οι ενέργειες δεν είναι συμβολικές, αλλά απτές και συνεργατικές και πρέπει να υλοποιηθούν το συντομότερο δυνατόν προς όφελος όλων των Κυπρίων.

Τόνισε ότι «χτίζεται σταδιακά εμπιστοσύνη» και «διαμορφώνονται συνθήκες για ουσιαστικές ενέργειες προς όφελος του κυπριακού λαού», αν και αναγνώρισε τη δυσκολία και πολυπλοκότητα της διαδικασίας.

Ερωτηθείς αν πρόκειται για νέα αρχή διαπραγματεύσεων, απέφυγε να το χαρακτηρίσει έτσι, λέγοντας ότι «πρόκειται για μια πολύπλοκη διαδικασία», ωστόσο υπάρχει συναίνεση πως «πρέπει να συνεχιστεί».

«Θεωρώ την ίδια στιγμή σημαντικό το γεγονός ότι έχει ήδη καθοριστεί το επόμενο ραντεβού, που θα είναι οι δύο ηγέτες με τον γ.γ., κατά τη διάρκεια της εβδομάδας της Γενικής Συνέλευσης των ΗΕ, και η επόμενη διευρυμένη, αμέσως μετά την εκλογική διαδικασία στις κατεχόμενες περιοχές».

«Μέχρι τότε θα συνεχιστεί η προσπάθεια με την προσωπική απεσταλμένη τόσο σε σχέση με τα οδοφράγματα, αλλά και κάποιες άλλες ιδέες … Χαίρομαι, για παράδειγμα, που είναι η τρίτη φορά που εισηγούμαστε αυτή τη συμβουλευτική επιτροπή από την κοινωνία των πολιτών, η οποία έγινε αποδεκτή, κάτι που χαιρέτισε ο γ.γ., την ιδέα για ανταλλαγή πολιτιστικού πλούτου. Έγινε και στο παρελθόν, την εισηγηθήκαμε και .. έγινε αποδεκτή. Εισηγηθήκαμε και άλλες τέσσερεις-πέντε ιδέες, στις οποίες δυστυχώς δεν υπήρξε ανταπόκριση από τουρκικής πλευράς…».

«Η συζήτηση συνεχίζεται… Και είναι σημαντικό, και αυτά τα βήματα που γίνονται έχουν τη δική τους σημασία, αλλά δεν είναι το βασικό ζητούμενο που είναι η επανέναρξη των συνομιλιών. Αλλά είναι σημαντικό ότι έχουν καθοριστεί τα επόμενα βήματα…».

«…Έγινε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, αντηλλάγησαν απόψεις. Είναι σημαντικό ότι γίνεται αυτός ο διάλογος, που δεν γινόταν στο παρελθόν, και αυτός ο διάλογος θα συνεχιστεί».

«…Θα συνεχίσουμε με την ίδια επιμονή, με πολλή υπομονή, η οποία χρειάζεται στο πλαίσιο τόσο μακρών συζητήσεων με όλα αυτά που ακούγονται και λέγονται, έτσι ώστε να πετύχουμε τον στόχο μας, που είναι η επανέναρξη των συνομιλιών και η επίλυση του Κυπριακού. Ξέρουμε τι θέλουμε να πετύχουμε, ξέρουμε τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε, και με έναν διεκδικητικό ρεαλισμό θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν, για να πετύχουμε τον στόχο μας».

Σε ερώτηση αν έχει αντιληφθεί από τον κ. Φιντάν ότι η Τουρκία είναι διατεθειμένη να κάνει κινήσεις στο Κυπριακό, για να εξασφαλίσει πρόοδο στα ευρωτουρκικά, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας είπε: «Όλα αυτά –είναι πολύ εύλογο το ερώτημα– θα κριθούν στην πράξη. Μπορεί να ακούγονται πολλά, να λέγονται άλλα τόσα, αλλά στο τέλος της ημέρας, όλοι μας, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, κρινόμαστε από τις πράξεις μας».

ΗΠΑ

Η πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών στη Λευκωσία επανέλαβε τη στήριξή της στις συνεχιζόμενες διπλωματικές προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού, καλωσορίζοντας τη νέα δυναμική που καταγράφεται από πλευράς Ηνωμένων Εθνών και Ευρωπαϊκής Ένωσης.

ΓΑΛΛΙΑ

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν χαιρέτησε τη διευρυμένη συνάντηση για το Κυπριακό.

«Αυτή η νέα συνάντηση, μετά την προηγούμενη που πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο στην Γενεύη, και με την υιοθέτηση νέων πρωτοβουλιών συνεργασίας τις οποίες ανακοίνωσε ο Αντόνιο Γκουτέρες μαρτυρούν μία θετική προοπτική προς την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης» ανέφερε σε ηλεκτρονικό του μήνυμα στο «Χ».

Ενθάρρυνε δε τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ να κινηθεί «προς την επανάληψη των διαπραγματεύσεων με στόχο μία δίκαιη και διαρκή ρύθμιση του Κυπριακού Ζητήματος, επί τη βάσει μίας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, με σεβασμό των παραμέτρων που έχουν προσδιοριστεί από το Συμβούλιο ασφαλείας και το κοινοτικό κεκτημένο».

Καταλήγοντας επισήμανε ότι η Γαλλία υποστηρίζει τις προσπάθειες διαμεσολάβησης του ΟΗΕ του και ότι είναι έτοιμη να «συνοδεύσει» τη σχετική διαδικασία.